خروشچفیسم؛ سیاستی جهت قدرت فرد و ضعف سیستم؛

از شاه عباس صفوی تا ترامپ؛ همه کسانی که خروشچفیست بودند/ آیا محمود احمدی نژاد در مناظره سال 88 این سیاست را به کار گرفت؟

خروشچفیسم به هر حادثه یا فرآیندی اطلاق شود که یک سیستم را فدای شخص می‌کند. کاری که ترامپ و سندرز در انتخابات 2016 انجام دادند دقیقا همین بود.

از شاه عباس صفوی تا ترامپ؛ همه کسانی که خروشچفیست بودند/ آیا محمود احمدی نژاد در مناظره سال 88 این سیاست را به کار گرفت؟

حسین نیاز بخش - شاید پر بی‌راه نباشد اگر بزرگترین ضربه زنندگان به یک سیستم یا نظام سیاسی یا اجتماعی را افراد درون آن سیستم یا نظام بدانیم. یک نگاه اجمالی به دور و برمان به خوبی این موضوع را مشخص می‌کند. امروزه بیشترین منابع خبری ما در مورد فساد سیستمی ایالات متحده آمریکا، از اظهارات افشاگران درون سیستمی خود این کشور به دست می‌آید. از برنی سندرز، سناتور چپ گرا گرفته تا شخص دونالد ترامپ همه و همه از فساد داخل کشور خودشان سخنها گفته اند. این افشاگری‌ها گاهی آنقدر تند می‌شود که رنگ سیاهی به خود گرفته و به شکل ادعاهای بزرگ در می‌آید تا جایی که مثلا ترامپ در یکی از سخنرانی‌های اخیرش باراک اوباما(رئیس جمهور سابق آمریکا) را مسئول شیوع کرونا دانست.

خروشچفیسم چیست؟

اما به راستی این چه پدیده‌ای است که به وقوع می‌پیوندد؟ در یک نگاه اجمالی، می‌توان این فرایند را نوعی "خروشچفیسم" بنامیم. این اصطلاح مجعول، می‌تواند به هر حادثه یا فرآیندی اطلاق شود که یک سیستم را فدای شخص می‌کند. در حقیقت گاهی یک فرد برای رسیدن به قدرت و محبوبیت(یا حتی اصلاح سیستم) دست به افشاگری(یا تهمت) علیه افراد صاحب قدرت در یک سیستم یا خود سیستم می‌زند و یا این کار علی رغم قدرت گرفتن خودش، سیستم را به شدت در بین مردم تضعیف می‌کند. در حقیقت، در این فرآیند یک فرد که از درون یک سیستم بیرون می‌آید، برای جدا کردن خود از سیستم و یا سلطه بر آن، آن را تضعیف می‌کند. کاری که ترامپ و سندرز در انتخابات 2016 انجام دادند دقیقا همین بود؛ ترامپ به قدرت رسید اما به قیمت ناامیدی بیشتر جوانان آمریکایی از ایالات متحده و به خصوص سیاستمداران این کشور. ترامپ در آستانه انتخابات 2020 هم دقیقا همین سیاست را در پیش گرفته است. او برای قدرت گرفتن، مجددا تمام افراد حاضر در سیستم آمریکا و به خصوص تاریخ این کشور را در نظر شهروندان کوچک می‌کند؛ از افشاگری در مورد اوباما گرفته تا ادعایش درباره ارتباط جو بایدن با چین همه و همه در جهت همین سیاست صورت گرفته است.

خروشچف؛ پدیده‌ای که شوروی را در نظر شوروی دوستان حقیر کرد

اما چرا این فرآیند تخریب سیستم را می‌توان "خروشچفیسم" نامید؟ نیکیتا خروشچف دبیر کل حزب کمونیسم شوروی و به عبارتی رهبر این کشور پس از مرگ ژوزف استالین بود. هر چند استالین امروزه تبدیل به یکی از منفورترین دیکتاتورهای تاریخ شده اما در زمان حیاتش یکی از محبوبترین سیاستمداران در بین مخالفان غرب و به خصوص روشنفکران و دانشجویان بود. خروشچف برای قدرت گیری در حزب متزلزل و بی رحم کمونیسم پس از مرگ استالین در یک گزارش که علی رغم محرمانه بودن بعدا به طور وسیعی در جراید منتشر شد، علیه رهبر سابق شوروی دست به افشاگری زد. خروشچف تمام جنایتهای استالین در زمان جنگ جهانی دوم و بعد از آن را بیان کرد. گزارش خروشچف به حدی تاثیرگذار بود که بسیاری آن را به یک بمب در میان جشن عروسی تشبیه کردند؛ بمبی که در یک لحظه مجلس را به خاک کشیده و شادی را به غم تبدیل نموده است.

