«آوریل سیاه نفت» پایانی دارد؟

درحالی که بزرگ ترین و بی سابقه ترین توافق کاهش تولید نفت از سوی تولیدکنندگان بزرگ، از پنجشنبه گذشته اجرائی شد؛ اما همچنان سایه نگرانی و بی اعتمادی بر بازارهای جهانی در حال گسترش است.

«آوریل سیاه نفت» پایانی دارد؟

آوریل سیاه نفت به پایان رسید و ماه می خاکستری برای بازارهای نفت از پنجشنبه آغاز شد. آیا تجربه آوریل در می هم برای بازار نفت تکرار می شود یا بازار نفت روند جدیدی را تجربه خواهد کرد. درحالی که بزرگ ترین و بی سابقه ترین توافق کاهش تولید نفت از سوی تولیدکنندگان بزرگ، از پنجشنبه گذشته اجرائی شد؛ اما همچنان سایه نگرانی و بی اعتمادی بر بازارهای جهانی در حال گسترش است. کشورهای بزرگ تولیدکننده از چند روز پیش، کاهش تولید خود برای اثبات پایبندی خود به توافق بزرگ را آغاز کردند.

تولیدکنندگان بزرگ نفت در ائتلافی بی سابقه به محوریت اوپک ۲۴ فروردین توافقی را نهایی کردند که بر اساس آن از ابتدای می ۲۰۲۰ به مدت دو ماه روزانه ۹میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه از تولید نفت خود برای جلوگیری از سقوط بیشتر قیمت نفت و مدیریت عرضه نفت کاهش دهند. در شش ماه بعد از آن، عرضه نفت روزانه هشت میلیون بشکه کاهش می یابد و در ۱۶ ماه پس از آن، یعنی از ابتدای سال ۲۰۲۱ تا آوریل ۲۰۲۲ نیز روزانه شش میلیون بشکه از عرضه نفت کاسته خواهد شد. این تصمیم بزرگ و تاریخی اگرچه از شدت سقوط نفت در بازار کاست؛ اما مانع از ادامه روند کاهش قیمت نفت نشد و حتی در یک روز قیمت نفت آمریکا منفی ۳۷ دلار نیز معامله شد که در نوع خود بی سابقه است. کشورهای عمده تولیدکننده نفت اگرچه ویروس کرونا را جدی نگرفتند و حتی دو قدرت نفتی یعنی عربستان و روسیه بعد از چهار سال همکاری در قالب اوپک پلاس، پیوند همکاری خود را در شرایط گسترش کرونا در جهان از هم گسستند و تولید نفت خود را افزایش دادند؛ اما سرعت گرفتن سقوط قیمت نفت، نه تنها عربستان و روسیه را سر عقل آورد؛ بلکه پای قدرت سومی را هم به میان کشید تا با ائتلافی سه گانه یعنی اوپک، کشورهای تولیدکننده نفت غیراوپک و ضلع سوم یعنی آمریکا به همراه کانادا و برزیل، در مسیر همکاری برای کاهش تولید نفت و کمک به تثبیت قیمت نفت قرار گیرند. شرایط بازار نفت آن قدر برای آمریکا و ترامپ سخت شده بود که ترامپی که در ماه های اخیر با انواع شیوه ها به دنبال کاهش قیمت نفت بود، یکباره حامی افزایش قیمت نفت شد. علاوه بر این آمریکا که از ابتدای شکل گیری اوپک آن را به رسمیت نمی شناخت و در جبهه تضعیف آن حرکت می کرد، با تغییر رویکرد برای نخستین بار پشت میز مذاکره و همکاری با اوپک نشست و مهم تر از آن دولت آمریکا برای اجرائی شدن توافق کاهش تولید نفت، کاهش ۳۰۰ هزار بشکه ای تولید نفت مکزیک را که دولت آن کشور زیر بار نمی رفت، متقبل شد؛ اما این همراهی ها و همکاری ها تاکنون نتوانسته به بازار نفت که شاید برای نخستین بار همه کشورها از قبال کاهش قیمت ها دچار زیان شده اند، جان تازه ای دهد.

آشفتگی بازار نفت در یک ماه گذشته با وجود توافق بزرگ نفتی، به حدی بالا گرفت که از عنوان آوریل سیاه برای بازار نفت یاد می شود.

فارغ از این شرایط، بسیاری از ناظران اقتصادی در انتظار عملیاتی شدن این توافق از جمعه اول می و مشاهده اثرات آن بر بازار بودند. انتظاری که البته چندان خوش بینانه به نظر نمی رسد. به اعتقاد اکثر ناظران، بازار نفت با توجه به تداوم آثار ناشی از شیوع کرونا، همچنان تا سه ماه آینده آشفته باقی می ماند و تقاضا در این بازار دست کم تا شش ماه آینده اگر بیشتر از سطح کنونی کاهش نیابد، افزایش نخواهد داشت. بازار نفت هم اکنون به اعتقاد کارشناسان اقتصادی و نفتی، با بیش از ۳۰ میلیون بشکه نفت مازاد مواجه است و کاهش ۱۰ میلیون بشکه ای نفت نمی تواند موجب رشد قیمت ها در این بازار شود. از سوی دیگر آنچه این شرایط را می تواند بیشتر آشفته کند، به پایان رسیدن ظرفیت ذخیره سازی و انباشت بیشتر نفت است که علاوه بر مخازن خشکی، بسیاری از تانکرهای حامل نفت در حال حاضر در نقش ذخیره کننده نفت فعال شده اند. محتوای توافق اخیر تولیدکنندگان نفت و برنامه ریزی آنها برای کاهش تولید تا دو سال آینده نیز حکایت از پیش بینی احیانشدن بازار نفت به شرایط ابتدای سال ۲۰۲۰ دست کم تا دو سال آینده است؛ بنابراین پیش بینی می شود کشورهای عمده تولیدکننده با رصد تحولات هفته های آینده و میزان تاثیرپذیری بازار نفت از کاهش واقعی تولید نفت، وادار به اتخاذ تصمیمات جدیدی شوند که این تصمیمات احتمالا چیزی جز توافقی برای کاهش بیشتر تولید برای ایجاد توازن نسبی در عرضه و تقاضای نفت نباشد. جدای از کاهش شدید قیمت نفت، مسئله مهم آن است که این بحران رقبای سخت در بازار نفت را مدتی در کنار هم قرار خواهد داد و چه بسا ساختار و روندهای موثر بر بازار نفت و از جمله نهادهای بین المللی مانند اوپک، تحولات بزرگی را در پیش داشته باشند.

منبع: شرق- علیرضا سلطانی

70

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها