فروشگاه بزرگ کتاب با نام جعلی نمایشگاه!
سی و یک دوره از برگزاری نمایشگاه کتاب تهران میگذرد؛ نمایشگاهی آنقدر بزرگ که تمام صنعت نشر کشور و فعالیت در حوزه کتاب و مطالعه را تحت تاثیر قرار داده و دیگر هیچ مسئولی ریسک تغییر دادن آن را نمیپذیرد.
مشکل این نمایشگاهِ بزرگشده، فروش کتاب توسط ناشران است. این رفتار باعث شده کتابفروشان عملاً از چرخه توزیع کتاب در سراسر کشور خارج شوند. میزان فروش کتاب در این نمایشگاه به خوبی نشان میدهد که مردمِ کمترکتابخوان تقریبا هرساله سعی میکنند اندک کتابهای مورد نیازشان را از این نمایشگاه بخرند. تخفیفهای چنددرصدی نمایشگاه هم در گرایش به خرید مردم از نمایشگاهها تأثیر زیادی دارد و اساساً مسئولان برگزاری نمایشگاه هم فروش بالا در نمایشگاه را جزو موفقیتهای خود قلمداد میکنند.
از سوی دیگر، این وضعیت باعث شده روزبهروز بر تعداد ناشرانی افزوده شود که غالباً واقعی نیستند و بسیاری از آنها در طول سال مخاطبی ندارند، اما نمایشگاه کتاب برای آنها فرصتی است تا کتابهای کمکیفیت یا کتابسازیهای خود را به مردمی بفروشند که بر حسب اتفاق به نمایشگاه آمدهاند و تشخیص کتاب مفید از غیرِ آن برایشان سخت است. غیر از این، ناشرانی هم هستند که از فرصت استفاده کرده و از طریق نقد کردن بُنها اموراتشان را میگذرانند؛ رویهای که سالهاست در نمایشگاه کتاب به شکلهای مختلف تداوم دارد. برای مثال، در همین نمایشگاه اخیر بهصورت شبانه در یک غرفه ۹ متری ۱۱۰ میلیون بن خرید کتاب نقد شده است!
با این حال، امسال دو ناشر تصمیم شجاعانهای گرفتند. نشر قطره به نمایشگاه نیامد و انتشارات روشنگران و مطالعات زنان تنها برای نمایش کتابهایش به مصلی رفت. هدف این دو ناشر، حمایت از کتابفروشان و اعتراض به تناقض عملکرد نمایشگاه کتاب با اهداف آن عنوان شده است. حذف کتابفروشها از چرخه نشر، مهمترین دلیل این ناشران برای این اقدامشان بوده است؛ حذفی که باعث شده سود کتاب، تنها به ناشران برسد و کتابفروشیها که مهمترین ویترینهای فروش و خرید کتاب در سراسر سال و در سراسر کشور را شکل میدهند، با کاهش فروش مواجه و یکی پس از دیگری تعطیل شوند.
۳۱ دوره از نمایشگاه کتاب تمام شد و تقریباً همه فعالان حوزه نشر میدانند این نمایشگاه چه تأثیر سوئی بر کتابفروشیهای سراسر کشور، پایین آمدن سرانه مطالعه، از بین رفتن ویترینهای کتاب، پایینآمدن شمارگان کتاب و در نهایت بیمیل کردن اهالی فکر و قلم دارد و باز هم وزارت ارشاد مجبور است نمایشگاه برگزار کند و طرحهای سوبسیدداری مثل عیدانه و پاییزه بگذارد تا چرخ شکسته صنعت نشر و فرهنگ و کتاب را سرپا نگه دارد و ناشران را راضی کند؛ بدون اینکه سیاستهایش در حوزه ترویج کتابخوانی به نتیجه مطلوبی رسیده باشد.
منبع: ایسنا
728