یک مقام مسئول: ترکیه ۱.۵ میلیارد دلار از گردشگران ایرانی وان درآمد کسب کرد

جلال ابراهیمی رییس خانه اقتصاد ایران و ترکیه اظهار داشت: ترکیه و ایران دو کشور هم مرز مسلمان زمینه‌های مشترک فرهنگی، اجتماعی و تجاری، از دیرزمان با همدیگر ارتباطات و منافع مشترک زیادی داشته‌اند.

وی افزود: از دیدگاه جغرافیای سیاسی مرز ایران و ترکیه از کوه آرارات شروع تا مرز‌های کردستان عراق پیش می‌رود؛ منطقه‌ای در شمال شرق ترکیه که کرد نشین هستند.

رئیس خانه اقتصاد ایران و ترکیه ادامه داد: ترکیه در مرز‌های مشترک خود با ورودی‌های مرز بازرگان اسن‌دره و سرو را داردکه از این مرز زمینی اکنون روزانه بین ۵۰۰ الی ۷۰۰ تریلر حامل مال التجاره به مقصد ایران، آسیای میانه و پاکستان و افغانستان و حتی تا جنوب ایران برای سواحل خلیج فارس برای حوزه امارات در حرکت هستند.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر، در قسمت شمال از طریق خوی به سوی ترکیه مرز رازی و کاپی‌کوی وجود دارد، طبق تعهدات و قرارداد‌ها و کمیسیون‌های مرزی دولت ترکیه اقدام به ساخت شهرک ورودی مرزی گمرکی در کاپ کوی ورودی انجام داده، ولی هنوز ایران به عریض کردن جاده‌های مرتبط با آن و هم چنین توسعه ساختمانی و اسکان با شرایط روز را در منطقه رازی انجام نداده است.

ابراهیمی گفت: این امر باعث شده ترکیه پروژه راه آهن قارص به آذربایجان را که از طریق حمل دریایی در خزر و ادامه با حمل ریلی به آن سوی خزر و آسیای میانه را در اولویت قرار داده است؛ از این طریق نه تنها بار‌های ترانزیت ترکیه بلکه محموله‌های کشور‌های اروپایی را نیز به کشور‌های قزاقستان، تاجیکستان تا نزدیک مرز‌های چین انتقال می‌دهد.

وی افزود: ترکیه توانسته است با این مسیر، جاده شمال شرق ایران را که به نام جاده سنتو مشهور بود را کمرنگ‌تر کند؛ گمرک ترکیه در حوزه ترانزیت زمینی و راه آهن درآمد‌ها و حقوق ترانزیت خود را بسیار تقلیل داده است تا برای انتخاب مسیر ترانزیتی جذاب باشد.

رییس خانه اقتصاد ایران و ترکیه ادامه داد: درحالی که اگر این مسیر ترانزیتی از ایران عبور می‌کرد علاوه بر درآمد ترانزیتی، منجر به گسترش کسب و کار‌ها و گردشگری در کشور می‌شد؛ فقط در یک نگاه گذرا به جاذبه‌های توریستی در شمال غرب ایران در حوزه ماکو می‌توان اشاره داشت که جاذبه‌های کوهستانی، سنگ نوردی، طبیعت گردی زیادی وجود دارد.

وی تصریح کرد: ترک‌ها در منطقه مرزی خود تقریبا برای گسترش و تسریع در رفت و آمد مرزی، اتوبان را به پایان رسانده و شهر مرزی را نیز سامان داده اند، گرچه نواقصی هنوز دارد در حالیکه ما در این سوی مرز هنوز تعهدات مان نه تنها در حوزه تاسیسات و زیر ساخت‌های مرزی با اتمام نرسانده ایم بلکه از زمان بندی پروژه بسیار عقب‌تر هستیم.

ابراهیمی گفت: اگر می‌خواهیم حرکت و توسعه صنعت توریسم دو سویه باشد باید سرعت عمل در اجرا و زمان بندی‌های پیمان‌های منعقده را رعایت کنیم، طبیعی است با کندی عمل خود ضرر و زیان حاصل از توقف سرمایه و استهلاک آن و عدم بهره وری ناشی از عدم بهره برداری را خواهیم داشت.

