زندگی نامه نامزدها / سید ابراهیم رئیسی را بیشتر بشناسیم

سید ابراهیم رئیسی را باید تا همین مرحله از فرآیند انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم، پدیده این انتخابات دانست. چهره ای که به نظر بسیاری از تحلیلگران می تواند وحدت را به اردوگاه انتخاباتی اصولگرایان بازگرداند.

به گزارش خبر فوری، با وجود اینکه هنوز تولیت آستان قدس رضوی به عنوان نامزد نهایی اصولگرایان معرفی نشده، اما قرار گرفتن سید ابراهیم رئیسی در صدر گزینه های جبهه مردمی نیروهای انقلاب نشان می دهد که او احتمالا رقیب اصلی حسن روحانی در انتخابات 29 اردیبهشت به شمار می رود. رقیبی که البته معلوم نیست کار راحتی برای شکست رئیس جمهور پیش رو داشته باشد.

در آستانه انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم، خبر فوری در سلسله گزارش هایی، نگاهی به زندگینامه تمامی چهره های اصلی حاضر در عرصه رقابت های انتخاباتی خواهد داشت. یکی از این چهره ها، سید ابراهیم رئیسی است که باید او را بیشتر شناخت.

زاده محله نوغان مشهد

سیدابراهیم رئیسی تولیت آستان قدس رضوی در سال 1339 در محله «نوغان» مشهد مقدس متولد شد. وی تحصیلات مقدماتی را در حوزه علمیه مشهد شروع کرد و پس از چند سال در 15سالگی راهی حوزه علمیه قم شد و تحصیلات حوزوی خود را تا سطح چهار فقه و اصول در مدرسهٔ حقانی ادامه داد. رئیسی هم‌چنین دارای دکتری فقه و حقوق خصوصی از دانشگاه شهید مطهری است.

او پس از پایان تحصیلات ابتدایی در مدرسه جوادیه، وارد عرصه طلبگی و دروس حوزوی شد. ابتدا وارد مدرسه نواب شد و مدت کوتاهی در آنجا به تحصیل پرداخت و سپس برای گذراندن مقدمات شامل ادبیات، منطق، معانی و بیان به مدرسه علمیه آیت‌الله موسوی‌نژاد رفت. اغتنام رئیسی از فضای علمی قم، تنها به فراگیری فقه و اصول محدود نماند و او کنار دروس فقهی، شرح منظومه و فلسفه را نزد آیت‌الله احمد بهشتی و دوره شناخت را محضر آیت‌الله شهید مرتضی مطهری تلمذ کرد و درس نهج البلاغه را نزد آیت الله نوری همدانی گذراند.

مرد مسئولیت های قضایی

ورود رئیسی به عرصه مدیریت قضایی از سال 1359 و با حضور در جایگاه دادیاری شهرستان کرج آغاز شد. اما هنوز چند ماهی از این دوره نگذشته بود، که با حکم دادستان کل انقلاب، شهید آیت‌الله قدوسی، دادستان کرج شد. سال 64 آغاز مدیریت قضائی رئیسی در تهران بود چراکه رئیسی در همین سال عهده‌دار سمت جانشینی دادستان انقلاب تهران شد.

با گذشت 3 سال از این تاریخ و در سال 1367، مورد توجه ویژه حضرت امام خمینی(ره) قرار گرفت و احکام ویژه (1 و 2 و 3) و مستقیمی برای رسیدگی به مشکلات قضایی در برخی استان‌ها از جمله لرستان، کرمانشاه و سمنان را مستقل از ساختار قوه قضائیه، از بنیانگذار انقلاب اسلامی دریافت کرد. بعد از آن هم حضرت امام خمینی(ره) چندین پرونده مهم را برای تصمیم قضایی به وی محول کردند.

بعد از رحلت حضرت امام(ره) و آغاز زعامت حضرت آیت الله خامنه‌ای، سید ابراهیم رئیسی با حکم آیت الله یزدی رئیس وقت قوه قضائیه، به سمت دادستان تهران منصوب شد و از سال 1368 تا 1373 به‌مدت پنج سال این مسئولیت را به‌عهده داشت. پس از آن و از سال 1373 به ریاست سازمان بازرسی کل کشور منصوب شد و این سمت را تا سال 1383 عهده‌دار بود. رئیسی از سال 1383 تا سال 1393، به‌مدت 10 سال معاون اول قوه قضائیه و از سال 1393 تا سال 1395 نیز دادستان کل کشور بود. همچنین وی از سال 1391 تا کنون با حکم مقام معظم رهبری به‌عنوان دادستان کل ویژه روحانیت منصوب شد.

فعالیتهای علمی

ابراهیم رئیسی که 17 اسفند سال 1394 با حکم رهبر معظم انقلاب به عنوان تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد در حال حاضر در روزهای شنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه هر هفته در مدرسه نواب درس خارج فقه تدریس می‌کند.

البته تدریس متون فقهی سطح عالی، قواعد فقه قضاء و فقه اقتصاد در حوزه‌های علمیه تهران و دانشگاه‌ها گوشه‌ای از فعالیت‌های آموزشی وی به شمار می‌رود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مرحوم شهید بهشتی که از نگرش عمیق حکومتی و تشکیلاتی برخوردار بود، بر آن شد تا با هدف کادرسازی برای تأمین نیازهای مدیریتی نظام، یک دوره آموزشی برای 70 نفر از طلاب قم که آن‌ها را برای سپردن مسئولیت‌های مختلف در کشور مناسب دیده بود، برگزار کند.

