حقایقی کمتر شنیده شده در مورد تورنادوها /حین وقوع تورنادو چه باید کرد؟
گرچه وقوع تورنادو در هرساعتی ممکن است، اما معمولا اوج وقوع تورنادوها از ساعت ۳ تا ۶ بعد از ظهر روی می‌دهد.
تورنادو، خشن‌ترین طوفان طبیعت است. تورنادوها که حاصل طوفان‌های تندری پرقدرت هستند، در عرض چند ثانیه موجب تلفات و ویرانی وسیعی در ناحیه‌ای خواهند شد. این پدیده به صورت ابری چرخان و قیف مانندی است که انتهای آن رو به زمین بوده و سرعت باد چرخان در آن ممکن است به حدود ۳۰۰ کیلومتر در ساعت برسد. مسیر در معرض خطر تورنادو می‌تواند دو کیلومتر عرض و صد کیلومتر طول داشته باشد. تعدادی از استان‌های ایران در معرض خطر تورنادو قرار دارند.
برخی تورنادوها کاملا قابل مشاهده‌اند، اما برخی دیگر به علت باران یا ابر‌های مجاور مشاهده نمی‌شوند. گاهی اوقات تورنادوها آنچنان به سرعت روی می‌دهند که احتمال پیش‌بینی آن‌ها خیلی کم است یا اساسا وجود ندارد. قبل از وقوع یک تورنادو، ممکن است وضع جوی کاملا آرام باشد.
یک تورنادو ممکن است خود را به صورت ابری از گرد و غبار نشان داده و حتی نتوان قیف را مشاهده کرد. تورنادوها معمولا در مجاورت لبه درحال حرکت یک طوفان تندری روی می‌دهند. گاهی اوقات در پشت یک تورنادو آسمان روشن و کاملا صاف است.
حقایقی در مورد تورنادوها:
این طوفان‌ها، خیلی سریع و معمولا بدون هیچ هشداری روی می‌دهند.
تا زمانی‌که گرد و غبار جمع نشده یا ابری به صورت قیف درنیاید، تورنادوها تقریبا شفاف به نظر می‌رسند.
سرعت متوسط تورنادو حدود ۴۵ کیلومتر در ساعت می‌باشد، اما این سرعت معمولا متغیر است.
برخورد طوفان‌های حاره‌ای یا طوفان‌های دریایی به خشکی، ممکن است موجب تورنادو شود.
تورنادو‌های آبی، منشأ درآب اقیانوس‌ها یا دریا‌ها دارند.
تورنادوها معمولا در اواخر فصل بهار و اوایل تابستان روی می‌دهند.
گرچه وقوع تورنادو در هرساعتی ممکن است، اما معمولا اوج وقوع تورنادوها از ساعت ۳ تا ۶ بعد از ظهر روی می‌دهد.
اقدامات حفاظتی و مراقبتی قبل از وقوع تورنادو
اخبار تغییرات جوی به دقت پیگیری شود.
به وقوع طوفان توجه شود.
به علایم خطر زیر توجه شود:
تاریک شدن آسمان
بارش تگرگ‌های بزرگ
وجود ابری بزرگ، سیاه و نزدیک به زمین (مخصوصا اگر درحال چرخش باشد)
غرش سنگین شبیه به صدای قطار باری
هرگاه طوفان درحال وقوع بوده یا علایم مذکور مشاهده شوند، باید فورا به پناهگاه رفت
حین وقوع تورنادو چه باید کرد؟
باید فورا به پناهگاه رفت.
اگر کسی به هنگام وقوع تورنادو در داخل ساختمانی (منزل، مدرسه، شیرخوارگاه، بیمارستان، کارخانه، فروشگاه و…) باشد، لازم است به گوشه‌ای برود که از قبل به‌عنوان پناهگاه در نظر گرفته شده است (مثلا اتاق امن، طبقه تحتانی یا زیرزمین). اگر زیرزمین وجود ندارد، به یکی از اتاق‌های مرکزی برود (دور از پنجره، دیوار و گوشه اتاق). هر چقدر تعداد دیوار‌های مابین فرد و فضای خارج بیشتر باشد، بهتر است. می‌توان به زیرمیزی محکم رفت و با کمک دست‌ها از سر و گردن محافظت کرد.
اگر کسی در داخل خودرو یا خانه‌ای سیار است، لازم است فورا بیرون آمده و به پایین‌ترین طبقه ساختمانی که در آن نزدیکی قرار دارد پناه ببرد. خانه‌های سیار هر چقدر هم محکم باشند، باز هم در برابر تورنادو مقاومت چندانی ندارند.
اگر کسی در فضای بیرون است، لازم است اقدامات زیر را انجام دهد:
در کنار گودالی درازکشیده و به کمک دست‌ها ناحیه سر را بپوشاند. اما باید مواظب سیل باشد.
به زیر پل یا گذرگاه نرود. نواحی پست و مسطح ایمنی بیشتری دارند.
بهتر است پیشاپیش یک تورنادو رانندگی نکرد. باید از خودرو پیاده شده و فورا به پناهگاه رفت.
باید مواظب اشیای پرتابی بود چرا که آن‌ها به هنگام وقوع تورنادو موجب تلفات و جراحات فراوانی می‌شوند.
آماده کردن اتاق امن یا پناهگاه در محل سکونت
طوفان در بسیاری از مناطق ایران خطری جدی محسوب می‌شود. در ساخت‌وساز محل سکونت ممکن است مقاوم‌سازی رعایت شده باشد، اما این بدان معنی نیست که توان مقاومت در برابر حوادث سهمگین نظیر تورنادو یا طوفان‌های دریایی را دارد. هدف از تدارک اتاق امن یا پناهگاه آن است تا فضایی ایجاد شود که به هنگام وقوع حادثه بتوان به آن‌جا پناه برد و ایمنی اعضای خانواده را تأمین کرد. می‌توان در محل سکونت اتاق امن یا پناهگاه را در چندین نقطه تدارک دید:
در زیرزمین خانه
در طبقه همکف
در یک اتاق مرکزی در طبقه اول
پناهگاهی که در زیرزمین ساخته شود بیشترین ایمنی را دارد، اما در بقیه جا‌ها هم می‌تواند محافظت لازم را برای اعضای خانواده فراهم آورد. پناهگاه‌های زیرزمین باید طوری طراحی شوند که در زمان بارش سنگین باران به محل تجمع آب تبدیل نشوند، زیرا هنگام طوفان‌های سهمگین معمولا بارش سنگین باران هم وجود دارد. به هنگام تدارک یک پناهگاه در محل سکونت لازم است به موارد زیر توجه شود:
پناهگاه باید به اندازه کافی مستحکم بوده و توان مقاومت در برابر لرزش و تکان را داشته باشد.
دیواره‌ها، سقف و کف پناهگاه باید در برابر فشار باد مقاوم بوده و در برابر نفوذ اشیای پرتابی توان مقاومت داشته باشند.
تمام بخش‌های پناهگاه باید به اندازه کافی در برابر باد مقاومت داشته باشند.
دیوار‌های داخلی و خارجی اتاق پناهگاه باید از بقیه ساختمان جدا شوند طوری‌که اگر به دیوار‌های محل سکونت صدمه وارد شود، موجب آسیب به پناهگاه نشود.
منبع: باشگاه خبرنگاران
1980
