مروری بر حیات سیاسی مرد بهاری در سالروز 3 تیر/ آیا احمدی‎نژاد دوباره به قدرت باز می‎گردد؟

فاطمه علی‎اصغری-سوم تیرماه 1384 محموداحمدی‌نژاد شهردار تهران که نام و نشانه‎ای از وی در عرصه سیاسی کشور وجود نداشت در رقابت انتخاباتی با اکبر هاشمی رفسنجانی به عنوان نهمین رئیس‎جمهور جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد.

*احمدی‎نژاد از بهشت تا پاستور

حضور چهره‌ای ناشناخته در مسند ریاست‎جمهوری ایران که توانسته بود با آرای حداکثری مردم تهران بر رقیبی قدرتمند و باسابقه چون هاشمی رفسنجانی غلبه کند در آن مقطع سروصدای زیادی را به پا کرد اما دولت نهم با مردی که خود را حامی مظلومان و برپاکننده عدالت در کشور معرفی کرده بود آغاز شد.

احمدی‎نژاد که چهار سال ابتدایی دولت خود را با شعار تحقق مطالبات مظلومین سپری کرد بعد از انتخابات 88 از گفتمانی که خود پایه‎گذار آن بود فاصله گرفت و قدم در مسیری گذاشت که راه وی را از نظام دور کرده است به گونه‎ای بسیاری از وزرا و همران وی در دولت‎های نهم و دهم امروز از وی اعلام برائت کردند و مواضع وی را خلاف منافع نظام و کشور دانستند. (اینجا بخوانید)

*دوران ریاست‎جمهوری تا سرپیچی از رهبری

دوران 8 ساله ریاست‎جمهوری محمود احمدی‎نژاد با حواشی و اتفاقات جالبی همراه بود که شاید کمتر رئیس‎جمهوری در ایران این چنین رویدادهایی را تجربه کرده است.

محمود احمدی‎نژاد که در سخنان خود همواره سعی داشت دولت خود را برگرفته از حکومت معصومین بداند از امام زمان(عج) به عنوان یکی از حامیان اصلی دولت خود یاد می‎کرد به گونه‎ای که در بیشتر جلسات هیئت دولت و حتی سفر استانی‎هایی که داشت یک صندلی خالی در کنارش قرار داده می‎‎داد که بعضا حامیان وی از این صندلی به عنوان جایگاه امام زمان در دولت وی یاد می‎کردند.

دیگر ماجرایی که در دوران دولت محمود احمدی‎نژاد سر وصدایی زیادی را به پا کرد "ماجرای گفت و گوی وی با آیت‎الله جوادی آملی درباره هاله نور" بود که در آن مقطع سروصدای بسیاری به پا کرد.

هاله نور ماجرای گفت و گو محمود احمدی‎نژاد و آیت‎الله جوادآملی بعد از بازگشت از نشست مجمع عمومی سازمان ملل بود که احمدی‎نژاد در دیدار با این مرجع تقلید از بازتاب سخنان خود در نشست مجمع عمومی که با سکوت خاص و مبهوت ماندن نمایندگان کشورهای خارجی در سازمان ملل بود سخن گفته بود.

دوران ریاست‎جمهوری احمدی‎نژاد در چهار سال اول ریاست‌جمهوری بدون شک حواشی مخصوص به خود را داشت اما با پیروزی وی در انتخابات سال 88 وارد عرصه و دنیای جدیدی شد به‎ گونه‎ای که صراحتا باید گفت احمدی‎نژاد سال 84 با احمدی‎نژاد سال 88 تفاوت بسیاری داشت و سخنان وی در همان روزهای ابتدایی خطاب به حامیان میرحسین موسوی رقیب قدرتمند وی در انتخابات سال 88 و خطاب قراردادن آنها به عنوان خس و خاشاک جنجال بسیاری را در آن برهه حساس در کشور ایجاد کرد که شاید اگر هر فرد دیگری به جای احمدی‎نژاد در آن مقطع قرار داشت این الفاظ را به کار نمی‌‏برد.

اما حواشی احمدی‎نژاد تنها به ماجرای هاله نور و صندلی خالی ختم نشد و وی با اولین تحرک تنش آفرین احمدی نژاد تصمیم گرفت د سازمان حج و زیارت را با سازمان میراث فرهنگی ادغام کند. هرچند ماجرای این اقدام احمدی نژاد نسبت به اقدامات سالهای بعدش در مقیاس پایین‌تری بود اما با مخالفت صریح رهبری پرونده چند روز بعد بسته شد.

