آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

با مطالعه این مقاله ضمن آشنایی با هنر ویترای یا نقاشی روی شیشه، با وسایل و ابزار کار، مراحل اجرای یک کار و چند تکنیک بسیار کاربردی آشنا خواهید شد.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

هدف اصلی نگارش این مقاله، کمک به دوستانی است که قصد دارند به این هنر وارد شوند اما اطلاعات کافی درباره آن ندارند. با مطالعه این مقاله ضمن آشنایی با هنر ویترای یا نقاشی روی شیشه، با وسایل و ابزار کار، مراحل اجرای یک کار و چند تکنیک بسیار کاربردی آشنا خواهید شد.

ویترای به هنر نقاشی روی شیشه گفته می‌شود که مربوط به کوبایی ها بوده و آنها نیز آنرا از اسپانیایی ها به ارث برده بودند. آنها ویترای را در ساخت پنجره های رنگی استفاده می کردند. این پنجره ها در کلیساها به کار گرفته می شد و نماد نیاز به شفافیت و تعدد عقاید بوده است. امروزه این هنر زیبا جنبه های دکوراتیو فراتر از پنجره داشته و در همه جای دنیا گسترده شده است.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

هنر ویترای را می توان به دو بخش کلی تقسیم بندی کرد؛

دورگیری

رنگ آمیزی

هر یک از این دو بخش نکات اجرایی خاص خودشان را دارند که در این مطلب به آنها اشاره خواهیم کرد و شما نیز با تکرار و تمرین آنها را در خود تقویت خواهید کرد.

به این صورت شما با دانستن اصول اولیه می توانید میلیون ها طرح سنتی، فانتزی، کلاسیک، انتزاعی و کارتونی و … را با کاربردهای بسیار گسترده از جمله قاب عکس، تابلو، آینه، جاشمعی، ماگ و لیوان، زیرلیوانی و بی نهایت ایده دیگر بسازید.

ابزار و وسایل لازم برای ویترای:

۱. دورگیر: حالت خمیری داشته و به شکل تیوبی در بازار عرضه می شوند. کار خمیر دورگیر محاط کردن قسمت هایی از طرح است که می خواهیم با رنگ ویترای رنگ بزنیم. دورگیر ها به صورت ساده و متالیک در رنگ بندی های مختلف ارائه می شوند که متداولترین آنها مشکی ، سفید ، نقره ای ، طلایی و مسی است.

حساس ترین بخش ویترای کار با دورگیر است، قرار دادن دورگیر روی شیشه به تمرکزی، قدرت دست و آرامش نیاز دارد.

۲. رنگ ویترای: رنگ هایی که در هنر ویترای استفاده می شوند به دو دسته پایه آب و پایه تینر تقسیم بندی می شوند. رنگ ویترای پایه آب بعد از قرار گرفتن روی سطح کار می بایست در کوره یا فر تحت حرارت قرار بگیرند. رنگ های پایه تینر هواخشک بوده و بعد از ۲۴ ساعت کاملا خشک و تثبیت می شود. رنگ هایی که در فروشگاه ها در دسترس هستند پایه تینر بوده و نیاز به پخت ندارند.

معروف ترین برند تولید کننده رنگ ویترای Pebeo می باشد. برندهای دیگر نیز در بازار ایران ارائه می شوند که متداولترین آنها عبارتند از؛ LB، ورسای، ورساچ و … .

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

رنگ های ویترای هم به صورت ترنسپرنت یا شفاف وجود دارند که نور را از خود عبور می دهند و برای نقاشی پنجره ها در دکوراسیون داخل کاربرد دارند. نوع دیگر را رنگ های اوپال می نامند که حالت کدر دارد و قبل از مصرف حتما باید به خوبی هم زده شود.

رنگ ویترای بسیار رقیق و روان است، در صورت غلیظ شدن می توانید از مدیوم های مخصوص استفاده کنید.

۳. شیشه و پلکسی: هنر ویترای را می توان روی تمام سطوح شیشه ای و شیشه پلاستیک (پلکسی) اجرا کرد. پلکسی یا شیشه پلاستیک از شیشه سبکتر است و در اثر ضربه نمی شکند. از این جهت برای زیورآلات بهتر است از پلکسی استفاده شود. پلکسی در ضخامت های متنوع توسط دفاتر برش لیزری در اشکال مورد نظر شما بریده می شود.

غیر از شیشه و پلکسی، ویترای روی کاشی ، سرامیک و فلزات نیز قابل اجرا است.

۴. قلموی نقاشی: قلموی مناسب برای نقوش ویترای قلموهای سرگرد هستند که بسته به کوچک یا بزرگ بودن طرح سایز قلمو تغییر می کند.

در انتخاب قلمو بهتر است از قلموهای سافت (نرم) و ترجیحا با موی طبیعی استفاده کنید. قلموهای نرم سطحی هموار و یکدست را در سطح نقاشی ایجاد می کند.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

* نکته: هنگامی که قلموها را با آب تمیز می کنید، حتما با حوله کاغذی آب اضافی را بگیرید، تا مطمئن شوید آب وارد رنگ نمی شود.