حجت الاسلام رئیسی یکی از این طلاب برگزیده بود. در این دوره فشرده که عمدتاً در مدرسه عالی شهید مطهری برگزار می‌شد، شهید آیت الله بهشتی، حضرت آیت الله خامنه‌ای و سایرین از جمله مرحوم شهید حسن آیت، آیت الله موسوی اردبیلی و... به‌صورت هفتگی به تدریس می‌پرداختند. رئیسی همزمان در دانشگاه‌های متعدد کشور از جمله دانشگاه امام صادق(ع) و دانشگاه شهید بهشتی به تدریس دروس تخصصی فقه قضا و فقه اقتصاد در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری پرداخته است.

سطح چهار فقه و اصول از حوزه علمیه قم، فوق‌لیسانس حقوق بین الملل خصوصی، دکترای فقه و مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی از دانشگاه شهید مطهری و تدریس متون فقهی سطح عالی و قواعد فقه قضاء و فقه اقتصاد در حوزه‌های علمیه تهران و دانشگاه‌ها از جمله ابعاد علمی حجت‌الاسلام رئیسی است. کتاب‌های مختلفی با موضوعات حقوق، اقتصاد، فقه، عدالت اجتماعی، سبک زندگی و ... از سوی حجت‌الاسلام رئیسی منتشر شده است.

حاشیه های کارنامه قضایی - سیاسی

اما فارغ از مسئولیت های رسمی و مطالعات علمی، فعالیت های سیاسی رئیسی از نیمه دهه 1370 آغاز شد. در نیمه دوم سال 1376 پیشنهاد اعضای مؤثر جامعه روحانیت مبارز از جمله مرحوم آیت‌الله مهدوی کنی برای حضور و عضویت در شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز را پذیرفت و با رأی اعضا در یکی از جلسات جامعه، رسماً به عضویت شورای مرکزی جامعه روحانیت در آمد. وی همچنین در سال 1385 نماینده استان خراسان جنوبی در چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری شد. او که در لیست مورد حمایت جامعتین قرار داشت، در سال 94 نیز بار دیگر از همین استان به عضویت مجلس خبرگان رهبری درآمد.

درحالی که رئیسی کمتر وارد دسته بندی های سیاسی شده و از نظر حضور رسانه ای و سخنرانی های جنجالی، سیاستمداری کم حاشیه شناخته می شود، اما دو حاشیه سازی مهم در پرونده او وجود دارد. یکی از این حاشیه ها پس از انتشار فایل صوتی اخیر آیت الله منتظری در جریان اعدام های سال 67 پدید آمد. پس از انتشار این فایل و با وجود رد آن از سوی بسیاری از چهره های انقلابی و تاکید بر اینکه هدف از انتشار این فایل تطهیر چهره منافقین است، علی مطهری، نایب رئیس مجلس مطهری طی یادداشتی که برای ایسنا فرستاده بود، از ابراهیم رئیسی، حسینعلی نیری و مصطفی پورمحمدی که گفته می شد از جمله اعضای حاضر در جلسه مطرح در فایل صوتی مذکور بوده‌اند خواست تا در این مورد «توضیح بدهند و موضوع را برای مردم روشن کنند.» درخواستی که البته پاسخ رئیسی به آن، «سکوت» بود.

دومین حاشیه نیز سال 88 رقم خورد. در آن سال و در پی ادعای مهدی کروبی مبنی بر آزار جنسی معترضان بازداشت‌شده به نتایج دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در بازداشتگاه کهریزک، ابراهیم رئیسی به عنوان یکی از اعضای هیئت سه‌نفره ویژه بررسی موضوع آزار جنسی از سوی رئیس وقت قوه قضاییه انتخاب شد. هیئت ویژه پس از بررسی، با رد اتهامات مهدی کروبی، پیشنهاد داد که با افرادی که با نشر اکاذیب و ایراد تهمت و افتراء موجب تشویش اذهان عمومی و باعث هتک حیثیت و اعتبار نظام شده‌اند، برخورد قاطع صورت گیرد. او همچنین مواضعی روشن علیه سران فتنه اتخاذ کرد.

سید ابراهیم رئیسی همچنین داماد آیت الله علم الهدی، امام جمعه مشهد است. روحانی صریح اللهجه ای که برخی مواضع او بازتاب رسانه ای گسترده ای دارد. به نظر می رسد که با توجه به اعلام کاندیداتوری رئیسی برای انتخابات 96، این حاشیه های زندگی سیاسی او، برجسته تر از متن به قضاوت افکارعمومی گذاشته شده و در جریان مناظره های انتخاباتی بیش از پیش مورد توجه رقیبان قرار گیرد. حاشیه هایی که همین حالا نیز گریبان او را گرفته و حتی بازدیدهای او از مناطق محروم مشهد و استان خراسان رضوی نیز با نقد رسانه های منتقد همراه می شود که این رفتار او را نوعی مانور تبلیغاتی می خوانند.

17