چه ساختمان‌هایی دربرابر آتش دوام می‌آورند؟/ یک استاد دانشگاه: تدابیر غیر فعال در ساختمان سازی را جدی بگیریم

به گزارش گروه اجتماعی خبر فوری ، ۵۷۸۹ ساختمان سال گذشته در تهران سوختند. خبر صریح و کوتاه است. هم تلخی و ترس کهن و نهادینه شده انسان از آتش را در خود مستتر دارد و هم نگرانی از نحوه ساخت و سازی که در برابر آتش نمی‌تواند از خود مقاومتی نشان دهد. کارشناسان حوزه عمران و ساختمان اما به بخش دوم خبر پرداختند و از روز انتشار آمار حریق در ساختمان‌های تهران به چرایی عدم مقاومت ساختمان‌های پایتخت - و در نگاه‌ کلی‌تر کشور- در برابر آتش پرداختند. یکی از این متخصصین در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبر فوری اعلام کرد: تدابیر غیر فعال برای مقاومت سازه‌های ما در برابر آتش اتخاذ نمی‌شود.

امیر ساعدی داریان ، فوق دکترای مهندسی سازه در ابتدا با اشاره به مقاوم سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله و مقایسه آن با آتش گفت: محققین حوزه ساخت و ساز و عمران بیش از چند دهه است که زلزله را می‌شناسند و از سال ۱۹۰۰ هم درخصوص ساخت سازه مقاوم در برابر زلزله شناخت پیدا کردند. این در حالیست که اطلاعات متخصصین ما در حوزه مقاوم سازی سازه در برابر آتش اندک است. آتش نوعی بار است که اطلاعات متخصصین ما درباره آن تنها به ۲۰ سال اخیر محدود می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه بهشتی٬، درباره نحوه مقاوم سازی سازه‌ها در مقابل آتش سوزی تاکید کرد: متاسفانه بسیاری تصور می‌کنند، برای مقابله با آتش باید صرفا، سیستم آبفشان یا سیستم اطفای حریق تعبیه کرد، این درحالیست که سازه باید در مقابل آتش بارگذاری حرارتی شود یا به تعبیر دیگر ساختمان در مقابل آتش سوزی طراحی شود.

وی تاکید کرد: در مثلث حیات ذکر شده است که حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از آتش سوزی‌ها توسط آتش نشان‌ها و گروه‌های امدادی مهار شده و ۲۰ تا ۳۰ درصد از آتش سوزی‌ها هم توسط تدابیر فعال مانند، سیستم اطفای حریق یا سیستم آب فشان ساختمان‌ها از بین می‌روند. این در حالیست که درصد قابل توجهی از آتش سوزی‌ها به تدابیر غیر فعال مرتبط است. به عبارت دیگر اگر این تدابیر غیر فعال در ساخت و ساز ساختمان لحاظ شود، بسیاری از این آتش سوزی‌ها رخ نمی‌دهد. این تدابیر غیر فعال همان تحلیل و بارگذاری سازه در مقابل آتش است.

داریان اما درباره روش‌های ساخت و سازی که می‌تواند در مقابل آتش مقاومت کند، افزود: این بحث تدابیر غیر فعال، بحث مفصلی است و به قسمت‌های متعددی در ساختمان مربوط می‌شود، ستون‌ها، نحوه اتصالات، افزایش سایز تیر آهن‌ها و ... از این جمله است. اگر به فیلم‌هایی که از سانحه پلاسکو باقی مانده است نیم نگاهی بیندازید، متوجه خواهید شد که ستون‌ها دقیقا از محل اتصالات تخریب شدند، این دقیقا مثالی برای درک این مساله است که نحوه اتصالات ساختمانی می‌تواند جزو همین تدابیر غیر فعال برای مقابله با آتش باشد.

وی در پاسخ به این سوال که این روزها چند درصد از ساختمان‌های ما در کشور از این تدابیر غیر فعال دارند، گفت: متاسفانه این روزها سازمان مسکن و تحقیقات و نظام مهندسی تنها روی پوشش ضد حریق تاکید دارند و کمتر به این تدابیر غیر فعال اشاره دارند. این در حالیست که این سیستم‌های ضد حریق تنها می‌توانند ساختمان را تا چند ساعت بعد از رسیدن نیروهای امدادی که تنها ۲۰ درصد اثر دارند٬ نگه دارد.

این مهندس عمران در پایان گفت: در علم روز دنیا همانطور که سیستم اطفای حریق و پوشش ضد حریق اهمیت دارد، نحوه ساخت و ساز برای مقابله با آتش از ابتدا از اهمیت بیشتری برخودار است.

33