بعد از این اتفاق بود که جنبش‌های کمونیستی دنیا از جنبش‌های داخل روسیه جدا شدند. احزاب کمونیستی در سراسر دنیا بیش از پیش از شوروی دور شدند؛ اتفاقی که حتی در داخل حزب توده ایران هم به وقوع پیوست و منجر به تغییراتی در کادر و سیاست‌های آن شد. آنارشیسم و گرایشات بدبینانه در بین دانشجویان غربی زیاد شد و به خصوص چریک‌های چپ خشمگین اما ضد شوروی در آمریکای لاتین فزونی یافتند. امروزه بسیاری به این نکته پی برده اند که اقدام خروشچف از سر دلسوزی برای شوروی نبوده است. او مخالفان بسیاری در داخل حزب داشت و برای تضمین قدرتش سعی کرد رازهای تاریخ شوروی و سیستم کمونیسم را افشا کند تا بتواند با خیال راحت تر به قدرت برسد؛ او با تخریب جریان سنتی و غالب کمونیسم سعی کرد اسطوره استالین را بشکند و از این طریق، بدنه استالینی حزب کمونیسم را از چشم مردم بیندازد. با این حال نباید فراموش کرد که گزارش او(خروشچف) یکی از تاثیرگذارترین اقدامات تاریخ معاصر محسوب می‌شود.

خروشچفیسم در تاریخ ایران؛ شاه عباس، یک نمونه جالب

خروشچفیسم در داخل ایران هم بارها به وقوع پیوسته است. با این حال، نکته مهم این است که نباید صرفا فرآیند خروشچفیسم را پدیده ای منفی بدانیم. باید توجه داشت که برخی نمونه‌های این سیاست بسیار مثبت بوده اند. یک نمونه تاریخی این سیاست در زمان شاه عباس صفوی به وقوع پیوست و به ظاهر موجب نجات سلسله صفویه شد. در اوج بحران صوفیه و در زمانی که ازبک‌ها از شرق، پرتغالی‌ها از جنوب و به خصوص دشمن درجه یک ایران یعنی امپراطوری عثمانی از غرب به مرزهای ما حمله کرده و صفویان عاجز از مقابله با آنها بودند، شاه عباس از طریق همین سیاست خروشچفیسم توانست کشور را نجات داده و سیستم پیر و پوسیده صفوی را اصلاح کند.

شاه جوان صفوی ابتدا علیه قزلباش‌ها دست به افشاگری زد. صفویان ارتش واحد نداشتند و قزلباش‌ها که نیروهای سنتی متعلق به قبایل مهم حامی صفویه بودند در جنگ‌ها شرکت می‌کردند. این فرآیند باعث افزایش قدرت قزلباش‌ها شد. به همین دلیل، آنها معمولا سعی در کسب قدرت خود و قبایلشان داشتند و همین امر هم باعث ضعف شدید شاه و دربار می‌شد. شاه عباس ابتدا علیه این افراد دست به افشاگری زد؛ سپس به بهانه‌های مختلف آنها را از سد راه برداشت. او همچنین قبایل را به مرزها فرستاد تا هوس شورش به سرشان نیفتد؛ سپس ارتشی دائمی تشکیل داد و قدرت شاه را بالا برد.

