پیشگامی جهاددانشگاهی قم در توسعه بانک خون بندناف

مسئول آزمایشگاه سلول‎های بنیادی جهاددانشگاه دانشگاهی واحد استان قم به تشریح اقدامات صورت گرفته در این آزمایشگاه در خصوص توسعه بانک خون بندناف و انتفاع عمومی مردم از این عرصه مدرن پزشکی، درمانی و پژوهشی پرداخت.

دکتر آذر شیخ الاسلامی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا با اشاره به اهمیت ذخیره سازی و به کارگیری خون بندناف در پزشکی مدرن گفت: بانک خون بندناف، یک بانک ذخیره بیولوژیک است که شرایطی را فراهم می‎کند تا سلول‎های بنیادی موجود در خون بندناف ذخیره گردند تا اگر زمانی به سلول‎های بنیادی برای پیوند نیاز داشتیم، این منبع ارزشمند به راحتی در دسترس باشد و بتوان برای پیوند از آن استفاده کرد.

وی افزود: در کنار منابعی که امروزه برای به دست آوردن سلول‎های بنیادی مطرح است، بحث خون بندناف که زمانی به عنوان زباله بیولوژیک دور ریخته می‎شد، مورد توجه قرار گرفته است.

** ذخیره سلول‎های بنیادی، پس‏اندازی برای سلامت نسل‎های آینده

مسئول آزمایشگاه سلول‎های بنیادی جهاددانشگاه دانشگاهی واحدقم افزود: خونی که در دوران بارداری مادر، در بندناف و جفت جریان دارد و بعد از تولد دور ریخته می‎شود، منبع غنی از سلول‎های بنیادی است که نگهداری و ذخیره آن، پس‏اندازی برای سلامت نسل‎های آینده است. خون بند ناف حاوی سلول‎های بنیادی خونسازی است که می‎توان در روند درمان بیماری‎های بدخیمی مانند تالاسمی، انواع سرطان‎های خون، بیماری‎های نقص سیستم ایمنی بدن و همچنین کم‎خونی‎های مادرزادی که منشاء خونی دارند، مورد استفاده قرار داد. تا به امروز نیز صدها پیوند موفق خون بند ناف صورت گرفته و مراکز بزرگ ذخیره این سلول‎ها در کشورهای مختلف جهان تاسیس شده است.

وی اظهار کرد: سلول‎های بنیادی، مادر تمام سلول‌ها است و توانایی خود‎تجدیدی و تمایز به انواع سلول‌ها از جمله سلول‌های خونی، قلبی، عصبی و غضروفی را دارند؛ همچنین در بازسازی و ترمیم بافت‌های مختلف بدن بدنبال آسیب و جراحت موثر بوده و می‌توانند به درون بافت‌های آسیب دیده‌ای که بخش عمده سلول‌های آنها از بین رفته است، پیوند زده‌ شده و جایگزین سلول‌های آسیب دیده شوند.

درمان بسیاری از بیماری ها با استفاده از سلول های بنیادی

وی با تاکید براینکه امروزه به منظور درمان بسیاری از بیماری‎ها از سلول‎های بنیادی استفاده می‎شود، تصریح کرد: سلول‌های بنیادی از لحاظ توانایی، دارای انواع مختلفی هستند که بهترین نوع آنها سلول‎های بنیادی جنینی است که از توده سلولی داخلی جنین 16-14 روزه گرفته می‌شود و قادر است تمام سلول‌ها و بافت‌های یک فرد کامل را بسازد، اما این سلول‎ها به دلیل مشکلات قانونی و اخلاقی قابلیت استفاده را ندارند.

وی افزود: سلول‎های بنیادی بالغ به سلول‌هایی که پس از تولد از بافت‌های مختلف فرد بالغ جدا می‌شوند، گفته می‌شود که قدرت تمایز به برخی از بافت‌ها را دارند. سلول‎های بنیادی مغز استخوان سلول‎هایی هستند که در بسیاری بیماری‎ها به منظور پیوند از آنها استفاده می‎شود.

مسئول آزمایشگاه سلول‎های بنیادی جهاددانشگاه دانشگاهی واحدقم یادآورشد: سلول‎های بنیادی مغز استخوان به دلیل رنج و سختی فراوان برای بیماران و مشکلات استحصال آن، به راحتی در دسترس نیستند؛ از طرفی سلول‎های بنیادی خون بند ناف، از بندناف استخراج شده و همانند سلول‌های بنیادی خون ساز مغز استخوان هستند؛ سلول‏های بنیادی خون بند ناف که در گذشته مورد استفاده نبوده است، اخیرا بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

وی گفت: سلول‌های بنیادی مغز استخوان با سلول‌های بنیادی خون بندناف تفاوت‌هایی دارند، از جمله این‌که سلول‌های بنیادی خون بندناف به منظور پیوند مناسب تر هستند و در مرحله ابتدایی‎تری از لحاظ تمایز قرار دارند.

