آیا جنگ آذربایجان و ارمنستان تبدیل به یک فاجعه می‌شود؟

مروری بر گذشته و پیش بینی آینده احتمالی جنگ قره‌باغ / جنگ پوتین - اردوغان؛ احتمالی که می‌تواند منطقه را ویران کند

نطفه بحران قره باغ زمانی شکل گرفت که اتحاد جماهیر شوروی، منطقه خودمختار ناگورنو- قره‌باغ یا قره‌باغ کوهستانی را که 95 درصد جمعیت آن از نظر قومی ارمنی هستند، در آذربایجان تاسیس کرد.

مروری بر گذشته و پیش بینی آینده احتمالی جنگ قره‌باغ / جنگ پوتین - اردوغان؛ احتمالی که می‌تواند منطقه را ویران کند

به گزارش خبر فوری ، جنگ بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان هر لحظه سخت‌تر و خونین‌تر می‌شود. قره‌باغ در این سالها آتش فشان نیمه فعالی بوده که هر از گاهی فوران کرده و باز خاموش می‌شود. اما به راستی ریشه این درگیری در کجاست و چرا این منطقه به گره ای کور در روابط دو کشور اصلی منطقه قفقاز تبدیل شده است؟

چه شد که قره‌باغ جنگ به وجود آورد؟

تا پیش از قرن 19، منطقه قفقاز از آن ایران بود. بعد از جنگ های ایران و روسیه این منطقه تصرف شد و روسیه تزاری آن را اداره کرد. با نابودی سلطنت رومانوف‌ها، ارمنستان و آذربایجان و سایر مناطق قفقاز مدتی اعلام استقلال کردند اما در تعیین حد و مرز خود دچار مشکل شدند. درگیری محلی و مرزی بین آذری‌ها و ارمنی‌ها و نیز گرج‌ها آغاز شده بود که بولشویک‌ها در مسکو قدرت گرفته و طرفدارانشان در آذربایجان و ارمنستان نیز پیروز شدند. بعد از این، شورای انقلاب آذربایجان اعلام کرد که این منطقه بخشی از شوروی است و دیگر ادعای استقلال ندارد. ارمنستان و گرجستان نیز بخشی از شوروی شدند.

از اینجا به بعد است که مساله کم کم جدی می‌شود. در واقع، ماجرا به دهه 1920 باز می‌گردد. طبق گزارش یورونیوز، نطفه بحران زمانی شکل می گیرد که اتحاد جماهیر شوروی منطقه خودمختار ناگورنو- قره‌باغ یا قره‌باغ کوهستانی را که 95 درصد جمعیت آن از نظر قومی ارمنی هستند، در آذربایجان (که آن زمان یکی از ایالت‌های شوروی سابق به شمار می‌رفت) تاسیس کرد.

ناگورنو واژه‌ای روسی است که به معنای کوهستانی استفاده می‌شود. در زمان حکومت بلشویک‌ها، درگیری میان ارمنستان و آذربایجان بر سر این منطقه تحت کنترل بود. حتی در آن زمان مسکو به ویژه در دوران استالین تلاش می‌کرد با زنده نگه داشتن این اختلاف‌ها زمینه را برای حفظ مرجعیت خود در خصوص اختلافات محلی حفظ کند. اما با آغاز روند فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، کنترل مسکو بر این بحران کاهش یافت. ارمنی های قره‌باغ اقداماتی را برای پیوستن این منطقه خودمختار به ارمنستان انجام دادند. این اقدام با واکنش آذربایجان مواجه شد چون قره‌باغ از نظر جغرافیایی عملا در درون مرزهای آذربایجان قرار داشت.

همزمان با انحلال اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، منطقه خودمختار قره‌باغ رسماً استقلال خود را اعلام کرد. جنگ بین ارمنستان و آذربایجان بر سر این منطقه در گرفت و در پی آن تقریبا 30 هزار نفر کشته و صدها هزار آواره و پناهنده بر جای ماند. در سال 1993 ارمنستان توانست ناگورنو قره‌باغ یا همان قره‌باغ کوهستانی را به تصرف خود در آورد. این درگیری‌های پراکنده تا سال 1994 ادامه داشت تا بالاخره با میانجیگری روسیه دو طرف اعلام آتش‌بس کردند.

