تلاش برای بازگشت اصالت به تعزیه/سازهای ایرانی روی صحنه جان گرفتند

مجید خسروآبادی کارگردان پروژه نمایشی موسیقایی «سوگ آزادگی» که از ۱۳ مهرماه اجرای خود را در بوستان «آب و آتش» آغاز کرده است در این باره گفت: پروژه «سوگ آزادگی» در واقع مجلس شبیه‌خوانی «حربن یزید ریاحی» است که به صورت کاملاً اصیل و ایرانی اجرا می‌شود. تعزیه یک هنر کاملا ایرانی است و اوج شکل‌گیری تعزیه نیز به دوران صفویه و راه‌اندازی

تکیه دولت بازمی‌گردد. در آن دوران تعزیه‌ها در تکیه دولت دقیقا با ارکستری از سازهای ایرانی اجرا می‌شد و یک گروه موسیقی متشکل از سازهای ایرانی در کنار تعزیه خوان‌ها حضور داشتند و اجرایی با شکوه و اصیل شکل می‌گرفت.

وی ادامه داد: اما به مرور زمان و با استقبالی که از تعزیه شد و در شهرها و روستاها رواج پیدا کرد به همان نسبت هم حضور ارکستر کامل موسیقی در تعزیه کم‌رنگ‌تر شد چون در هر شهر با توجه به امکانات موسیقایی که در اختیار داشتند و سازهایی که مربوط به همان مکان بود نقش برخی سازها پررنگ‌تر و حضور برخی دیگر کم‌رنگ‌تر می‌شد. به‌عنوان نمونه در شیراز از خبر فوری استفاده می‌شد و یا در بوشهر از دمام از هیمن رو بعد از تکیه دولت دیگر خبری از ارکستر سازهای ایرانی نشد. اما کاری که ما در این پروژه انجام می‌دهیم در واقع احیای تعزیه ایرانی با همراهی یک ارکستر بزرگ سازهای ایرانی است تا تعزیه به اصالت خودش بازگردد.

این کارگردان تئاتر درباره ویژگی‌های موسیقایی این پروژه توضیح داد: در این اجرا فقط شاهد حضور سازهای ایرانی هستیم؛ اتفاقی که در ارکستر ملی هم به طور کامل رعایت نمی‌شود. در واقع برای اجرای این پروژه یک ارکستر کامل سازهای ایرانی راه اندازی کردیم که ۱۶ نفر از بهترین نوازنده‌ها به سرپرستی فردین خلعتبری در آن می‌نوازند. البته خلعتبری همان موسیقی را که در تعزیه وجود دارد بازسازی کرده و به اصالت موسیقی تعزیه دست زده نشده است و بدعت نویی در موسیقی تعزیه نگذاشته ایم بلکه همان نت‌ها با ارکستر بازسازی شده است.

خسروآبادی درباره دیگر ویژگی‌های نمایش بیان کرد: این نمایش با گروه بازیگران و پروداکشن و فضاسازی با ابهتی اجرا می‌شود که در طول ۱۰۰ سال گذشته در تهران بی‌سابقه بوده است. در بخش نمایشی این پروژه تلاش کردیم ویژگی‌های نمایشی کار پررنگ تر از یک اجرای تعزیه صرف باشد تا برای مخاطب قابل فهم‌تر شود. نزدیک به ۸ ماه تمرین و آماده‌سازی این کار به طول انجامیده است که تا ۲۳ مهرماه به میزبانی منطقه فرهنگی هنری عباس آباد در بوستان «آب و آتش» تهران اجرا می‌شود.

وی در پایان صحبت‌هایش درباره انتخاب مجلس تعزیه «حربن یزید ریاحی» برای این اجرا، بیان کرد: تعزیه «حربن یزید ریاحی» نسبت به تعزیه‌های دیگر ۲ ویژگی دارد اول اینکه نمایشی‌تر است و در آن آداب زره‌پوشی و تعزیه رعایت شده و نکته دیگر اینکه در این مجلس تقریبا تمام گوشه‌های موسیقی که در همه تعزیه‌ها وجود دارد در این تعزیه جمع شده است که البته این موارد کار ما را سخت‌تر کرد و مجبور شدیم چندین ماه برای آماده‌سازی این کار زمان بگذاریم و اگر تعزیه سبک‌تری را برای اجرا آماده کرده بودیم، قطعا راحت‌تر بودیم. در نهایت تلاش کردیم تا کار ماندگاری خلق کنیم و تعزیه را به اصالت اصلی‌اش بازگردانیم.

تعزیه خوانان این پروژه نمایشی موسیقایی عبارتند از سیدمحسن هاشمی شبیه حر، حسن نرگس خوانی شبیه حضرت عباس (ع)، علاالدین قاسمی شبیه امام حسین(ع)، مجتبی حسن بیگی شبیه شمر، حسین ملاحسینی شبیه ابن زیاد، حمزه کاظمی خطیب و ساربان، محمد باغانی قاصد، سید کاظم جده خواه شبیه ابن سعد.

همچنین گروه موسیقی این نمایش به آهنگسازی فردین خلعتبری متشکل از بهنام ابوالقاسم، پویا سرایی، پاشا هنجنی و تعدادی دیگر از نوازندگان باسابقه موسیقی کشورمان هستند.

پروژه نمایشی موسیقایی «سوگ آزادگی» به کارگردانی مجید خسروآبادی و آهنگسازی فردین خلعتبری ساعت ۱۸:۳۰ روزهای ۱۳ تا ۲۳ مهر با مدت زمان ۹۰ دقیقه به میزبانی معاونت فرهنگی گردشگری شرکت نوسازی عباس آباد میزبان مخاطبان خواهد بود.

منبع: مهر

72