حال خوش حیات وحش مازندران/ مشاهده رد خرس قهوه ای
دیدن رد پایی از گونه‌های در معرض انقراض حیات وحش در مازندران و بررسی‌های کارشناسان حکایت از آن دارد که حال حیاش وحش در استان رو به بهبود است.
۲۸ گونه مارسمی و نیمه و سمی، ۱۷۰ گونه مارمولک و سوسمار و ۹ گونه دوزیستان تنها بخشی از حیات پرتنوع وحش در مازندران است و اگرچه شنیدن صدای پلنگ و ببر مازندران در زیستگاه‌های حیات‌وحش مازندران و شنیدن طنین آوای برخی گونه‌ها برای مردم استان به یک رؤیا تبدیل‌شده است اما هنوز هم می‌توان برخی از گونه‌های نادر را دید و صدایشان را شنید.
آمارهای محیطی زیستی ها و نتایج سرشماری‌ها نیز نشان از رشد و تنوع حیات‌وحش در مازندران دارد، ۳۵۰ گونه پرندگان، ۶۳ گونه پستانداران، ۲۸ گونه مارسمی و نیمه و سمی، ۱۷۰ گونه مارمولک و سوسمار و ۹ گونه دوزیستان در حیات‌وحش استان زیست می‌کنند.
مرال از گونه‌های شاخص پستانداران جنگل‌های هیرکانی شمال است و یک‌سوم از پرندگان مهاجر، آبزی و کنار آبزی زمستان گذر به مازندران مهاجرت می‌کنند. علاوه بر این، جنگل‌های مازندران که روزگاری مآمن و زیستگاه پلنگ ایرانی و ببر مازندران بوده، اکنون ازاین‌گونه که سلطان جنگل‌های شمال به شمار می‌رفت، تهی شده است. بدون شک ایران، آخرین قلمرو زیست برای پلنگ ایرانی در غرب آسیا به شمار می‌رود ولی در چهار سال اخیر بیش از ۷۰ قلاده ازاین‌گونه منحصربه‌فرد در کشور از بین رفته‌اند.
پلنگ ایرانی بزرگترین گونه پلنگ جهان بوده که هنوز جمعیت کمی از آن در کشور زیست می‌کنند، پلنگ ایرانی بومی غرب آسیاست که متأسفانه در فهرست گونه‌های درخطر انقراض آی یو سیان قرارگرفته است.
حال حیات وحش مازندران خوب است
مدیرکل محیط زیست مازندران با بیان اینکه حال حیات وحش استان خوب است گفت: به عنوان نمونه، جمعیت پلنگ مازندران خوب و رو به افزایش است.
حسینعلی ابراهیمی کارنامی با اشاره به وضعیت مطلوب حیات وحش در استان اظهار داشت: با توجه به کشفیات و برخوردهای قاطعی که با متخلفان در حال انجام بوده، وضعیت حیات وحش در استان خوب است.
وی با اشاره به مشارکت مردم در صیانت از محیط زیست تصریح کرد: مردم در برخی از مناطق از جمله سوادکوه پیشنهاد داد که منطقه آنان جزو مناطق شکارممنوع محسوب شود و در بسیاری از جاها مردم ما را ملزم کردند که حتی پروانه شکار نیز صادر نکنیم و این امر جای خرسندی دارد.
ابراهیمی ادامه داد: برای حفاظت محیط زیست تنها به نیروی محیط بان نمی‌توان اکتفا کرد و نیاز بود تا مردم نیز وارد میدان شوند و خوشبختانه این اتفاق مبارک در حال حاضر رخ داده است.
مدیرکل محیط زیست مازندران با عنوان اینکه ببر مازندران منقرض شده است گفت: وضعیت گونه پلنگ و خرس مطلوب است و گزارش‌های مردمی و تصاویر دریافتی توسط محیط بانان و تشکل‌ها نشان می‌دهد که جمعیت این گونه‌ها خوب است و سنین مختلف آن در استان زیست می‌کنند.
وی با اظهار اینکه حیات زیستمندان وابسته به حیات زیستگاه‌ها است تصریح کرد: همین که جلوی اجرای برخی پروژه‌های عمرانی در مناطق حساس گرفته شد این وضعیت به حیات وحش در استان کمک کرده است.
وی اجرای طرح تنفس جنگل را نیز در بهبود وضعیت حیات وحش در استان مطلوب برشمرد و گفت: با اجرای این طرح، وضعیت زیستگاه‌های حیات وحش امن شده است.