اگرچه بعد از این اتفاق آتش بس بین دو کشور برقرار بود اما شکست نسبی آذربایجان در جنگ های دهه 90 و تصرف بخش های شرقی آن باعث شد آتشی زیر این خاکستر باقی بماند. این آتش در سال‌های بعد دائما فوران می‌کرد و به جنگ بین دو کشور منجر می‌شد. این درگیری ادامه یافت تا به جنگ اخیر در سال 2020 منجر شد.

جنگ قره‌باغ؛ کابوس وقوع یک جنگ طولانی چقدر جدی است؟

با این حال بسیاری از کارشناسان معتقدند جنگ سال 2020 با سایر جنگ‌ها فرق می‌کند. برای درک بهتر این موضوع باید نگاهی به جایگاه استراتژیک منطقه قفقاز داشته باشیم. در طول تاریخ این منطقه همواره محل ارتباط دنیای شرق و غرب بوده است. از این جهت همیشه نقش اقتصادی، نظامی و سیاسی فراوانی داشته است. ارمنستان در زمان اشکانیان و سپس ساسانیان همواره محل تاخت و تاز دو جبهه غربی(امپراتوری روم) و جبهه شرقی(امپراتوری ایران) بود.

بعد از ورود اسلام، قفقاز همچنان اهمیت استراتژیک خود را حفظ کرد. در زمان بنی عباس و به خصوص از زمان خلافت هارون الرشید و مامون به بعد، جنگ‌های بسیاری بین مسلمین، حکام محلی و همچنین امپراتوری بیزانس بر سر این منطقه شکل گرفت. با نابودی بنی عباس و قدرت گیری عثمانی ها در شرق و روسیه و کشورهای اروپایی غربی این درگیری شکل دیگری به خود گرفت. در قرن 18 و 19 جنگ‌هایی بین روسیه و ایران و همچنین روسیه و عثمانی بر سر این منطقه درگرفت اما با قدرت گیری مطلق روسیه تزاری و ضعف ایران و نابودی عثمانی در جنگ جهانی اول این مجادلات پایان یافت.

حالا به نظر می‌رسد که یک بار دیگر این مجادلات شکل گرفته اند. ترکیه اردوغان از مدت‌ها پیش خود را آماده کرده که وارد درگیری های منطقه ای شود. حمایت همه جانبه ترکیه از آذربایجان در درگیری‌های اخیر به خوبی نشان داد که اردوغان علاقه دارد وارد جنگ قدیمی شرق و غرب شود. در آن طرف اما، روسیه به هیچ وجه دوست ندارد وارد این بازی شود. هم آذربایجان وهم ارمنستان مدت‌ها بخشی از شوروی و روسیه بوده اند و پوتین رابطه نسبتا خوبی با این دو کشور دارد. سلاح‎‌های آذربایجان و ارمنستان روسی است( اینجا بخوانید). اقتصادشان هم تا حد زیادی وابسته به روسیه است. از این جهت، روسیه دوست ندارد به نفع یک جبهه، جبهه دیگر را ضعیف کند. به همین دلیل برخلاف ترکیه، روسیه وارد این درگیری نمی‌شود.

با این حال، اگر درگیری بیشتر شده و یا ترکیه بخواهد مستقیما نیرو وارد قره باغ کند بعید نیست پوتین واکنش سریعی نشان دهد. به هر حال نباید فراموش کرد که بیشتر مردم روسیه مسیحی ارتودکس هستند و تناسب و ارتباط بیشتری با ارمنستان دارند. در صورت جدی تر شدن حمایت اردوغان از آذربایجان و طولانی تر شدن جنگ ممکن است روسیه نیز مداخله کند. این اتفاق می‌تواند یک فاجعه بیافریند و جنگی طولانی و منطقه ای را آغاز کند. جنگی که می‌تواند باعث از دست رفتن جان هزاران انسان شود و هزینه زیادی روی دست کشورهای درگیر بگذارد. امید است این اتفاق نیفتد و با دخالت سازمان ملل و عقلانیت کشورهای قدرتمند منطقه هر چه سریع تر درگیری دو کشور همسایه ارمنستان و آذربایجان به پایان برسد.

