تلاش‌های ناکام ایران در رفع شکاف جنسیتی ؛ زنان قربانی شرایط بد اقتصادی
نرخ مشارکت اقتصادی کشور در بهار ۹۸ معادل ۶/ ۴۰ درصد بوده و مردان با ۶۵ درصد نسبت به زنان با ۱/ ۱۶ درصد بیشترین مشارکت اقتصادی را داشته‌اند.
به گزارش خبر فوری ، صبح روز چهارشنبه خبری کوتاه مخابره شد مبنی بر " پس‌رفت رتبه ایران در زمینه رفع شکاف جنسیتی". خبری که حکایت به نتیجه نرسیدن تمام تلاشها برای برقراری عدالت جنسیتی در کشور دارد .
بر اساس جدیدترین گزارش مجمع جهانی اقتصاد، ایران از میان ۱۵۳ کشور در رتبه ۱۴۸ قرار دارد، این درحالیست که در گزارش سال ۲۰۱۸، ایران رتبه ۱۴۲ را در زمینه رفع شکاف جنسیتی کسب کرده بود.
شاخص شکاف جنسیتی چیست ؟
شاخص جهانی جنسی یک شاخص مقایسه ای میان دو جنس است که برای اولین بار در سال 2006 توسط انجمن جهانی اقتصاد معرفی شده است. این شاخص تفاوت‌های میان دو جنس را در چهار بعد سیاسی، اقتصادی، آموزش و بهداشت بررسی می کند. اهمیت این شاخص در کنار دقت عمل بالا و اعتباری که در میان شاخص های جهانی دارد، به دلیل کیفیت اندازه گیری آن است، یعنی اندازه گرفتن فاصله میان زنان و مردان در ابعاد یاد شده است.
این شاخص جهانی از چهار ستون اصلی تشکیل شده است: 1. مشارکت و فرصت‌های اقتصادی: مولفه هایی مانند مشارکت زنان و مردان در نیروی کار، میزان درآمدهای متوسط هر یک، درصد هریک در مشاغل رده بالا و رده پایین و ... 2. دستاوردهای آموزشی: بررسی سواد و موقعیت آموزشی زنان در سطوح اولیه، ثانویه و سطح دانشگاهی و ... 3. بهداشت و بقا: بررسی وضعیت بهداشت زنان و مردان، طول عمر و بیماری ها و ... 4. توانمندسازی سیاسی: تعداد زنان موجود در جایگاه های سیاسی رده بالا و زمان واقعی قرار گرفتن آن‌ها در این پست ها و ...؛ که در هر یک از ستون‌های اصلی مولفه های متعددی سنجیده شده و از برآورد چهار ستون اصلی در کنار هم شاخص جهانی شکاف جنسی ساخته می شود.
بر اساس گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی بدترین رتبه ایران از بین زیرشاخص‌ها، در مولفه «مشارکت و فرصت اقتصادی» به‌دست آمده است در واقع زنان ایرانی در بین مولفه‌های اقتصادی، از نظر درآمد دریافتی، فاصله بیشتری از مردان دارند.
در دو مولفه «دستیابی به آموزش» و «بهداشت و بقا»، کمترین شکاف جنسیتی در کشور وجود دارد.
ضعیف‌ترین عملکرد ایران، مربوط به توانمندسازی سیاسی است. البته ضعیف‌ترین عملکرد جهان نیز در همین متغیر ثبت شده است.
بهترین رتبه ایران در شاخص شکاف جهانی جنسیت در سال ۲۰۱۸، مربوط به بخش آموزش (دستیابی به آموزش) است که در بین ۱۴۹ کشور در رتبه ۱۰۳ قرار گرفته است.
پس از آن بهترین رتبه ایران با قرار گرفتن در رتبه ۱۲۷، مربوط به بخش سلامت (بهداشت و بقا) است. بخش اقتصاد نیز با کسب رتبه ۱۴۳ بدترین بخش در این حوزه است.
تاکید قانون برنامه ششم توسعه بر عدالت جسنیتی
بر اساس ماده 101 قانون برنامه توسعه کشور بر عدالت جنسیتی تاکید دارد بر اساس این بند قانونی ؛ کلیه دستگاههای اجرائی موظفند به‌منظور تحقق اهداف مندرج در اصول دهم، بیستم و بیست و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اهداف سند چشم‌انداز بیست‌ساله و سیاستهای کلی برنامه ششم و سیاستهای کلی خانواده مبنی بر «تقویت نهاد خانواده و جایگاه زن در آن و استیفای حقوق شرعی و قانونی زنان در همه عرصه‌ها و توجه ویژه به نقش سازنده آنان» و نیز به‌منظور بهره‌مندی جامعه از سرمایه انسانی زنان در فرآیند توسعه پایدار و متوازن، با سازماندهی و تقویت جایگاه سازمانی امور زنان و خانواده در دستگاه، نسبت به اعمال رویکرد عدالت جنسیتی بر مبنای اصول اسلامی در سیاست‌ها، برنامه‌ها و طرح‌های خود و ارزیابی آثار و تصمیمات براساس شاخص‌های ابلاغی ستاد ملی زن و خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی اقدام نمایند.
وضعیت زنان در بازار کار چگونه است ؟ شرایط بد اقتصادی دامن زنان را زودتر می‌گیرد
نامناسب بودن شرایط اقتصادی و به تبع آن تعدیل نیروی کار در بازار کار بیش از همه دامن زنان را می‌گیرد . گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در بهار ۹۸، جمعیت فعال مردان به نسبت بهار ۹۷ بیشتر شده اما جمعیت فعال زنان، ۱۷۰هزار نفر پایین آمده است.
گزارش مرکز آمار ایران از وضعیت نیروی کار نشان می‌دهد که در بهار ۱۳۹۸، از بین ۲۷ میلیون ۳۳۹هزار و ۴۳۱ نفر جمعیت فعال کشور، ۲۴میلیون و ۳۸۲هزار و ۷۴۴ نفر شاغل و ۲میلیون و ۹۵۶هزار و ۶۸۷ نفر بیکار بوده‌اند. نرخ مشارکت اقتصادی کشور در بهار ۹۸ معادل ۶/ ۴۰ درصد بوده و مردان با ۶۵ درصد نسبت به زنان با ۱/ ۱۶ درصد بیشترین مشارکت اقتصادی را داشته‌اند.
ماهای پایانی سال 97 نیز معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران با انتشار نمودار وضعیت اشتغال زنان ایران در سال ۱۳۹۷، از غیرفعال بودن ۲۸ میلیون زن از نظر اقتصادی خبر داده بود. این نمودار، جمعیت ۴۰ میلیون و ۲۰۰ هزار نفری زنان و آمار ۳/ ۳۳ میلیون زن در سن کار را مبنا و ملاک می‌گرفت و از این تعداد، پنج میلیون و ۴۰۰ هزار نفر را فعال اقتصادی و باقی را که سه چهارم‌شان زنان خانه‌دار بودند، غیر فعال معرفی می‌کرد.
معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران گفته بود ؛۲۰ درصد زنان از نظر اقتصادی غیرفعال، در حال تحصیل هستند، ۲۰ درصد دیگر درآمد بدون کار دارند و یک درصدشان بازنشسته‌اند.
به هر تقدیر آنچه که مهم است این است که زنان پس از گذشت 4 دهه از پیروزی انقلاب و با توجه به آرمانهای انقلاب باید شرایط بهتری را در شاخص‌های توسعه و عدالت جنستی داشته باشند نه اینکه شاهد پس رفت شرایط در این زمینه باشیم.
22