*نکته: برای اعمال رنگ روی شیشه، به غیر از قلمو، از اپلایر های سر سوزنی و سرنگی نیز استفاده می کنند.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

۵. چسب نواری: برای تثبیت کاغذ طرح پشت شیشه.

۶. الگو: همان طرح نقاشی یا چاپ شده روی کاغذ است.

۷. مدیوم: مدیوم های ویترای در انواع مختلف برای کاربردهای مختلف وجود دارند و قبل از رنگ آمیزی می بایست با رنگ ترکیب شوند. به عنوان مثال مدیوم هایی که شرکت Pebeo ارائه کرده است به قرار زیر می باشند:

مدیوم Matt : این مدیوم به رنگ اضافه شده و سطوح رنگی بعد از خشک شدن مات می شوند.

مدیوم No-drip : این مدیوم به نسبت ۳۰% الی ۵۰% با رنگ مخلوط می شود و زمان خشک شدن رنگ را طولانی تر می کند. کاربرد این مدیوم زمانی است که قصد رنگ آمیزی سطوح بزرگی مانند پنجره را دارید.

مدیوم Glitter : به رنگ حالت اکلیلی و درخشان می دهد.

مدیوم lightening : برای رقیق کردن رنگ ویترای به کار می رود. اگر رنگ ها طی زمان غلیظ شوند می توانید با استفاده از این مدیوم رنگ را رقیق کنید.

۸. کاتر: اگر هنگام دورگیری، خط خوردگی یا اشتباهی رخ دهید می توانید با تیغ کاتر آن قسمت از دورگیر را بردارید.

"نکات مهم و کاربردی ویترای"

۱. پاکسازی

قبل از شروع کار باید از تمیز بودن سطح کار اطمینان حاصل کنید. بسیار مهم است که سطح کار از هر گونه آلودگی و چربی پاک شود. برای این کار می توانید ظروف را ابتدا با مایع ظرفشویی به خوبی شسته و خشک کنید، اما بهترین و آسانترین راه الکل است. با یک پنبه الکلی کل سطوح را پاک کنید. الکل هم به خوبی چربی ها و آلودگی ها را از بین می برد و هم به سرعت تبخیر شده و نیاز به خشک کردن دقیق ظرف نیست.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

۲. تعیین محدوده کار (برای ظروف سرو غذا)

برای ظروف غیر دکوراتیو، که میخواهید داخل آنها مواد خوراکی سرو کنید، سطوح رنگ شده به هیچ وجه نباید با دهان یا مواد خوراکی در تماس باشد.

به عنوان مثال اگر روی ماگ، لیوان یا جام نقاشی ویترای می کشید، نقاشی باید بیرون جام و با فاصله از لبه ها (که دهان و لب با آن قسمت در تماس است) کار شود.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

همچنین برای بشقاب و دیس های سرو شیرینی یا میوه، طرح باید از قسمت زیرین ظرف کار شود.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

۳. تسریع زمان خشک شدن

رنگ های ویترای معمولا بعد از گذشت ۱ ساعت به صورت سطحی خشک شده و بعد از ۸ ساعت کاملا خشک می شوند.

هنگام خشک شدن ظروف را حتما در محیط خشک و بدون گرد و غبار قرار دهید.

برای سرعت بخشیدن به پروسه خشک شدن، می توانید از سشوار استفاده کنید.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

"مراحل کلی نقاشی ویترای"

۱. پاکسازی سطح: که در سطرهای قبل توضیح داده شد.

۲. چسباندن الگو: الگو را معمولا روی کاغذ سفید با دست کشیده یا با پرینتر چاپ می کنند. کاغذ باید پشت شیشه چسبانده شود. این کار هم برای سطوح گرد هم سطوح صاف قابل اجرا است. برای چسباندن الگو از چسب نواری کاغذی استفاده می شود.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

دورگیری: با استفاده از خمیرهای دورگیر، طبق مسیر خطوط الگو، طرح الگو را روی شیشه پیاده می کنیم. و به مدت نیم ساعت اجازه می دهیم تا دورگیر خشک شود.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

رنگ آمیزی: حتما می بایست با قلموهای نرم انجام شود. قلموهای نرم امکان جذب رنگ بیشتری دارند.

نحوه حرکت قلمو به صورت ظربه های آرام است، به طوری که رنگ را روی سطح بریزد و فضاهای محصور شده با خمیر دورگیر را پر کند. نقش قلمو در ویترای انتقال رنگ و پخش کردن آن در محدوده محصور است لذا از کشیدن قلمو روی سطح خودداری کنید.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

برای ظروف گرد و ناهموار که امکان ریختن رنگ وجود دارد، رنگ آمیزی می بایست تکه تکه اجرا شود. هر بار ظرف را طوری قرار می دهید که یک قسمت آن با افق موازی قرار گیرد، آن قسمت را رنگ آمیزی کرده و اجازه می دهید خشک شود. سپس مجددا ظرف را چرخانده و قسمت دیگر را رنگ آمیزی می کنید.