رئیس خانه اقتصاد ایران و ترکیه ادامه داد: طبق برآورد‌های سازمان جهانگردی و توریسم جهانی به طور تقریب هر توریست ۱۵۰۰ دلار توریست منطقه‌ای و ۲۰۰۰ دلار توریست بین المللی ارز آور است.

وی افزود: توجه شود در سال گذشته بیش یک میلیون نفر و کمی بیشتر از این عدد توریست ورودی از ایران به شهر وان داشتیم، یعنی درآمدی ایران در آمدی قریب به ۱.۵ میلیارد دلار برای وان فراهم کرده اند؛ این درحالی است که عواید غیر مستقیمی نیز در بخش توسعه تبادل در امر کالا، سود ناشی از خرید و فروش و جابه جایی پوشاک و منسوجات از استان‌های دیگر به این منطقه ایجاد شده است و مشاغل جدید و صد‌ها مغازه در حوزه عرضه کالا به وجودآورده است.

*تجارت ایران و ترکیه دست دولت‌ها است

وی در بخش دیگر صحبت‌های خود با اشاره به شرایط توسعه تجارت دو کشور اظهار داشت: در دوران ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد، وقتی آقای ارودغان با ایران آمد و اعلام کردند که می‌توان سطح مبادلات بازرگانی دو کشور را به ۳۰ میلیارد دلار برسانیم که در جواب همتای ایرانی وی پیشنهاد تجارت ۱۰۰ میلیارد دلاری را داد.

وی افزو: در آن زمان مبادلات تجاری دو کشور با احتساب شمش طلا‌های خریداری شده ۱۵ میلیارد دلار بود که از آن ۴/۵ میلیارد دلار طلا و حدود ۷/۲ میلیارد نفت و گاز بود و بقیه مبادلات حوزه تجاری بخش خصوصی بود، اما این رقم اکنون به ۲۰ میلیارد دلار هم نرسیده است.

وی با بیان اینکه پایه و رقم اصلی تجارت ایران و ترکیه میعانات نفتی است گفت: این تجارت دست دولت‌ها است یعنی تجارت دولت با دولت که تابع شرایط روز منطقه و رقبای موجود در این حوزه است.

رئیس خانه اقتصاد ایران و ترکیه ادامه داد: در مرحله دوم، بخش عمده صادرات ما بیشتر در اقلام کشاورزی است و حتی در چارچوب تجارت ترجیحی نیز بیشترین اقلام صادراتی ما اقلام کشاورزی است که شامل گیاهان دارویی، زعفران، پوست، سالانبور، دنبه و خاوریار است.

وی افزود: همچنین در حوزه مصالح ساختمانی نیز کاشی و شیشه و هر از گاهی سنگ صادر می‌شود، در فصل تابستان صیفی جات و در حوزه صنایع جنبی نفتی نیز محصولات پتروشیمی، بلک کربن و اوره (کود شیمیایی) نیز به این کشور صادر می‌شود.

ابراهیمی گفت: با توجه به ظرفیت‌های موجود می‌توانیم صادرات شمش آلومینیوم، سرب، روی، کاتد مس، و تولیدات جنبی صنایع مس مثل راد مسی، آلومینیومی، ورق‌های آلومینیومی را در حجم بالایی صادر کنیم؛ اگر شرایط بازار ترکیه در حیث فاینانس، ریفاینانس، فاکتورینگ را در مدنظر داشته باشیم یا انبار‌های فروش مستقیم کالا در آن منطقه ایجاد کنیم می‌توانیم از ترکیه به تجار اروپایی نیز فروش داشته باشیم.

وی تصریح کرد: ترکیه در ۲۰۲۳، سی درصد افزایش صادرات به ایران داشته است که رقم قابل توجه و در حدود یک میلیارد و دویست میلیون دلار می‌شود.

رئیس خانه اقتصاد ایران و ترکیه ادامه داد: ایران و ترکیه در سال ۲۰۲۳ حدود ۵/۵ میلیارد دلار مبادلات تجاری داشته اند که برای دو کشور همسونگر مناسب نیست، اما ما در این سال نه تنها رشد صادراتی به ترکیه نداشتیم بلکه با کسری صادرات هم مواجه بودیم.