منبع: خبر فوری

38

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 33
  • ناشناس
    0

    ایران باید طرفین را اشتی دهد

    نظرات شما -
    • موتاگ
      0

      ایران دعوا و آشوب به پا نکنه آشتی دادن پیشکش

    • هموطن
      0

      ببین چقدر آذربایجانیها و ارمنستانی ها بدبختند که باز سیاستمداران ایرانی که توانایی کنترل قیمت تخم مرغ و مرغ را تو کشور خودشون ندارند میخوان بروند اونجا میانجیگری کنند اونا رو آشتی بدهند

    • علی
      0

      هموطن و موتاگ که نظر دادید ایران تا بوده خواستار صلح و پایداری در منطقه بوده و این تمسخر رو باید به اونایی بگی که دو دوره علیرغم همه بدتدبیری هاشون رای دادی نه نیروهای مسلح که اگه همین نیروهای مسلح و رهبری نبودند الان باید خاک و آسفالت می خوردی تا معدت قاروقور نکنه

  • حرف مستند
    0

    دلیل اینکه الان اکثریت جمعیت این منطقه ارمنی اند پاکسازی نژادی توسط دولت ارمنستان است. حدود یک میلیون آواره و 35000 کشته که کشتار خوجالی هم بخش تایید شده این نسل کشی ارامنه است منجر به این وضعیت شده. پل حسرت در آذربایجان شرقی که دو منطقه قره باغ و قره داغ را از قدیم به هم وصل میکرده گواه دیگری بر ترک بودن این منطقه است. دهها دلیل دیگر وجود دارد که این حرف غیر معتبر شما مبنی بر ارمنی نشین بودن منطقه را رد می کند. لطفاً اصلاح کنید.

    نظرات شما -
    • لزگی اذری
      0

      بله کاری که درست ترکیه در زمان عثمانی با منطقه‌هایی که آشغال میکردانجام میدادمثل کشور خودمون که ترک سازی کردن ودر این دوره هم داره همین کار رو با کردها میکنه که البته الان دیگه مثل قدیم نیست یکی بزنی ده تا میخوری

    • گوهری
      0

      بله درسته ارمنی ها زنهای حامله رو میکشتند و بعد بچه ی تو شکمش رو هم درمیاوردن میکشتند که یوقت زنده نمونه

    • حامد
      0

      احسنت دقیقا گل گفتی اینا یا خبر ندارن ارمنستان جنایتکار چه جنایاتی انجام داده،یا از عمد و روی دشمنی با تورکها دارن این حرفارو میزنن تورکها همیشه به خاکشون غیرت داشتن فرقی نداره تورک ترکیه یا تورک آذربایجان یا تورک ایران ان شاالله قاراباغ به زودی به آغوش تورکهای مسلمان برمیگرده

