ماجرای دو زم

محمد علی زم پدر روح الله زم با صدور بیانیه‌ای به شایعات پیرامون نقش خانواده زم در بازداشت فرزند ارشدش پاسخ داد. او این شایعات را تکذیب کرد. زم در بیانیه خود از مقام معظم رهبری، کسانی که به خاطر عملکرد آمد نیوز آسیب دیدند عذرخواهی کرد و طلب حلالیت و بخشش نمود.

بیانیه محمد علی زم به نوعی پیام تقدیر و تشکر برای بازداشت فرزندش است. او نوشته است: «ما اعضای خانواده، رهاسازی او را از سیاهچاله‌های دروغ، خیانت، انحراف و فریب دریوزگان ضدّ انقلاب و دشمنان اسلام و ایران، ارج نهاده و آن را نشان مِهر و رحمت دیگری از سوی حضرت رب‌العالمین، به روح‌الله و خود می‌دانیم.»

محمد علی زم در این بیانیه تاکید کرده که پسرش برای دیدار با آیت الله سیستانی، مرجع شیعیان عراق به این کشور سفر کرده بود.

این ادعایی است که پیشتر توسط روزنامه فیگارو فرانسه مطرح شده بود. به ادعای فیگارو «فردی، زم را متقاعد می‌کند تا برای دیدار با آیت الله سیستانی به نجف عراق سفر کند. وی پس از ورود به نجف در دام نیرو‌های امنیتی ایران افتاده، دستگیر و به داخل کشور منتقل می‌شود.» در مطلب نشریه فیگارو نامی از فردی که روح الله زم را فریب داده، ذکر نشده است. اما دوستان و همکاران زم ادعا‌هایی در این باره مطرح کرده بودند.

محمد علی زم در بیانیه خود نوشته «برخلاف ادعای قصه‌پردازان دروغگو، هیچ‌یک از اعضای خانواده در تمهید شرایط و مقدمات سفر و دستگیری روح‌الله مشارکت نداشته» اند.

او در ادامه نوشته است: «همه ما، خاضعانه بر خود لازم می‌دانیم که نسبت به الطاف و راهبری‌های رهبرِ همیشه‌بزرگوار و فرزانهٔ خود و عزیزان زحمتکش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی متشکر باشیم و از حضرت ایشان و سپاه محترم و همه اشخاص گرامی حقیقی و حقوقی که در یکی دو سال اخیر، ناجوانمردانه مورد اتهام و آزار کانال بی‌حساب‌وکتاب، مفتضح و بی‌اخلاق «آمدنیوز» قرار گرفته‌اند، به سهم خود، عذرخواهی نموده و از همه بزرگواران برای روح‌الله زم، طلب بخشش و حلالیت کنیم.»

زم در عین حال از احتمال توبه روح الله زم سخن گفته و ابراز امیدواری کرده است "با گفتن حقایق، تحول واقعی روحی و توبهٔ روح‌الله به درگاه حضرت ربوبیّت، کرده‌های ناهنجار و گفتار‌های ناصواب او جبران گردد."

این نامه با واکنش‌های زیادی روبه رو شده است و عده‌ای می‌گویند چرا محمد علی زم حالا و پس از دستگیری روح الله عذرخواهی می‌کند.

محمدعلی زم متولد ۲ آبان ۱۳۳۴ در تهران روحانی، تهیه‌کننده، سینماگر و پژوهشگر فرهنگی است. او پیش از این معاون فرهنگی و اجتماعی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران بود. زم رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی ویدئو رسانه و صاحب یک مؤسسه سینمایی است. او سال‌ها ریاست حوزه هنری را بر عهده داشت. محمد علی زم همچنین نامزد پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران در تاریخ بیست و نهم اردیبهشت ۱۳۹۶ بود.

زم از جمله اولین مدیران فرهنگی ایران است که توانست با اعتدال در مدیرت خود گام مثبتی در بهبود فضای فرهنگی کشور بردارد. بسیار سینماگران و اهالی فرهنگ برای او احترام قائلند. حتی عده‌ای زم را به عنوان یک روحانی روشنفکر معرفی می‌کنند.

بیانیه محمد علی زم درباره روح الله زم را می‌توان تلاشی برای حفاظت از روح‌الله زم ارزیابی کرد. گمانه زنی‌های زیادی نمی‌توان درباره اهداف نگارش این بیانیه داشت، اما در سطور آن می‌توان تلاش‌هایی برای کمک به روح الله زم مشاهده کرد.

روح‌الله یکی از دو پسر و چهارفرزند محمدعلی زم است. به واسطه ارتباطات پدرش در دستگاه فرهنگی کشور، وارد این حوزه شد و در اداره مؤسسه سینمایی در کنار او بود. اما این، او را قانع نکرد و در سال ۸۴ وارد ستاد انتخاباتی هاشمی برای انتخابات ریاست‌جمهوری شد. انتخابات سال ۸۸ مسیر زندگی اش را تغییر داد و روح الله در آن مقطع بازداشت شد. پس از مدتی از زندان به مرخصی آمد، اما او فضا را مناسب دید و از کشور گریخت. مدتی در مالزی بود و نهایتا به فرانسه رفت و در آنجا فعالیت‌های صد نظام خود را پیگیری کرد.