تولد مرال ها در پناهگاه سمسکنده
مازندران یکی از غنی‌ترین استان‌ها ازنظر حیات‌وحش و گونه‌های پرنده است که نیمی از پرندگان ایران در آن زیست و زادآوری می‌کنند و سفر میلیون‌ها پرنده مهاجر، فرصتی برای رونق گردشگری و پرنده‌نگری در استان مازندران به شمار می‌رود.
نسل مرال که در سال‌های اخیر به دلیل شکارهای بی رویه رو به انقراض رفته بود، با تکثیر و پرورش در پناهگاه حیات وحش سمسکنده روبه احیا است و تولد گوزن‌های مرال، خبر خوشی برای دوستداران حیات وحش است.
کامیار ولی پور کارشناس محیط زیست مازندران در این زمینه می‌گوید: دو گوزن مرال، چند روز گذشته با تلاش و مراقبت شبانه روزی مأمورین یگان حفاظت محیط زیست شهرستان ساری در پناهگاه حیات وحش سمسکنده متولد شدند.
وی افزود: مرال از خانواده گوزن‌ها و از بزرگترین گونه‌های جانوران علفخوار کشور به شمار می‌رود و جنگل‌های هیرکانی زیستگاه طبیعی این گونه به شمار می‌رود.
به گفته ولی پور، مرال (گوزن قرمز) بزرگترین گونه گوزن ایران است و در گستره جنوبی دریای خزر یعنی مناطق جنگلی استان‌های گیلان، مازندران و گلستان زندگی می‌کند.
وی ادامه داد: در سال‌های اخیر به علت شکار بی رویه و تخریب رویشگاه‌های جنگلی، نسل مرال در خطر انقراض قرار گرفته است.
پناهگاه حیات‌وحش سمسکنده با مساحت ۹۳۷ هکتار در جنوب شرقی شهر ساری واقع‌شده و به‌صورت دامنه‌های جنگلی کم ارتفاع است. مرال (گوزن قرمز) بزرگترین گونه گوزن ایران است و در گستره جنوبی دریای خزر یعنی مناطق جنگلی استان‌های گیلان، مازندران و گلستان زندگی می‌کند.
همچنین پناهگاه حیات‌وحش دشت ناز تحت حفاظت سازمان محیط زیست و طی مصوبه شماره ۶۳ سال ۱۳۵۴ به‌عنوان پناهگاه انتخاب شد. این مکان به‌عنوان مرکز تکثیر گوزن زرد ایرانی محسوب می‌شود و تاکنون تعدادی از گوزن‌های تکثیرشده در سال‌های گذشته به استان‌های تهران، البرز، اردبیل، خوزستان، فارس منتقل‌شده است.
این پناهگاه با توجه به ارزش و اهمیت ازنظر ذخیره‌گاه ژنتیکی و حفاظت از گونه‌های گیاهی و جانوری مناطق جلگه‌ای خزر و همچنین تکثیر گونه در معرض خطر انقراض مورد شناسایی و از سال ۱۳۵۴ به‌عنوان یکی از مناطق حفاظت‌شده کشور شناخته شد.
جان دوباره خرس قهوه‌ای
اگرچه برخی معتقند خرس قهوه‌ای با جنگل‌های شمال و هیرکانی خداحافظی کرده و نسلش به شماره افتاده است اما در سال اخیر گزارش‌های متعددی از دیدن ردپای این گونه در مناطق مختلف مازندران به گوش می‌رسد و تصاویر زیبایی از حضور خرس قهوه‌ای در کوهستان‌های استان ثبت شده است.
محمد اسدی یکی از اعضای انجمن دوستداران حیات وحش در مازندران به می‌گوید: گونه خرس قهوه‌ای به‌عنوان یکی از زیباترین و نادرترین گونه‌های خرس در کلیه مناطق جنگلی و کوهستانی شمال و شمال غرب ایران پراکنش دارد. خرس نقره‌ای در فصل برف و سرما به غارها و شکاف صخره‌ها پناه می‌برد و با گرم شدن هوا و رویش گیاهان از خواب زمستانی بر خواسته و در جستجوی غذاست.
غذای این حیوان در دامنه وسیعی از گیاهان و حیوانات بوده و به‌عنوان حیوان همه‌چیزخوار معروف است و وزنش به ۱۲۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم می‌رسد. خرس‌های نر و ماده از اوایل تابستان برای جفت‌گیری حدود سه هفته باهم زندگی می‌کنند و در باقی فصول سال تنها هستند و در روزهای اخیر کلیپی از حضور دو خرس قهوه‌ای نر و ماده در مناطق کوهستانی مازندران پخش شده است.
منبع: مهر
10
