تمام هواپیماهای مسافری که با موشک سقوط کردند/ آیا سرنوشت هواپیمای اوکراینی مانند هواپیمای روسی-مالزیایی می‌شود؟

به گزارش خبر فوری ، حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران باعث خشم و ناراحتی بسیاری از مردم شد. اکنون بسیاری منتظر محکوم شدن مجرمان اصلی و دلجویی از بازماندگان هستند.

اما به راستی سقوط هواپیمای مسافربری به علت شرایط جنگی چه حکم قانونی دارد؟ برای فهم این مطلب بد نیست به نمونه‌های خارجی اشاره داشته باشیم.

نباید فراموش کرد که سقوط هواپیمای اوکراینی نه اولین مورد از این حوادث بلکه چندمین مورد بوده است. در زیر به برخی از مهم‌ترین این حوادث اشاره می‌کنیم:

در میان این حوادث، مورد سقوط هواپیمای مالزی در سال ۲۰۱۷ بیش از سایرین مورد بحث و بررسی قرار گرفت و بیش از سایرین هم به مورد ایران شباهت دارد.

پرواز شماره 17 هواپیمایی مالزی اختصاری(MH17) پرواز مستقیم شرکت هواپیمایی مالزی بود که از آمستردام در هلند به مقصد کوالالامپور در مالزی در حرکت بود. این پرواز در میان راه در مرز روسیه و اوکراین سرنگون شد. در پی این حادثه همه سرنشینان این هواپیما کشته شدند.

گزارش‌های اولیه از پرتاب موشک به سمت هواپیما به عنوان دلیل سقوط آن اشاره می‌کرد. هواپیما در استان دونتسک در شرق اوکراین سقوط کرد که در آن زمان شاهد درگیری سنگین بین شورشیان طرفدار روسیه و دولت مرکزی اوکراین بود و هواپیماهای نیروی هوایی اوکراین پیشتر در آن فعالیت داشتند.

دولت اوکراین و جدایی طلبان طرفدار روسیه یکدیگر را به سرنگونی این هواپیما متهم کردند. با این حال، پس از این حادثه کشورهای مختلف جهان از دولت اوکراین و جدایی‌طلبان طرفدار روسیه خواستند ضمن برقراری آتش‌بس، با تحقیقات بین‌المللی در مورد سقوط هواپیمای مسافربری مالزیایی همکاری کنند.

همچنین، بعد از این حادثه، مقامات کشورهای مختلف به سرعت وارد قضیه شدند. باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا تأکید کرد که براساس مدارک موجود، هواپیمای مالزی با یک موشک زمین به هوا که از داخل محدوده تحت کنترل جدایی‌طلبان اوکراین پرتاب شده هدف قرار گرفته است.

در مقابل نیروهای طرفدار روسیه در شرق اوکراین این اتهام را رد کرده و دولت مرکزی را مسئول این اقدام دانستند. آنها اعلام کردند که این هواپیما توسط ارتش اوکراین هدف قرار گرفته چون نیروهای آنها به تجهیزاتی که بتوان با آن هواپیمایی را در ارتفاع 10 هزار متری هدف قرار داد دسترسی ندارند.

بعد از بررسی های گوناگون و با بررسی داده‌های جعبه سیاه هواپیما روشن شد که سمت چپ بدنه هواپیما بر اثر برخورد ترکش حاصل از شلیک یک موشک بوک سوراخ شده و این هواپیما به خاطر کاهش شدید فشار داخلی، منفجر شده و در نهایت هواپیما از قسمت چپ سرنگون شده است.

در 24 می 2018 (۰۳ خرداد ۱۳۹۷) رئیس بخش جنایی پلیس ملی هلند اعلام کرد: "پس از پژوهشهای مفصل به این نتیجه رسیدیم موشکی که هواپیما را مورد اصابت قرار داده از یک پایگاه نظامی روسیه و از یک سامانه ضدموشکی روسی (موشک بوک) شلیک شده است. تمام وسایل نقلیه‌ای که موشک را حمل کرده‌اند نیز متعلق به ارتش روسیه بوده است."

پیشتر گفته می‌شد این اقدام کار جدایی طلبان اوکراین بوده است که نزدیک به روسیه هستند.

اما عواقب این حادثه چه بود؟ در تاریخ 30 ژوئیه 2015 قطعنامه شورای امنیت که در نظر داشت با تشکیل یک دادگاه جنایی بین‌المللی، عاملان سقوط پرواز ام اچ 17 بر فراز اوکراین را مجازات کند، توسط روسیه وتو شد.

تنها اتفاقی که بعد از این حادثه افتاد دستگیری 4 نفر بود که مسئول حمل پدافند هوایی به این منطقه بودند. به گفته یکی از مقامات وزارت اطلاعات آلمان این چهار نفر نقش اصلی در مرگ سرنشینان پرواز شماره 17 هواپیمایی مالزی داشتند و اگرچه خود این افراد موشک را پرتاب نکرده‌اند، اما از مقصران سانحه به حساب می‌آیند.

یکی از کسانی که دستگیر شده از افسران سابق وزارت اطلاعات روسیه است و شواهد بسیاری وجود دارد که موشک از طرف روسیه برای این کار هماهنگ شده است.

قرار است 30 مارس 2020 این افراد محاکمه شوند با این حال، احتمالا این محکومیت در حد این افراد می‌ماند و بعید است به محکومیت یک سازمان یا افراد رده بالا منجر شود، حال آنکه طبق گفته کارشناسان این 4 نفر سربازان عادی بوده اند که فقط دستور را اجرا می‌کردند.

اکنون باید صبر کرد و دید که در آینده چه تصمیمی در مورد مسببان حادثه هواپیمای اوکراینی گرفته می‌شود اما فعلا آنچه مشخص است، فشار نظامی و تهدیدات آمریکا این بار عامل حادثه بوده است.

واشنگتن آسمان ایران را چنان ناامن کرده بود که سیستم پدافندی ایران دچار یک خطای فاحش شده و فاجعه‌ای رقم خورد. فاجعه‌ای که شاید برای درک همه ابعاد آن باید کمی بیشتر صبر کرد.

38