یکی از مشکلات دیگر شاهان صفوی قدرت زیاد شیوخ صوفیه و دراویش اعظم بود. صفویه ذاتا حکومتی بود مبتنی بر گرایشات عرفانی که بر اساس نفوذ سازمان‌های درویشی و باطنی به قدرت رسیده بود. به همین دلیل، شیوخ و بزرگان صوفیه نقش زیادی در قدرت گیری شاه اسماعیل (بنیان‌گذار سلسله صفوی) داشتند. شاه عباس با این شیوخ که معمولا در امور کشور دخالت می‌کردند، درافتاد. حکم الحاد برخی از آنان را گرفت و قدرتشان را به برخی فقها داد. او از طریق این اقدامات توانست نوعی اصلاحات در سیستم صفویه به وجود آورده و طول عمر این سلسله را طولانی‌تر کند.

مناظره سال 88 و ماجرای احمدی نژاد

سیاست خروشچفیسم در تاریخ معاصر ایران هم بارها به کار رفته است. فارغ از مثبت بودن یا منفی بودن این سیاست، نمی‌توان تاثیرگذاری آن را منکر شد. شاید یکی از نمونه های مشخص آن مناظره های انتخاباتی سال 88 باشد. در آن مناظره‌ها محمود احمدی نژاد که از طرف سه نامزد دیگر به سختی تحت فشار قرار گرفته بود سیاست خروشچفیسم را به کار گرفت تا بتواند از سد هر سه نامزد بگذرد. او در مناظره اش خود را در مقابل سه دولت و رئیس جمهور قبل دانسته و مدعی شد جریان اصلی این سه دولت علیه او ایستاده‌اند و تنها رقیب او موسوی نیست. احمدی‌نژاد علیه برخی افراد صاحب نفوذ در ایران دست به افشاگری زد و به خصوص ادعاهایی را در مورد مرحوم هاشمی و ناطق نوری مطرح نمود.

روز بعد از مناظره فضای کشور تا حدی تغییر کرد. احمدی نژاد محبوبیت بیشتری کسب کرد و سرانجام توانست پیروز انتخابات شود. البته نمی‌توان پیروزی او را فقط حاصل سیاست خروشچفیسم او دانست اما نباید فراموش کرد که این اقدامش به خصوص در مناظره با رقیب در افزایش محبوبیت او تاثیر گذار بود.

منبع: خبر فوری

38

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 32
  • علی
    0

    احمدی نژاد هر کار کرد از بقیه مرد تر بود تازه با نمکم بود

    نظرات شما -
    • ناشناس
      0

      بانمک بودنش درسته ، یه عتیقه ای بود واس خودش

  • روح الله
    0

    یعنی خوشم میاد شما رسانه های چپ و راستی از این مرد ۵۰ کیلویی اینهمه واهمه دارید..... چون در پازل شماها بازی نمیکنه و مردم دوستش دارن... اینهمه بافتی که بچسبونیش به احمدی نژاد.....

    نظرات شما -
    • Shahab
      0

      مردم دوستش دارند؟ گند زد به سیاست خارجی، اقتصاد، نظام پولی و مالی،ارزش پول ملی، نظام مدیریتی کلان و سیستم اداری. کلا فساد رو در همه ابعاد اداری و مالی کشور نهادینه کرد.edu

  • رحیم اب منگل
    0

    ایا در سال 88 سه دولت علیه احمدی نژاد نبودند؟

    نظرات شما -
    • آشنا
      0

      قبل از اون سه تا دولت سر کار اومده بود که همه اّخ شده بودند ، احمدی نژاد چهارمی بود که اونم اّخ شد ، پنجمی از روز اول اّخ بود، حالا این پنج دولت + دولت بنی صدر و بازرگان ( رجایی حکایتش جداست، که اگر شهید نمیشد حال و روزش بهتر از اینها نمیشد) جمعش ۴۰ سال جمهوری اسلامی شده ، حالا دولتها مقصرند یا مشکل کلیه ؟

  • رمضان
    0

    خدا حافظش کند جوانمرد با توکل به خدا بود و عشق به عدالت و عاشق محبت به عامه ملت ایران در گفتار و مرامش معلوم بود

    نظرات شما -
    • آشنا
      0

      عاشق بلندپروازی بود

  • دلسوز
    0

    کاری که احمدی‌نژاد با اقتصاد و سیاست ایران کرد که سالها طول می کشد به حالت عادی بر گردد مثال‌ها درست واگاهانه بود