خبر دستگیری روح‌الله زم را سپاه طی اطلاعیه‌ای در ۲۲ مهر اعلام و آن را نتیجه "فریب اطلاعاتی" دانسته بود. روح الله زم مدیر کانال و سایت "آمد نیوز" بود. کانال تلگرامی آمد نیوز در جریان شورش‌های دی‌ماه سال ۹۶ بیش از ۲ میلیون عضو داشت و نقش قابل توجهی در دامن زدن به اغتشاشات ایفا کرد. مدتی پس از آن کانال تلگرام آمد نیوز به دلیل ترویج و تشویق خشونت از سوی، تلگرم مسدود شد.

پس از آن روح الله زم کانال "صدای مردم" را راه اندازی کرد. در این کانال زم دست به جنجال سازی و دروغ پردازی علیه مقامات ایران پرداخت.

در اسفند ۱۳۹۷ مستند ایستگاه پایانی دروغ از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد که در آن ادعا شد روح‌الله زم بازیچهٔ نیرو‌های اطلاعاتی ایران بوده‌است، همچنین این مستند مدعی ارتباط برخی اعضای خانواده زم با روح الله بود. پخش این مستند واکنش‌های زیادی در پی داشت و جایگاه و اعتبار زم را دستخوش تغییر کرد.

محمد علی زم پیشتر در گفت و گویی اعلام کرده بود از نحوه دستگیری پسرش بی خبر است و خبر بازداشتش را از زیرنویس تلویزیون دیده است.

او در پاسخ به اینکه در فیلم مستند چند ماه پیش صداوسیما آنچه نشان داده شد این بود که با شما در ارتباط بوده است، گفت: «در آن مستند به ما و خانواده‌ی ما ظلم شد، ولی ما، چون نظام را از خودمان می‌دانیم و دوست داریم نه اعتراض کردیم و نه چیزی گفتیم؛ معتقد بودیم که این را هم خدا خودش هم می‌بیند و هم می‌شنود.»

زم در پاسخ به این سوال که «فرزندش پیش از آمدن به ایران آیا پیامی نداده است و چیزی درباره‌ی دلیل آمدنش که عجیب هم هست نگفته است؟»، گفت: "دنیا دار مکافات و مجازات است؛ این را خداوند متعال و همه‌ی بزرگان گفته‌اند. بالاخره این دنیا، دنیای امتحان آدم‌هایی است که رد آن زندگی می‌کنند. خوب و بد باید امتحان دهند و آن‌ها که بد کردند مجازات شوند."

محمد علی زم در سال‌هایی اخیر که فرزندش در "آمد نیوز" فعالیت می‌کرد، کمتر درباره اقدامت او سخن گفته است با این حال آنچه که از او در دست است نشان می‌دهد، تلاش‌هایی برای پیشگیری از اقدامات پسرش انجام داده بود.

محمد علی زم سه سال پیش اعلام کرد ارتباطی با پسرش ندارد و با اقداماتش موافق نیست. او به روزنامه همبستگی گفت: «اساساً با تندروی مخالفم نه پسرم و نه هیچ‌کس دیگر حق ندارد با تندروی انقلابی و غیر انقلابی، با حکومتی که در به سرانجام رسیدنش مرارت‌های زیادی کشیده شده، مخالفت کند.»

حجت‌الاسلام زم در بخش دیگری هم گفته بود: «بار‌ها برای او [روح‌الله زم]پیغام فرستادم، که در رویه خود تجدیدنظر کن و دلخوری‌هایم را از برخی حرف‌ها و موضع‌گیری‌های او به گوش‌اش رساندند. جواب داده که به پدرم بگویید؛ «او فرزندی، چون «روح‌الله گذشته» ندارد و من بر اساس عقل و تکلیفی متفاوت از گذشته رفتار می‌کنم.»

بسیاری معتقد بودند که زمِ پدر، برخورد مناسبی با پسرش نداشته و برای کنترل کردنش تلاش لازم را انجام نداده است. این اعتقاد حالا هم که او بیانیه عذرخواهی منتشر کرده است همچنان وجود دارد و شنیده می‌شود.

با این حال او سه سال پیش در این باره گفته بود: ««مگر هر پسری از پدرش تبعیت می‌کند؟ مگر هر پدری همه فعل و عمل فرزندش را تأیید می‌کند! هر انسانی در نظام الهی و هستی برای خودش کارنامه و شخصیت مستقلی دارد. بنده از ابتدا گرایش به اعتدال داشته‌ام.»

البته او اذعان کرد "من فرصت کافی صرف فرزندان خودم نکرده‌ام و ممکن است این نقص از من هم باشد، اما این نقص معلول یک دیدگاه و مسئولیت پذیری‌ای بود که من داشتم و همواره منافع ملی را بر مسائل زندگی شخصی ترجیح دادم."