دیدار پوتین و روحانی، فرصتی خوبی برای طرح موضوعات راهبردی فراهم کرد

بهرام امیر احمدیان کارشناس مسائل آسیا در مورد عضویت ایران در اتحادیه اوراسیا و تاثیر آن بر افزایش مناسبات اقتصادی تهران با کشورهای عضو، اظهار کرد:«اتحادیه اقتصادی اوراسیا» شامل سه کشور آسیای مرکزی بوده که بزرگترین آن قزاقستان و دو کشور دیگر با اقتصاد کوچک شامل قرقیزستان و تاجیکستان می شود . روابط تجاری ایران با بیشکک و دوشنبه به نسبت سایر اعضای این اتحادیه در اولویت قرار ندارد، چراکه اقتصاد آنها در حال حاضر ظرفیت مناسبی برای بهره مندی کشورمان را دارا نیست در حالی که قزاقستان اقتصاد بزرگی در آسیا به شمار می رود.

او بیان کرد: ارمنستان یکی از اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا است که در سمت قفقاز و در شمال غربی ایران قرار گرفته و پیوستگی جغرافیایی با دیگر اعضا ندارد و به همین دلیل می‌توانیم این اتصال را برای ارمنستان ایجاد کند. همچنین کشورمان با سه عضو قزاقستان، قرقیزستان و روسیه پیوند خاکی مستقیم ندارد و به واسطه گذر از قلمرو ترکمنستان امکان تجارت از طریق ترانزیت و راه‌آهن فراهم شده است .

او تصریح کرد: ارمنستان دارای اقتصاد کوچکی است، اما در آسیای مرکزی با قزاقستان و از طریق مرز دریایی خزر می‌توانیم ارتباطات خوبی برقرار کنیم ، زیرا روابط ما با این کشور در وضعیت مطلوبی قرار دارد. از طرفی روسیه و بلاروس دو عضو دیگر «اتحادیه اقتصادی اوراسیا » به شمار می آیند و مسکو در شرایط فعلی اقتصاد بزرگی محسوب می شود و حدود سه و نیم برابر ایران تبادل مالی دارد و دیگری مینسک است که آنهم روابط تجاری قابل توجهی با تهران ندارد، زیرا در سمت اروپای شرقی قرار دارد و مبادلات خود را بیشتر با روسیه انجام می‌دهد.

او با بیان اینکه روسیه دارای اقتصاد بزرگی است و حدود پانصد میلیارد دلار تجارت خارجی دارد، افزود: سهم ایران در اقتصاد این کشور کمتر از یک درصد است، ولی تسهیلاتی را برای ایران در نظر گرفته ، از جمله بعد از پیوستن کشورمان به این اتحادیه قادر خواهیم بود از کاهش تعرفه‌هایی که حاصل شده ، قدرت رقابت کالا‌های ایرانی در بازار روسیه و قزاقستان را ارتقا دهیم. پیشتر از این کشور‌های دیگری وجود داشتند که روسیه کالا‌هایی را به آن‌ها صادرمی کرد. در حال حاضر این فرصت برای ایران ایجاد شده و نکته مثبت آن این است که علاوه بر کاهش تعرفه‌ها و حذف برخی از آن‌ها امکان دیگری وجود دارد که استفاده از پول ملی در مبادلات اقتصادی میان کشور‌های عضو این اتحادیه تسهیل می شود.

امیر‌احمدیان ادامه داد: با حذف دلار د رمناسبات اقتصادی این اتحادیه دشواری‌ و محدودیت‌هایی که با تحریم‌های ایالات متحده درحوزه نظام بانکی برای ایران و روسیه ایجاد شده است، از بین می‌رود. درهمین راستا کشورمان امکان گسترش و افزایش تجارت خود در سطح منطقه پیدا خواهد کرد.

او اضافه کرد: نکته مهم این است که آیا بازار کافی برای کالا‌های ایرانی وجود دارد، به نظر می رسد، باید منتظر ماند و دید رونق تجارت خارجی کشورمان با سایر اعضا بعد از پیوستن ایران به این اتحادیه به چه صورتی پیش خواهد رفت. در حال حاضر که سهم کشور‌های عضو در تجارت با ایران قابل توجه نبوده، تعاملات اقتصادی ما با کشوری مانند چین در اولویت قرار داشته است و تا کنون بیشترین سهم در این زمینه به این کشور اختصاص داشته، این در حالیست که سهم مناسبات اقتصادی ما با روسیه تنها یک درصد بوده است.

کارشناس سیاست خارجی عنوان کرد: با وجود پیوستن ایران به «اتحادیه اقتصادی اوراسیا »نباید انتظار معجزه داشت، ولی تسهیلاتی از سوی روسیه برای ایران فراهم شده تا کشور ما سهم بیشتری از مبادلات اقتصادی با اعضای اتحادیه اوراسیا داشته باشد و در نتیجه بتواند در حد قابل قبولی رونق اقتصادی برای کشورمان ایجاد کند.

امیر احمدیان در پاسخ به این سوال که ایجاد واحد پولی مشترک می‌توان اهداف آتی این اتحادیه باشد، اذعان کرد: شرایطی که اتحادیه اروپا در آن قرار داشت متفاوت بود، زیرا آن‌ها کشور‌هایی با اقتصاد‌های بزرگ و مکمل یکدیگر هستند. اما در اتحادیه اقتصادی اوراسیا سه کشور مهم منطقه ایران، قزاقستان و روسیه حضور دارند که بزرگ‌ترین صادر کننده نفت خام جهان می‌باشند، بنابراین بازار‌های تجاری در این منطقه به سمت دیگری است و سهمی که این کشور‌ها از صادرات نفت به دست می‌آورند امکان خرید و تبادل اقتصادی به آن‌ها می‌دهد.

کارشناس مسائل آسیا خاطر نشان کرد: به دلیل اینکه توان مبادله با دلار درمبادلات کشورهای این اتحادیه وجود ندارد و امکان تعامل با نظام بانکی به روی این کشور‌ها بسته است در نهایت به نظر می‌رسد چنین اتفاقی رخ نخواهد داد و قرار است که تعاملات با پول‌های ملی انجام پذیرد و این یکی از مزایایی است که می‌تواند به اقتصاد ایران کمک کند. می‌توان گفت کشورمان در این مرحله در ابتدای راه قرار گرفته و امید است، با افزایش سطح فعالیت این اتحادیه و مبادلات تجاری اوضاع اقتصادی کشور‌های عضو بهتر شود.

کارشناس مسائل آسیا در مورد دیدار روحانی و پوتین در حاشیه اتحادیه اقتصادی اوراسیا و محور‌های گفت‌وگوی طرف ها عنوان کرد: این دیدار در راستای روابط دوجانبه انجام شده است، دو کشور مسائل و دغدغه‌های زیادی برای طرح رایزنی داشتند، یکی از مزایای نشست‌های منطقه‌ای این است که فرصتی را فراهم می‌کند تا علاوه بر مسائل منطقه گفت وگو‌های دوجانبه‌ای انجام پذیرد. رایزنی بین پوتین و روحانی با محوریت برجام انجام شد، چون که ایالات متحده و اتحادیه اروپا سعی می‌کنند مجدد پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع دهند. در این میان ،روسیه در راستای حمایت از کشورمان نقش مهمی دارد، زیرا به همراه چین مدافع حقوق ایران بوده و شریک راهبردی محسوب می‌شوند.

منبع: باشگاه خبرنگاران

15