آیا بیت کوین برای دور زدن تحریم ها مفید است؟

محمد افصحی/ تحلیل مقامات آمریکایی حکایت از آن دارد که در سال ۲۰۱۷ میلادی کره شمالی بخشی از تحریم ها را از طریق یک تراکنش ۲۰۰ میلیون دلاری با بیت کوین، دور زده است.

برای درک بهتر از بیت کوین ابتدا باید این نوع ارز که به ارز دیجیتال مشهور شده است را بشناسیم.

بیت کوین چیست؟

پول‌های معمولی به وسیله بانک‌های مرکزی ایجاد می‌شوند؛ در واقع بانک‌های مرکزی تصمیم می‌گیرند این پول‌ها وجود داشته باشند تا به وسیله‌ آن از دولت اوراق قرضه خریداری کنند. بانک‌ها و شبکه پرداخت آن را به دقت کنترل می‌کنند تا بتوانند از امتیاز آن بهره‌مند شوند. آن‌ها دروازه‌های سیستم مالی هستند. این ارز رمزپایه این رویه را تغییر داده است.

Bitcoin یک شبکه پرداخت غیر متمرکز است؛ یعنی نه یک شخص و نه یک کمپانی روی فرایند تولید و تغییر قیمت آن هیچ کنترلی ندارند. به جای آن، هرکسی روی شبکه کنترل پول خود را بر عهده دارد و هرکسی می‌تواند با دانلود نرم افزار رایگان Bitcoin و اجرای آن روی کامپیوتر شخصی‌اش، روی سیستم مالی Bitcoin تاثیرگذار باشد. همچنین بیت کوین یک نوع ارز دیجیتال است که به صورت مجازی ساخته و نگهداری می‌شود. کسی آن را کنترل نمی‌کند، چاپ نمی‌شود و به وسیله نرم‌افزاهای رایانه‌ای که در سراسر جهان مشغول حل مسائل ریاضی هستند، تولید می‌شود.

این ارز دیجیتال اولین نمونه، از ارزهایی است که با نام ارزهای رمز پایه شناخته می‌شوند.

پشتوانه بیت کوین چیست؟

پشتوانه ارزهای رایج، طلا و نقره است. از لحاظ تئوری اگر شما یک دلار را به بانک بدهید آنها بایستی به اندازه آن به شما طلا بدهند (هر چند در عمل، این امکان وجود ندارد). اما پشتوانه این ارز دیجیتال طلا نیست بلکه فرمول‌های ریاضی است. در سراسر جهان افراد از نرم‌افزارهای رایانه‌ای برای تولید آن استفاده می‌کنند. این فرمول ریاضی در اختیار همه است و هر کسی می‌تواند آن را بررسی کند. خود نرم افزار نیز منبع باز است. بنابراین هر کسی می‌تواند صحت عملکرد آن را تایید کند.

دور زدن تحریم ها با بیت کوین در کره شمالی

بنابر اعلام مقامات آمریکایی؛ برآوردهای انجام شده نشان می دهد که کره شمالی در سال گذشته بیش از ۲۰۰ میلیون دلار از تراکنش های خود را در قالب ارز دیجیتال انجام داده است. این به معنی کم رنگ شدن تاثیر تحریم های سفت و سخت بین المللی علیه این کشور، به دلیل انجام آزمایشات موشکی و هسته ای کره شمالی، است.

در همین حال «پریسیلا موریچی» افسر سابق آژانس امنیت ملی آمریکا در مصاحبه با «رادیو آزاد آسیا»، گفت: برآوردهای انجام گرفته شده حاکی از بکارگیری ۱۱ هزار بیت کوین توسط «پیونگ یانگ» برای انجام بخشی از تراکنش های خود در سال ۲۰۱۷ میلادی هستند.

شرکت آمریکایی کوین بیس : بیت کوین می تواند برای دور زدن تحریم های اقتصادی بین المللی استفاده شود

شرکت Coinbase، گروه فعال در توسعه صنعت بیت کوین، در جلسه ای توجیهی برای سرمایه گذاران با افتخار به این موضوع اشاره کرده است که یکی از مزایای عمده پول الکترونیک این است که از آن می توان برای دور زدن تحریم های اقتصادی بین المللی استفاده کرد.

این شرکت، که بتازگی ۷۵ میلیون دلار سرمایه از موسسات مالی برجسته ای همچون بازار سهام نیویورک جذب کرده است، در جلسه توجیهی مذکور که اواخر سال گذشته برگذار شده بود، با ذکر روسیه به عنوان یک مثال، گفت یکی از چهار مزیت بزرگ بیت کوین "مصونیت آن در مقابل تحریم های مختص کشورها" است.

