تطهیر مصدق در پوشش یک درام عاشقانه تمام لایه پنهان «شهرزاد» بود

باشگاه خبرنگاران جوان نوشت: سه‌گانه «شهرزاد»، از پرفروش‌ترین سریال‌های شبکه نمایش خانگی که اخیراً هم قسمت پایانی فصل سوم آن عرضه شد، خود به تنهایی مصداق بارز این مصرع است؛ «آفتاب آمد دلیل آفتاب».

ماجرای اتهام اختلاس سرمایه‌گذار «شهرزاد» که در حال حاضر در مرحله رسیدگی پرونده قرار دارد و صاحب پرونده با قید وثیقه آزاد است را اگر کنار بگذاریم نمی‌توان از کنار محتوای قصه و فیلمنامه «شهرزاد» به سادگی عبور کرد.

حسن فتحی، کارگردان با کارنامه و خوش‌سابقه‌ای که حتماً می‌توان او را در زمره چند کارگردان کاربلد سینما و تلویزیون دانست در «شهرزاد» به خوبی توانسته بود از پس چنین سریال دشواری برآید، اما خواسته یا ناخواسته لایه پنهان سریال «شهرزاد» که ژانری سیاسی ـ عاشقانه داشت همه فیلم را تحت تأثیر قرار داده بود.

فتحی به خوبی می‌دانست پرداختن به چنین قصه‌ای که برهه‌ای از تاریخ سیاسی معاصر را به تصویر می‌کشد در مدیوم تلویزیون با چالش زیادی مواجه خواهد شد، زیرا روایت درست و صریح تاریخ نیازمند دوری از اظهار نظر‌های شخصی و دخل و تصرف در تاریخ است که در شهرزاد موج می زند. کودتای ۲۸ مرداد و ماجرای مصدق حتماً پوشش یک درام عاشقانه را طلب می‌کرد، زیرا صرفاً روایت یک قصه تاریخی اقبال عمومی را همراه نخواهد داشت و حتی می‌توانست پروژه «شهرزاد» را با شکست مواجه کند. ساختار درست فیلم نامه «شهرزاد» موجب شده بود تا در نگاه اکثر مخاطبان خود صرفا یک درام عاشقانه به حساب آید، اما واقعیت فیلم قهرمان سازی از شخصیتی بود که زوایای پنهان زیادی را در تاریخ دارد.

تطهیر مصدق و فاطمی و نمادسازی از آنها در پوشش یک درام عاشقانه تمام لایه پنهان «شهرزاد» بود که برای تداوم همراهی مخاطب در فصول بعدی به سراغ قالب‌های سریال‌های ترکیه‌ای رفت که از حسن فتحی بعید به نظر می‌رسید.

در سال ۹۵ روزنامه انگلیسی گاردین که به ظاهر رویکردی انتقادی دارد، اما در خدمت سیاست‌های پنهان انگلیس است در مقاله‌ای به تحسین سریال «شهرزاد» پرداخت و دلیل موفقیت آن را عبور از خط قرمز‌هایی دانست که مسئولان وقت به دلیل رقابت با سریال‌های مستهجن شبکه‌های ماهواره‌ای به آن مجوز عبور از خطوط قرمز را داده اند. نکته جالب این مقاله آن جایی است که حتی گاردین هم به عبور «شهرزاد» از خط قرمز‌های رایج فرهنگ ایرانی اعتراف می‌کند و خط مشی مخاطب پسند بودن یک فیلم را برای برخی از هنرمندان خاص مخابره می‌کند.

نظارت نداشتن همان نهاد‌های مسئول منجر شد تا هرچه به پایان سریال رسیدیم ابتذال و انحراف در سریال رنگ بیشتری در روایت قصه‌ای بگیرد که قطعاً فتحی از ابتدا هم تصمیمی برای ادامه ساخت فصل دوم و سوم آن نداشت و تنها استقبال مخاطبان دلیل ادامه دار شدن «شهرزاد» بود.

رابطه‌هایی به دور از فرهنگ اصیل ایرانی، دیالوگ‌های هیجانی سخیف و خارج از عرف، رابطه‌های کپی‌برداری شده از سریال‌های ترکیه‌ای و تک‌خوانی خواننده زن در تیتراژ پایانی سریال، منجر شده بود تا بسیاری از قسمت‌های «شهرزاد» را نتوان با خانواده تماشا کرد.

سریال‌های نمایش خانگی هم که در حال حاضر در صف عرضه قرار دارند به تبعیت از نسخه سریال‌های پرفروش قبلی به دور از هرگونه نظارتی همان راه را در پیش گرفتند.

منبع: باشگاه خبرنگاران

728