  • بلال
    0

    طبق مستندات فساد در اطرافیان احمدی‌نژاد بیشتر از همه دولت‌ها بود که بیشتر شأن الان هم در زندان هستند

    نظرات شما -
    • کامران
      0

      بابا جان چرا مغرضانه چرت میگی؟؟الان ببین نه برادرش نه پسراش نه زنش نه دخترش نه... متهم نیستن،نه قاچاق کالایی میکنن که به تولید داخلی ضربه بزنن نه به آمریکا میگن که کجا رو تحریم کن تا زودتر نتیجه بگیری نه اطلس ۱و۲و...دارن،نه عتیقه جات مملکت رو میدن به خارجیا نه قاچاق سیگار دستشونه نه قاچاق دارو دستشونه نه ... پس بدون کیا دارن ضربه می‌زنند یه بار به خودت اجازه بده فارغ از هر تعصبی هر کینه ای هر تفکری در مورد کسانی که ازشون طرف داری میکنی در مورد خودشون بچه هاشون خیانتاشون یه تحقیق کوچولو بکنی بعد میفهمی نه بابا احمدی نژاد خیلی کارش درسته... نامردی اگه پخش نکنی واگذارت بخدا اگه پخش نکنی

    • جعفر
      0

      شما که هیج هنوز قوه قضاییه هم مستندات ارائه نکرده!!

  • ایرانی
    0

    یک نفر پیدا نمی کنید که سواد بالای لیسانس داشته باشد سیاست احمدی‌نژاد را قبول داشته باشد چون حرفهای عوام فریبانه میزدچهل وپنج هزارتومان به مردم پول داد عوضش دویست هزار تومان از جیب مردم برداشت

    نظرات شما -
    • امید
      0

      شما که استادی وضع الانم تشریح کن هنوز همون چهل و پنج رو میدن از جیب ما چی؟؟؟

  • ارادانی
    0

    من قبل از انتخابات 88کفتم موسوی برنده نمی شه ولی احمد ی نژاد را کمی می ترسونه ولی تو مناظره دیدم بد جوری قورخیده به همین خاطر دست به فرافکنی زد که مملکت الان هم که هست تاوانش را می پردازد

  • امید کردستان
    0

    خدا حفظت کنه دلاور

  • ناشناس
    0

    اولا ازاین مغلطه باری دست بردارید .اگر احمدی نژاد رای آورد بخاطر حمایت نیروهای انقلابی بود که متاسفانه قدر آن را ندانست .و الان هم تو کف اون موقع هاست .

    نظرات شما -
    • آشنا
      0

      همون انقلابی ها به رئیسی رای دادن ، چرا نتونست ببره ، نصف رای احمدی نژاد مال سهام عدالت و سیب زمینی سر انتخابات بود

  • سوین
    0

    گندی که احمدی نژاد به ایران و نظام زد قرن ها طول می کشته تا پاک بشه. متاسفانه مردم زود فریب می خورن. احمدی نژاد. یک عوام فریب بود و 8 سال سال همه را فریب داد و برای نجات خودش از هر سلاحی استفاده کرد. گاه مثل دختران. لوس قهر کرد گاه. گریه کرد و... خلاصه از سیاست فقط دروغ گفتن بلد بود

  • سلمان
    0

    این همه نوشتی که تهش فقط احمدی نژاد رو بزنی؟!!! خب خلاصه می نوشتی احمدی نژاد خورشچفیسم است و من بخاطر شکست سال 88 از او متنفرم و هنوز داغ دلم تازه است.

  • بابک
    0

    احمدی نژاد همه ابعاد کشور رو آچمز کرد.یعنی حالا حالا ها دولت ها باید بیان و برن تا شاید برسیم به قبل احمدی نژاد.حالا مملکت عروسی نبود ولی احمدی نژاد بمبی بود که تو مراسم ختم منفجر شد

    نظرات شما -
    • جعفر
      0

      فقط برو حکم تنفیذ احمدی نژاد سال ۸۸ رو بخون ببین چه ویژگی هایی برای او بیان شده! وآیا همین ویژگی ها رو برای اداره هر کشوری و نه فقط ایران لازم نداریم؟!!