ادعای رسانه های خارجی درخصوص دور زدن تحریم ها با بیت کوین توسط ایران

هیل یک رسانه آمریکایی ضمن گفتگو با کارشناسان ایرانی، دلایل رواج ارز های دیجیتال در ایران را بررسی کرد و می نویسد: به نظر می رسد که محبوبیت ارز دیجیتال در ایران رو به افزایش است.

این رسانه آمریکایی از نگاه کارشناسان می نویسد: ایرانی ها به طور فزاینده برای دور زدن تحریم های آمریکایی و سایر قدرت های جهانی، به ارز های دیجیتال همچون بیت کوین روی آورده اند. سرمایه گذاران سراسر جهان تعداد زیادی از ارز های دیجیتالی را خریده اند، اغلب اقداماتشان بر حدس وگمان هایی درباره ارزش آینده آن ها مبتنی است، اما برای ایرانی ها، بیت کوین چیزی بیش از یک سرمایه گذاری مبتنی بر حدس وگمان است.

بعضی از کارشناسان ادعا می کنند که دلیل محبوبیت ارز های دیجیتال در ایران این است که آن ها به مالکان خود نوعی حس امنیت مالی می دهند و همچنین توانایی خارج شدن از موسسات مالی ملی را فراهم می کنند.

آیا بیت کوین برای دور زدن تحریم ها مفید است؟

درحالی که علی کاشمری، دارای دکترای تخصصی اقتصاد مالی از دانشگاه پوترا مالزی معتقد است : مسائل بیت کوین پول نیست و عمده پولهای دیجیتال در مسیر انجام فعالیتهای غیرقانونی و خلافکارانه مورد استفاده قرار می گیرد. ذات بیت‌کوین در دور زدن تحریم ها است. این ارز برای پرداخت اعمال مجرمانه، پولشویی و دور زدن تحریم، یکی ازگزینه‌ها است؛ اما به چه قیمتی؟ در حال حاضر با توجه به آمار بین‌المللی، چند سالی‌است که ایران پول‌شوترین کشور دنیا معرفی می‌شود. متاسفانه در این شاخص اول هستیم هرچند نباید اهداف و اغراض سیاسی را در این آمارها مورد بی توجهی قرار داد(تصویر 1). با این همه مشکلاتی که برای رفع تحریم‌ها داشتیم چرا کاری کنیم که بهانه برای تحریم بیشتر پیدا شود. مثلا الان در چین استفاده از بیت‌کوین ممنوع شده و ما فرضا بخواهیم به طور رسمی از بیت‌کوین در کشور استفاده کنیم. همین چین هم که با آن رابطه تجاری داریم ممکن است برای تجار ما تحریم‌هایی قائل شود.

اما مدیرعامل مرکز فرهنگ سازی و آموزش بانکداری الکترونیک گفته بود: با توجه به اینکه ما در تحریم قرار داریم از بعضی جهات بیت‌کوین راهکاری مناسب است. محمد مراد بیات در پاسخ به این پرسش که بیت‌کوین چقدر در ایران پذیرفته شده و آیا برای اقتصاد ایران مناسب است یا خیر؟ ، گفت: با توجه به اینکه ما در تحریم قرار داریم از بعضی جهات بیت‌کوین راهکاری مناسب است. البته برخی از کشورها آن را پذیرفته و برخی دیگر آن را رد کرده‌اند.

در مقابل شرکت های تجاری ایران برای فرار از تحریم ها از بیت کوین استفاده کرده اند. مرتضی روحانی، یکی از موسسان یک شرکت فروش اینترنتی کفش، در مقاله ای در مجله Village گفته بود که پس از اینکه شرکتشان شروع به پذیرش بیت کوین نمود، "رشد عظیمی در زمینه فروش به مشتریان خارجی تجربه کرد."

مرتضی روحانی می گوید "تجارت بر پایه بیت کوین راهی عالی برای شکوفایی یک کشور با وجود تحریم ها است، چرا که ارز مجازی مشکلات مرتبط با پول را حل می کند."

در نهایت طی چند سال گذشته، خرید بیت کوین به خوبی توجه عمومی را به خود جلب کرده و برخی را هم به ثروت هنگفتی رسانده است. در عین حال این ارز رمزپایه (کریپتوکارنسی) همواره مورد اتهام جرائم اینترنتی بوده و تفکر مردم درباره پول را به کلی تغییر داده است. بسیاری از دولت‌ها هنوز هم نمی‌دانند در مورد بیت کوین باید چه تصمیمی بگیرند. اما برخی هم معتقد هستند که بیت کوین برای دور زدن تحریم ها بسیار موثر است.

منبع: خبر فوری

15