بعد از آنکه احمدی نژاد دستور ادغام سازمان حج و زیارت را صادر کرد، یار بهاری‌اش اسفندیار رحیم مشایی که آن روزها رئیس سازمان میراث فرهنگی بود رئیس سازمان را تغییر داد که البته اقدامش بی واکنش نماند.

حجت‌الاسلام محمد ری شهری، نماینده ولی فقیه و سرپرست حجاج ایرانی نیز گفت: «از آنجا که موضوع حج و زیارت از شئون ولی فقیه است و بر اساس اطلاع واصله الحاق سازمان حج به میراث فرهنگی بدون اخذ نظر از مقام معظم رهبری انجام شده و حکم انتصاب سرپرست جدید نیز بدون هماهنگی با اینجانب صادر شده، این اقدام مبنای قانونی ندارد.» ورود رهبری به ماجرا یک روز بعد از آن بود رئیس دولت حرف مشایی را حرف دولت خوانده بود. رهبر در نامه ای به ری شهری نوشتند: به جناب آقای رئیس جمهور موکد تذکر داده شد که الحاق این سازمان به مجموعه گردشگری شایسته نیست، مقرر گشت وضعیت به شیوه سابق باقی بماند.

دومین سرپیچی احمدی نژاد با رهبری کمتر از سه ماه بعد، هنگامی اتفاق افتاد که انتخابات برگزار شده بود و احمدی نژاد، رئیس دولت دهم می‌خواست اسفندیار رحیم مشایی را حالا معاون اول خود کند. این تصمیم با واکنش های زیادی رو به رو شد. محمدحسن ابوترابی‌فرد، نایب رئیس وقت مجلس نیز از دستور رهبر انقلاب خبر داد که از مشایی نباید در هیچ پستی استفاده شود. با این حال احمدی نژاد در دوراهی نشان دادن اطاعت از ولی‌فقیه و مشایی، دومی را برگزید و تا انتشار رسمی نامه رهبری (که پیشتر به او ابلاغ شده بود) بر حفظ رفیق اصرار می‌کرد و حتی جلساتی برگزار می‌کرد تا در نهایت به معاون اولی مشایی ختم شود. با این حال بعد از انتشار نامه رهبری مشایی در متنی اعلام کرد از معاونت اول کناره‌گیری می‌‌کند. محمود احمدی‌نژاد اما با مشایی خداحافظی نکرد و او را به ریاست دفتر خود منصوب کرد.

خانه‌نشینی احمدی‌نژاد از کارهای معروف رئیس دهم بود. شاید زمانی که جریان اصولگرا در انتخابات 88 صریحا از احمدی‌نژاد حمایت می‌کردند فکرش را نمی‌کردند که دستور ادغام سازمان حج و زیارت و سپردن آن مانند بهمنی می‌شود که بعدها مجبور باشند از نامزد مورد حمایت خود فاصله بگیرند. اواخر فروردین سال 90 حیدر مصلحی، وزیر وقت اطلاعات استعفا داد. احمدی نژاد استعفا را پذیرفت اما رهبر انقلاب خواهان بازگشت مصلحی به وزارت اطلاعات بودند. احمدی نژاد اما برعکس دفعه قبلی که سعی می‌کرد راهی پیدا کند که صریحا از دستور رهبری نافرمانی نکند، این بار به خانه رفت و یازده روز از او خبری نشد تا آنکه دیگران تایید کنند که او قهر کرده است