  • سید حسین میر نجاتی
    0

    بنام خدا نزدیک هشت سال گذشت عده ای هنوز در سیتم روحانی سیزیم هستند مردمان با چماق احمدی نژادیست بترستان عدم کارای خودتان پوشش بده حال وقت ان است گذشته گذشته شما اقدامات خودتان را لیست کنید سر لیست با دورغ شروع می شود تا کارها ی ضد اسلام

  • ناشناس
    0

    سلام احمدی نژاد خیلی مردمی و انسان پاکی بود دست خیلی ها رو رو کرد مافیای قدرت با تبلیقات دروغ و کار شکنی و دشمنی آشکار در همه سطوع مخصوصا در چهار ساله دوم در پی خراب کردنش بودن و الان همه اون مافیای قدرت و ثروت بدنبال خراب کردن او هستند تا احمدی نژاد و امثال او و کسانیکه از دایره قدرت به دور هستند انتخاب نشوند خدمات دولت ماقبل و بعد از او را در فقط ساخت مسکن و سهام عدالت و ... مقایسه کنید فقط در همه امور مقایسه کنیم بعد قضاوت

  • ناشناس
    0

    حیف از اون همه خدمت شاه عباس که به ایران کرد یا بیسوادی یا مغرض

  • کامران
    0

    احمدی نژاد مرد بود،اگه هر خسارتی که میگن زده که نزده،فقط تعلیق کردن کرسنت به اندازه ی کل کار های دولتهای قبل ارزش داشت که متاسفانه باز ژنرال های نفتی!!!اومدن و خراب کردن،در مورد خسارت کرسنت بگو بنویس تا این دوستانی که از احمدی نژاد انتقاد میکنن بفهمن چه خبره این دولت هم چندتا افتتاح نیمه کاره ای که داشت ،چیزی از خودش نبود کارهای احمدی نژاد رو نصفه کاره افتتاح کرد و عکس گرفت نامردی که پخش نکنی

  • یکی
    0

    حالا استالین نظام کی بود یعنی الان شما طرفدار استالینیسم و قتل و کشتار و خفقانی

  • جعفر
    0

    شماها از همین الآن شروع کردید و فکر هم می کنید خیلی زیرکانه دارید زیراب احمدی نژاد رو می زنید. نترسید بابا تا ۱۴۰۰ هنوز یک سال مونده هر چند برای شما زمان به سرعت سپری میشه!!! اون اگر بیاد و نیتش خوب باشه مطمئن باشید و میدونم مطمئن هستید آراء مردم کمپلت خواهد برد. در ضمن فهم و درک هم ربطی به مدرک تحصیلی و سواد مصطلح نداره! هم توی تحصیلکرده ها آدم فهیم زیاد داریم هم توی افراد عادی جامعه. اون حرفی که زیبا کلام می زنه مربوط به افراد مرفه و غربگراست که طبیعی است طرفدار غربگرایی و سرمایه داری هستند.

  • حمید
    0

    دوستان نگاه احمدی نژاد به اقشار ضعیف جامعه بود.یعنی مستضعفین؛که یک واژه قرآنی است و امام هم همواره از مستضعفین عالم حمایت می کردند.اما صاحبان زر و زور چنان او را می کوبند که هنوز برخی فقر و مشکلات امروز را به او منتسب می دانند.در حالی که اقشار ضعیف در زمان احمدی نژاد کمی طعم رفاه را چشیدند . خلایق هرچه لایق

  • .
    0

    پیروز انتخابات.مایه تعجب است!!؟ به چه قیمتی؟

  • علی اربین
    0

    با سلام آقای احمدی نژاد ایرانی اصیله دلش بحال مردم ایران سوخت والله سنگ تمام گذاشت طرف دارقشر ضعیف بود اینهای که از بدی او میگویند اولا ایرانی نیستند دوما دوزدند ثالثا منافقا به قول آقا الخصوص حسن روحانی

  • سیدامیرحسینی
    0

    اتفاقا پیروزی احمدی نژاد فقط و‌فقط حاصل همین کارش بود که شما اسمشوگذاشتین خروشچفیسم .

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها