رویای بومی سازی قطعات استراتژیک صنعت نفت با لیسانس خارجی/ بومی‌سازی 10 گروه کالایی به کجا رسید؟

تقریبا در طول 6 سال گذشته مسئولان وزارت نفت طرحی را در دستور کار خود قرار دادندبا نام بومی سازی 10 قلم کالای استراتژیک در صنعت نفت که اساس این طرح بر بومی سازی کالاهای پر مصرف و استراتژیک صنعت نفت در داخل کشور بود.

آذر سال 93 بود که اولین بار ، از اجرای مناقصه انتخاب شرکت ها برای ساخت ١٠ قلم کالای راهبردی صنعت نفت تا پایان آذر ماه خبر داد.

*بومی سازی 10 گروه کالای استراتژیک صنعت نفت

محمدرضا مقدم طی گفت‌وگویی اعلام کرد: بنا بر دستور وزیر نفت در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری و تاکید ایشان بر خود اتکایی، مناقصه انتخاب شرکت ها برای ساخت ١٠ قلم کالای راهبردی صنعت نفت تا پایان آذر ماه امسال اجرا می شود.

وی با بیان اینکه ساخت ۱۰ گروه کالای اولویت دار صنعت نفت توسط سازندگان داخلی تولید می شود، تصریح کرد: برای تشخیص و تعیین شرکت های واجد شرایط حضور در مناقصه، کارگروه های متفاوتی تشکیل شد و از بین متقاضیان ۸۰ شرکت انتخاب شده اند.

مقدم با تاکید بر اینکه بدون اتلاف هیچ گونه وقفه ای مراحل مربوط مناقصات انجام خواهد شد، گفت: در مسیر مناقصه، قیمت و کیفیت از شروط اصلی محسوب می شوند.

وی تاکید کرد: شرکت های که ساخت ۱۰ قلم کالای استراتژیک صنعت نفت را عهده دار می شوند باید بتواند به شکل های متفاوت انتقال تکنولوژی را انجام دهد.

وی با بیان اینکه صرفه جویی ارزی قابل توجهی از طریق ساخت ۱۰ قلم کالای مذکور توسط شرکت های داخلی حاصل خواهد شد، گفت: عدم وابستگی و خود اتکایی و اشتغال زایی از دیگر اهداف ساخت داخل است.

*بومی سازی تجهیزات صنعت نفت زمان بر است

پس از این اظهارات، بیژن زنگنه وزیر نفت نیز بارها از اقدام مثبت وزارت نفت در خصوص ساخت داخل این 10 قلم کالای استراتژیک نفتی صحبت کرد.

وی در یکی از همین اظهارات اعلام کرد: برنامه های وزارت نفت برای حمایت از ساخت داخل، طولانی است که از جمله آنها طرح ساخت اقلام مهم و پرمصرف این صنعت به شمار می رود.

پس از این اظهارات بود که مسئولان انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت اعلام کردند از 10 قلم کالا 6 کالا به مناقصه رفته است و گفته شد بعد از برگزاری مناقصات کار ساخت و تولید این اقلام آغاز می شود.

*بومی سازی کنید اما با لایسنس خارجی!

اما در نشست خبری که اوایل سال جاری توسط مسئولان انجمن سازندگان برگزار شد، سازندگان ایرانی نسبت به بومی سازی این 10 قلم کالا واکنش نشان دادند و گفتند یکی از مشکلاتی که در خصوص 10 گروه کالایی که 6 سال پیش با وزارت نفت قراردادش منعقد شد این بود که ما برای ساخت این کالاها باید به سمت بومی‌سازی حرکت می‌کردیم اما در قراردادهایی که منعقد می‌شد به ما تاکید می‌کردند که باید جوینت خارجی داشته باشید. سوال اینجاست که کدام شرکت خارجی لایسنس و گواهینامه خود را در اختیار ما قرار می‌دهد؟ اما اگر ما از طریق بومی‌سازی این 10 گروه کالایی را تولید می‌کردیم هم گواهینامه و هم لایسنس در اختیار خودمان بود.

این گفته های سازندگان تجهیزات صنعت نفت نشان می دهد ظاهرا در خصوص ساخت این 10 قلم کالا با مشکلاتی مواجه شده اند که اجرای این سیاست استراتژیک را وارد بن‌بست کرده است.

* مسئولان وزارت نفت معنی بومی سازی را نمی دانند

در همین رابطه یکی از سازندگان این 10 قلم کالا با اشاره به مشکلات پیش آمده بین دولت و بخش خصوصی در این زمینه به خبرنگار فارس گفت: آقای زنگنه مبدع این طرح بود به طوریکه مقرر شد تا 10 قلم کالای استراتژیک و پرمصرف مورد نیاز در صنعت نفت در داخل کشور بومی سازی شود. براین اساس بود که شرکت‌هایی که پتانسیل ساخت داخل دارند شناسایی کردند و چند شرکت را انتخاب کردند تا اقدام به ساخت این کالاها کنند.

وی ادامه داد: از میان 10 گروه کالایی قرار بود برای 6 گروه کالا مناقصه برگزار شود که در نهایت 4 گروه کالا مناقصه اش برگزار شد که در نهایت قرار شد 2 گروه کالایی ساخته شود و ساخت دو گروه کالای دیگر نیز در همان ابتدا با مشکل رو به رو شد و کنار گذاشته شد.

این مقام مسئول ادامه داد: متاسفانه در قراردادها عنوانی به نام ساخت داخل مطرح نشده بود بلکه گفته بودند تعدادی از تجهیزات را به صورت 100 درصد داخلی بسازید و ما از شما در مناقصه و در رقابت با دیگران خریداری می کنیم که این نوع از قرارداد اصلا ساخت داخل نبود.

وی خاطرنشان کرد: ما باید میلیون ها دلار هزینه کنیم تا یک یا چند کالا را بسازیم و بعد آقایان بیایند و در مناقصه خریداری کنند و آن هم به تعداد محدود که این کار اصلا برای ما صرفه اقتصادی ندارد؛ جالب تر اینکه گفته اند باید این کالاها لایسنسور خارجی هم داشته باشد که برای این کار من باید هزینه اضافی کنم که یک شرکت خارجی بیاید این کالا را تحت لیسانس خود قرار دهد در صورتی که ساخت داخل یعنی اینکه لیسانس این قطعه در اختیار یک شرکت داخلی است به همین دلیل اصلا این 10 قلم کالا اجرایی نشد زیرا برای تولیدکنندگان داخلی با این رویه ای که مسئولان دولتی چیده بودند صرفه نداشت که به دنبال بومی سازی آنها روند.

این گزارش حاکی است تاکنون مسئولان دولتی نسبت به انتقاداتی که سازندگان تجهیزات صنعت نفت در خصوص ساخت داخل تجهیزات صنعت نفت و به کار گیری آن واکنشی از خود نشان نداده اند. با این اوصاف و این شیوه اجرا ظاهرا نباید انتظار داشت که این کالاهای پر مصرف با این رویه در داخل کشور بومی سازی شوند.

منبع: فارس

15