تکنیک wet on wet (خیس روی خیس)

برای قسمت هایی که به صورت ابر و باد هستند و یا قرار است دو رنگ باشند کافی است هر دو رنگ را بلافاصله پشت سر هم در قسمت خودش قرار دهید و مرز دو رنگ را با نوک قلمو مخلوط کنید. مانند تصویر زیر که برگ گل را با دو رنگ سبز تیره و روشن نشان می دهد:

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

حرکت قلمو برای ترکیب دو رنگ، می تواند به صورت رفت و برگشتی ، ضربه ای ، یا چرخشی باشد که هر کدام بافت خاص خودشان را ایجاد می کنند. تفاوت رنگ آمیزی تکرنگ و ترکیبی را در تصویر زیر می توانید به خوبی مشاهده نمایید:

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

تکنیک ابر و باد ( ماربل یا مرمری)

این تکنیک نیز برای ترکیب دو رنگ استفاده می شود. برای شروع ابتدا قطره های کوچک و بزرگ رنگ (ترجیحا رنگ روشن تر) را روی سطح قرار می دهید.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

سپس قلمو را به رنگ تیره تر آغشته کرده و محوطه دور قطره های رنگ را پوشش می دهیم.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

قلمو را مجدداً به مقدار بسیار کم به رنگ روشن آغشته کرده و روی سطح رنگ شده به صورت دورانی ( به شکل نماد بی نهایت یا عدد ۸ انگلیسی) بچرخانید.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

چنانچه حس کردید مقدار یکی از دو رنگ در ترکیب کم است، قلمو را به همان رنگ آغشته و روی سطح رنگ شده بگردانید.

ضخامت رنگ

در قسمت کار با قلمو گفتیم که قلمو نباید روی سطح کشیده شود، چرا که رنگ بسیار نازک شده و جلوه نخواهد داشت. به همین دلیل است که حرکات قلمو بسیار آرام، و به صورت ضربه های سبک فقط برای انتقال رنگ و پختش کردن آن در محدوده دورگیری شده است.

از طرف دیگر ضخامت رنگ نباید خیلی ضخیم باشد. اعمال بیش از حد رنگ باعث تاخیر در زمان خشک شدن و همچنین ترک خوردن سطح کار می شود.

تکنیک حباب

این تکنیک برای ایجاد بافت در سطوح رنگی استفاده می شود. تکنیکی بسیار ساده و مفرح است.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

برای اجرای تکنیک حباب کافی است مثل رنگ آمیزی ساده، ابتدا رنگ را در محدوده مورد نظر اعمال نمایید. سپس از سنگ های ریز شفاف که در فروشگاه های لوازم التحریر، در قسمت لوازم ماکت سازی قابل تهیه است، روی رنگ خیس می ریزیم. سپس مقادیر خیلی کم رنگ را بین فواصل سنگ ها با قلمو اعمال می کنیم.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

برای قسمت های کوچکتر می توانید از بین سنگریزه ها دانه های ریزتر را از قبل جدا کنید.

تکنیک خیس روی خشک

بعد از خشک شدن قسمت های رنگ شده، چنانچه جزئیات بیشتری را بخواهیم به نمایش بگذاریم می توانیم باقلمو اضافه کنیم.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

کاربرد دیگر این تکنیک برای قسمت هایی است که رنگ روی دورگیر را گرفته و از زیبایی طرح کاسته شده است. به عنوان مثال اگر دورگیر مشکی بوده و رنگ روی آن را در قسمتی پوشانده، با رنگ مشکی دور طرح را مجددا مشخص می کنیم.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

نگهداری و شستشوی ظروف ویترای

ظروفی که با رنگ های ویترای نقاشی شده اند قابل شستشو هستند اما با شرایط خاص:

• ظروف ویترای قابل قرار دادن در ماشین ظرفشویی نمی باشند.

• با آب خیلی گرم نباید شسته شوند.

• برای شستشو از یک اسفنج نرم و کمی مایع صابون استفاده شود.

• هرگز از اسکاچ های زبر استفاده نکنید.

• ظروف را هرگز در آب غوطه ور نگذارید.

آموزش ویترای؛ نقاشی روی شیشه همراه نکات و تکنیک‌های کاربردی

این مطلب حاصل تلاش تیم هنرمندان و مترجمان "من و هنر" می باشد. چنانچه اطلاعات بیشتری درباره هنر ویترای دارید در قسمت کامنت ضمن ذکر منبع با ما در میان بگذارید.

درباره نویسنده:

بنفشه قلیزاده (متولد ۴ تیر ۱۳۶۶ در رشت)، فارغ التحصیل رشته معماری است. علاقه همیشگی وی به هنر باعث شد تا پس از اتمام تحصیلات آکادمیک، در زمینه ساخت مجسمه شروع به فعالیت نماید. وی در فروردین ۱۳۹۴ با مشارکت علیرضا عابدی مجموعه من و هنر را تاسیس نمود و هم اکنون در زمینه تولید زیورآلات تحت برند Violet Handmade و برگزاری نمایشگاه صنایع دستی من و هنر فعالیت می کند.

منبع: من و هنر

24

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 1
  • نسیم
    0

    بسیار بسیار عالی بود ممنون از آموزش و مطالب ارزشمندتون🌹❤️

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها