اکسپو چیست و چه آورده ای برای کشورها دارد؟

ریاض، پایتخت عربستان سعودی، سه‌شنبه ۲۹ نوامبر به‌عنوان میزبان اکسپوی ۲۰۳۰ انتخاب شد. عربستان با تمرکز بر شکل‌دهی آینده‌ای مرفه و پایدار وارد این مناقصه شده بود و توانست گوی رقابت در رویداد بزرگی که انتظار می‌رود میلیون‌ها بازدیدکننده را به این کشور جذب کند از رقبای قدرتمندی همچون رم و بندر بوسان کره جنوبی برباید.

اعضای دفتر نمایشگاه‌های بین‌المللی که مقر آن در پاریس است، ریاض را با اکثریت ۱۱۹ رای از ۱۶۵ رای در جریان نشستی در حومه ایسی-له-مولینو انتخاب کردند. بوسان ۲۹ رای و رم ۱۷ رای به دست آوردند. نتیجه با تشویق هیات سعودی مورد استقبال قرار گرفت. اکسپو رویداد جهانی بزرگی است که برای نمایش دستاوردهای کشورها طراحی شده ‌است و هر چند سال یک بار به میزبانی کشورهای مختلف جهان برگزار می‌شود. برنامه‌های عربستان برای شرکت در این مناقصه شامل شبکه حمل‌ونقل عمومی عظیم و آینده‌نگر همراه با طرح‌هایی برای پارک‌های عمومی، زیرساخت‌هایی برای بازی‌های الکترونیکی، سالن‌های نمایش و ورزشگاه‌های پیشرفته است. نقطه اشتراک پروژه‌های عربستان متمرکز بر شتاب بخشیدن به نوآوری‌ها به جهت حفظ اکوسیستم طبیعی بود. عربستان سعودی امیدوار است اکسپو ۴۰میلیون بازدیدکننده را به پایتخت این کشور هدایت کند.

این کشور در رقابت برای کسب میزبانی هر شهر نهایت تلاش را برای قوت بخشیدن به کمپین خود به کار گرفته بود. دیدگاه‌های منحصربه‌فرد و وعده‌های جاه‌طلبانه برای تضمین حقوق این رویداد معتبر جهانی فصل مشترک تمامی وعده‌ها بود. عربستان سعودی کمپین بزرگ و قابل‌توجهی به راه انداخت که یکی از جلوه‌های آن نمایشگاه «ریاض ۲۰۳۰» در نزدیکی برج ایفل و تبلیغات گسترده در سراسر پاریس بود. ساختار طرح پیشنهادی سعودی که با تنوع بخشیدن به اقتصاد پادشاهی و تقویت جایگاه بین‌المللی شکل گرفته بود، به‌ویژه از سوی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، حمایت رسمی دریافت کرده بود.سابقا برخی از فعالان جهانی کاندیداتوری، ریاض را به دلیل ادعاهایی مبنی بر نقض حقوق بشر از جمله کشته شدن جمال خاشقجی، ستون‌نویس واشنگتن‌پست، در سال ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان محکوم کرده بودند.

محمد بن سلمان در بیانیه‌ای که به مناسبت انتخاب ریاض منتشر شد، از نمایشگاه آینده اکسپو به عنوان فرصتی برای گسترش برنامه‌های توسعه‌ای خود یاد کرد. دوره گذشته این نمایشگاه در امارات برگزار شد. دبی که در سال ۲۰۲۱ اکسپوی به تعویق افتاده۲۰۲۰ را  برگزار کرد، اکنون قصد دارد از سایت ۷میلیارد دلاری خود برای میزبانی از بیست‌وهشتمین کنفرانس آب‌و‌هوای سازمان ملل متحد (COP۲۸) در این هفته رونمایی کند. عربستان سعودی نیز در نظر دارد برای ساخت سایت اکسپو حدود ۷.۸میلیارد دلار هزینه کند. اکسپو در حالی به ریاض می‌رود که عربستان سعودی میزبانی جام‌جهانی فوتبال مردان در سال ۲۰۳۴ را نیز به عهده دارد.

در طول تاریخ، ملت‌ها از اکسپو برای گردهمایی و نمایش نوآوری‌های تکنولوژیک و دستاوردهای فرهنگی استفاده می‌کردند. از زمان افتتاحیه در سال ۱۸۵۱، اکسپوها سکویی برای معرفی اختراعات پیشگامانه مانند لامپ، چرخ‌و‌فلک و حتی خود برج ایفل بود که برای نمایشگاه ۱۸۸۹ ساخته شده بود. رویدادهای اکسپو تنها در جشن‌هایی برای تجلیل از نبوغ انسانی خلاصه نمی‌شود، بلکه فرصتی برای شهرهای میزبان در جهت تسریع رشد اقتصادی و به رسمیت شناختن جهانی هستند. اکسپو معمولا هر پنج سال یک بار برگزار می‌شود و میزبان رویداد بعدی در سال ۲۰۲۵ اوزاکای ژاپن است.