اگرچه احمدی نژاد قهر سیاسی اش را یازده روزه و در خفا انجام داد اما اقدام بعدی‌اش در سرپیچی از فرمایشات رهبر انقلاب بسیار آشکار بود. اواخر تابستان سال 95 بود که سفرهای استانی احمدی‌نژاد با نام تبیین گفتمان انقلاب آغاز شد. اما تحلیلگران سیاسی می گفتند تبیین گفتمان انقلاب بهانه است و او انتخابات را نشانه گرفته است. خبرهایی شنیده می‌شد که او دیداری با رهبر انقلاب داشته و در آنجا از تصمیم خود برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری خبر داده و از سوی رهبری نیز با پاسخ منفی رو به رو شده است. اما روندی که احمدی‌نژاد و یارانش پیش گرفته بودند بی‌اعتنایی به این خبر غیررسمی و گاه تکذیب آن بود. در نهایت نیز رهبر انقلاب در یکی از جلسات درس خارج فقه خود، به صراحت احمدی‌نژاد را از حضور در انتخابات نهی کردند و گفتند: «یک نفری، یک آقایی آمده پیش من، من هم به ملاحظه‌ صلاح حال خود آن شخص و صلاح حال کشور به ایشان گفتم که شما در فلان قضیه شرکت نکنید. نگفتیم هم شرکت نکنید، گفتیم صلاح نمی‌دانیم ما که شما شرکت کنید.» احمدی‌نژاد هم بلافاصله نامه ای به رهبری نوشت و در آنجا اعلام کرد که در انتخابات شرکت نخواهد کرد. سفرهای استانی اش را ادامه داد اما در جایی نیز گفت که برای اطاعت از رهبری حتی از نامزدی هیچ کسی حمایت نمی‌کند. اما چهار سال بعد از تحویل دادن صندلی ریاست جمهوری یک نشست خبری برگزار کرد و در حمایت از نامزدی بقایی گفت: «هیچ دو نفری را در دنیا پیدا نمی کنید که مثل هم باشند به جز من، بقایی و مشایی» شاید وقتی محمود احمدی‌نژاد این جمله را می گفت دیگر کسی تصور نمی‌کرد با همه انتقادات و هجمه هایی که به خاطر یازده روز خانه نشینی به‌سویش بوده وارد انتخابات شود. اما او خیلی غیرمنتظره در سالن ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری شناسنامه اش را رو کرد. شناسنامه ای که به قول منتظری دادستان کل کشور از مقابله با رهبری مشحون است.

رویکرد احمدی‎نژاد در سرپیچی از فرمایشات رهبری و حضور وی در انتخابات ریاست‎جمهوری سال 96 و حتی همراهیش با مشایی در انتخابات ریاست‎جمهوری سال 92 شاید برای همیشه جایگاه وی را در بین جریانات انقلابی و شاید اندک طرفدارنش کمرنگ‌تر از آن چیزی که فکر می‏‌کند کرده است.

*گفتمان انقلاب یا جریان انحرافی

احمدی‎نژاد بعد از ماجرای حضورش در انتخابات ریاست جمهوری سال 96 حتی دیگر نامی هم از تبیین گفتمان انقلاب به زبان نمی‌آورد. بیشتر از گفتمان و انقلاب نام بقایی و مشایی را بر زبان می‌آورد به گونه‎ای که بعد از بازداشت حمید بقایی و اسفندیار رحیم مشایی از سوی دستگاه قضایی واکنش تندی را نشان داد. (اینجا بخوانید) و با نوشتن نامه‎‏ای خطاب به مقام معظم رهبری خواهان برکناری رئیس دستگاه قضایی شد. (اینجا بخوانید)

رویکردهای این روزهای مردبهاری در قبال موضوعاتی در قبال مسائل روز کشور و مخالفت صریح وی با دستگاه قضایی جایگاه رئیس‎جمهور دولت نهم و دهم را در وضعیت قرمز قرار داده است و به خوبی گویای این است که اگر وی از پس اقدامات خود همچون بست‎نشینی و دفاع از مشایی و بقایی دست برندارد باید بیشتر از این منتظر شعارهای مردم علیه خودش باشد روندی که در راهپیمایی روز قدس به وفور مشاهد کرد. (اینجا بخوانید)

در شرایط امروز که از بین تمام حامیان هشت ساله احمدی‎نژاد تنها رفقایی انگشت شمار با پرونده‎های سبک و سنگین در دستگاه قضایی برایش باقی مانده‎اند وی به خوبی می‎داند که دوران سخنرانی هایش در جمعیت‎های چند هزار نفری به اتمام رسیده و حتی جمع ده نفری حرم عبدالعظیم نیز همراش نخواهند بود از این رو به قول ابراهیم فیاض فعال سیاسی اصولگرا احمدی نژاد تمام شد، فاتحه مع مع صلوات! (اینجا بخوانید)‎

28