جشنواره شعر فجر به جایی‌که باید نرسیده است

برنامه هجدهمین برنامه تلویزیونی «شب شعر» با موضوع «جشنواره شعر فجر» و میزبانی محمود اکرامی‌فر و حضور علیرضا قزوه و مهدی قزلی از آنتن شبکه چهار سیما پخش شد.

قزوه در ابتدای این برنامه درباره جشنواره شعر فجر گفت: سال ۸۵ به مدت یک سال در وزارت ارشاد مسئولیتی به من واگذار شد و چند اتفاق زمانی که من متولی آن مسئولیت بودم افتاد. یکی از آن کارها طرح کتاب‌های تکا بود که طرح اولیه آن برای علامه حکیمی بود و ما اجرا کردیم. کار دیگر، راه‌اندازی جشنواره شعر فجر بود. هنر اول ایران شعر است. حتی همین نشان سیمرغ برای شاعران است. ما می توانستیم بگوییم سیمرغ از ماست ولی شعر و شاعران همیشه در تاریخ نشان داده‌اند که اهل گذشت هستند و ما به سرو رسیدیم و اکنون ۱۳ سال است که این جشنواره برگذار می‌شود.

وی افزود: در جایزه کتاب سال، باید کتاب‌های سال گذشته بررسی شود، این اتفاق در جایزه جلال و جایزه شعر فجر می‌افتد و برگزارکننده که معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، یکی است. کتاب‌ها هم همان‌هاست. چرا باید یک برگزار کننده از بین همان کتاب‌ها دو بار انتخاب کند؟ بنابراین این کار به بنیاد واگذار شد به دلیل اینکه جایزه کتاب سال اصولا موضوعش کتاب است و به موضوع دقت بیشتری می‌شود و جشنواره شعر فجر و جایزه جلال موضوعش ادبیات است.

این شاعر در مورد شورای سیاست‌گذاری بنیاد ادبیات داستانی گفت: ما اسم آن را به هیئت علمی تغییر دادیم و تعداد را محدودتر و مشخص کردیم.

باید شعر را در حد سینما معرفی کنیم

قزوه با اشاره به پیشرفت و مشارکت مردمی جشنواره فیلم فجر به قزلی گفت: سینما وامدار شعر و ادبیات است و بزرگان سینما افتخارشان حافظ و فردوسی است، نباید بگذاریم اینها فراموش شوند. ما میراث‌دار هستیم. امروز دنیا ما را با شعرمان می‌شناسد و ثروت ملی ما شعر است. جشنواره شعر فجر به جایی‌که باید نرسیده است. می‌دانم بودجه کم است اما همه چیز پول نیست. من معتقدم بزرگان ما باید در هیئت علمی باشند و در تعیین داورها دخیل باشند. یک اشتباه می‌تواند همه چیز را منحرف کند. ما باید شعر را در حد سینما معرفی کنیم.

در بخش دیگر این برنامه قزلی درباره انتخاب شاعران ناشناخته در جشنواره گفت: افتخار می‌کنم هیئت علمی ما در گیر نام نشدند و بهترین را انتخاب کردند.

وی بعد از خواندن نام اعضای هیئت علمی، آنها را افرادی با سواد و سابقه خواند و گفت: سینماگرها اگر پای کار جشنواره هستند به دلیل پول و سرمایه‌گزاری است اما در جشنواره شعر پول مطرح نیست. سینما به درام و ادبیات داستانی مربوط است نه شعر. کسی که در جشنواره فیلم فجر شرکت نکند باید نگران فروشش در سینماها باشد بنابراین با تمام توانش می‌آید.

میهمان تلفنی برنامه یوسف بینا، شاعر و پژوهشگر از مشهد در نقد جشنواره شعر فجر و در پاسخ به قزلی گفت: جشنواره شعر فجر خواه‌ناخواه با جشنواره فیلم فجر حداقل بین عامه مردم مقایسه می‌شود. ما در دوره‌های اخیر حضور اقشار مختلف شاعران پیشکسوت را کنار هم ندیدیم. نکته بعدی کم بودن برد رسانه‌ای و فراگیری جشنواره است و بسیاری از شاعران در جریان نیستند و توقع می‌رود که روابط عمومی جشنواره فعال‌تر باشد. نکته سوم اینکه وقتی جشنواره فقط با محوریت کتاب برگزار می‌شود، نقش حمایتی خودش را از شاعرانی که امکان چاپ کتاب ندارند را کمرنگ می‌کند. جشنواره می‌تواند بخشی برای آثار منتشر نشده بگذارد و استعدادیابی کند. ما توقع داریم جشنواره شعر فجر معطوف به جریان‌های شعر روز باشد. مدیران جدید با شاعران همسو با خودشان کار می کنند و هر شاعری که دبیر جشنواره می شود می‌خواهد طرح تازه‌ای بدهد، تغییر بد نیست به شرطی که ثبات و چشم انداز را از ما نگیرد.

قزلی در پاسخ به انتقاد در مورد مراسم بزرگداشت علی گرمارودی که از اشخاص برجسته روی سن هنگام تقدیر دعوت نشده بود، گفت: ما چند برنامه جدی در دنیا را در حوزه ادبیات و دیگر حوزه ها نگاه کردیم و از اینکه سن برنامه شلوغ باشد مثل دوره‌های قبل خشنود نبودیم. باید مشخص شود کی به کی جایزه می‌دهد. بنابراین آقای صالحی به عنوان نفر اول فرهنگی کشور ایستادند و به استاد گرمارودی جایزه دادند.

وی در مورد رسانه‌ای نشدن جشنواره گفت: انتقاد اصلی به تلویزیون وارد است چون این فرصت ها را برای شعر فراهم نمی کند.

قزلی درباره دیگر انتقادات وارد به جشنواره شعر فجر هم گفت: آیین‌نامه جشنواره ۵ سال است که بدون تغییر ساختار توسط وزیر ابلاغ می‌شود، البته آدم ها عوض می شوند.

منبع: مهر

1981