وی با اشاره به مزیت دیگر سلولهای بنیادی خون بندناف، افزود: این سلول‌ها راحتر اهدا می شوند و از طرفی جمع‌آوری و استحصال سلول‌های بنیادی مغز استخوان نسبت به سلول‌های بنیادی خون بندناف به فرآیند پیچیده‏‌تری است که برای بیمار نیز مشکل است، بنابراین، سلول‌های بنیادی خون بندناف منبع مناسب تری جهت استفاده های درمانی و پیوند سلولی به شمار می روند.

شیخ‎الاسلامی یادآورشد: در ایران نیز همگام با دنیا و با توجه به جهش علمی کسب شده در زمینه سلول‎های بنیادی، سال1390 بانک خون بند ناف یاخته، به عنوان دومین بانک خصوصی ذخیره خون بند ناف کشور به همت محققان جهاد دانشگاهی واحد استان قم راه اندازی شد و جمع‎آوری، ‌جداسازی و نگهداری سلول های بنیادی خون بند ناف را آغاز نمود.

ذخیره 450 نمونه خون بند ناف در دومین بانک خصوصی ذخیره خون بند ناف کشور در قم

وی با بیان اینکه این بانک تاکنون موفق به ذخیره 450 نمونه خون بند ناف شده است، گفت: خانواده‎هایی که متقاضی ذخیره‎کردن خون بند ناف فرزند خود هستند، باید در پایان ماه هشتم (ابتدای هفته 36) بارداری مادر، به بانک خون بند ناف یاخته مراجعه کنند؛ پس از تکمیل پرسشنامه پزشکی، تکمیل اطلاعات عضویت در بانک خون بند ناف و تایید نبود موارد منع قرار داد، آزمایشات اولیه مادر در مرکز جهاد دانشگاهی انجام می شود.

وی افزود: به دنبال انجام آزمایشات و تأیید آن‌ها، پرداخت هزینه در مرکز در هنگام عقد قرارداد صورت خواهد گرفت؛ پس از عقد قرارداد، کیت خونگیری در اختیار خانواده قرار می‎گیرد، پس از هماهنگی خانواده با کارشناس خونگیر، نمونه خون بند ناف گرفته شده و به بانک خون بند ناف تحویل می‏‌شود.

مسئول آزمایشگاه سلول‎های بنیادی جهاددانشگاه دانشگاهی واحد استان قم یادآورشد: نمونه خون بند ناف، ابتدا از نظر حجم و تعداد سلول مورد بررسی قرار می‎گیرد؛ اگر حجم آن حداقل 50 سی سی و تعداد سلول آن حداقل 600 میلیون باشد، بررسی آزمایشات میکروبی انجام شده و نهایتا در شرایط دمایی 196- درجه سانتیگراد در تانک‎های مخصوص فریز و برای مدت طولانی نگهداری می‌شود.

وی افزود: در صورتی که نمونه حداقل شرایط استاندارد را دارا نباشد، با اطلاع به خانواده قرارداد فسخ شده و طبق قرارداد هزینه عودت می‌‏شود.

وی گفت: استان قم به عنوان دومین بانک خصوصی کشور، در راستای توسعه شبکه خون‎گیران و آموزش خون‎گیری از بند ناف اقدام به برگزاری کارگاه آموزشی آشنایی با خون بند ناف و کاربردهای آن کرده است؛ از جمله این کارگاه‎ها می‌‏توان به برگزاری کارگاهی اشاره کرد که هفته گذشته در محل بانک خون بندناف جهاد دانشگاهی واحد استان قم با حضور جمعی از ماماهای استان قم برگزار شد.

مسئول آزمایشگاه سلول‎های بنیادی جهاددانشگاه دانشگاهی واحد استان قم بیان کرد: در این کارگاه معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی ضمن بحث در خصوص سلول‎های بنیادی خون بندناف و اهمیت آن، نحوه درمان با استفاده از سلول های بنیادی به خصوص سلول های بنیادی خون بند ناف را نیز تشریح کرد، در ادامه نیز آموزش خونگیری از بند ناف به صورت عملی توسط یکی از خونگیران مرکز انجام شد و در پایان نیز شرکت کنندگان، از آزمایشگاه خون بند ناف و تجهیزات جداسازی سلول‎های بنیادی بازدید کردند.
انتهای پیام

منبع: ایسنا

10