  • شهناز
    0

    سلام . چرا فكر جنگ هستيم بابا جنگي در كار نيست . دولت ها عاقل تر از آن هستند در اين اوضاع در قرن 21 رفتاري چون گذشتگان داشته باشد . مطمئن باشيم اين نوعي عصبانيت و زودرنجي و بقولي خون به مغز نرسيده حالا هر دو طرف پشيمانند و منتظر روس و ترك و ايران با حمايت اروپا و امريكا . تا شنبه شب درگيري تمام آتش بس اجرا و همگي عذرخواهي خواهند كرد . خداوند هرگز اجازه نخواهد داد جنگي بين كشورها رخ دهد مگر اينكه مذاكره و چرخاندن زبان سخت تر از جنگ است ترامپ ديديم هر چه انگولك هر چه بود كرديم يك تير شليك نكرد چون ترامپ براي صلح و رفت آمد آمده نه براي جنگ ما براي وصل كردن آمديم نه براي فصل كردن . ترامپ گويد ظريف يه پاش همش امريكاست يه پاش تهران . فلاني ويلا داره نمي شه كه ما هر آمدي رفت نداشته باشد ما هم ترامپ با خانم بچه ها و وزير خارجه و دوستان مي خواهيم بيائيم ايران بريم شمال شلوارك بپوشيم جوج بزنيم . امريكا محل گشتن مسئولين ايران هست بيش از 4ميليارد دلار ايرانيان در حسابهايشان در آمريكا پول دارن منظور ايراني هايي كه يا مسئول يا آقازاده به بهاني درس به بهانه ي بدي هواي تهران در مسير نيويورك و تهران در رفت و آمدن بيش از 10هزار بار ظريف در طول عمرش به امريكا رفته ولي امريكايي ها اجازه ندارن بيان ايران . ترامپ مي گه شتر سواري دلا دلا نمي شه بايد عدالت بين ايران و امريكا رعايت شود همين . پهنباد زديم ترامپ خنديد گفت مرا دلسرد نكنيد من امدم تا در گيلان و مازندران ويلا بستونم جوج بزنم مثل ظريف مثل هزاران نفر ديگر كه در آمريكا هستند و گويي كشور دومشان همين امريكايي است كه ما مي گوئيم مرگ بر امريكا . ترامپ گويد هركس گوش مي خواد گوشوار را هم بخواهد يا مثل شما يا هيچي ظريف مياد ما هم ميائيم و گرنه قطع رابطه يك طرف نمي شود سله رحم دو طرفه معنا دارد. بايد چون روسيه پذيرش شد امريكا زودتر پذيرش مي شد ولي گويا روس ها مهره مار دارن . انشاالله كدوت چون روسيه كنار مي رود و امريكا هم مشكلش با ايران حل شود و شاهد رشد چون رعد در اقتصاد ايران باشيم انشاالله و با رشد 10درصدي پس از 20 سال ما بشيم مريخ خليج فارس و جاي امارات و عربستان بگيريم انشاالله چون شرايط يه صلح پايدار فراهم است . بخواهيم فردا دلار 10هزار تومان آبان سه هزار تومان خواهد شد خواستن توانستن است و شايدم سال 1400 هر سه دلار يك ريال ايران شود اكر؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

    نظرات شما -
    • علی
      0

      ترامپ کله خرتر از این هست برای وصل کردن بیاید فقط جرات نداره با ایران مستقیم درگیر بشه وگرنه تابحال درگیر شده بود مگه هشت سال جنگ تحمیلی عراق و ایران آمریکا پشتش نبود؟ فراموش کردی دست پرورده های آمریکایی در سوریه و عراق در هدفشون ایران بوده و هست که اگه مجاهدتهای سردار عزیز حاج قاسم سلیمانی و مدافعان حرم نبوت الان ایران از سوریه هم بدتر بود شک نکن این مخاصمات آذربایجان و ارمنستان هم مقدمه ای برای تحمیل ایران به این جریان خواهد بود نمونه اش همین چندتا راکتی هست که به روستاهای مرزی خورده... یکم اهل تفکر باشیم...

    • ایرانی
      0

      با وجود امثال شما مملکت دشمن لازم نداره!اصلا دقت کردی چی نوشتی؟!

  • حسن
    0

    ارمنستان علاوه بر اشغال منطقه مورد مناقشه داغلی قراباغ(قره باغ کوهستانی) مناطقی از خاک جمهوری آذربایجان را اشغال کرده است و سازمان ملل خواستار عقب نشینی ارمنستان و رعایت مرزهای بین المللی شده است و تا این تاریخ ارمنستان به قطع نامه های شورای امنیت سازمان ملل عمل نکرده است.

    نظرات شما -
    • لزگی اذری
      0

      من هم با شما موافقم باید به خاک کشور عزیزمان ایران برگردانده بشه ضمیمه استان آذربایجان بشه ولاغیر'حتی خود به اصطلاح کشورهای ارمنستان و آذربایجان و منطقه نخجوان

  • مجید
    0

    این چه منطقی است که چون در قرباغ ارمنی نشین زیاد است ؛ پس استقلال و یا منظم شدن آن به ارمنستان توجیه پذیر است ؛ در این صورت در ممالک مختلف که اقوام گوناگونی زندگی میکنند آیا استقلال یا منظم شدن آنها به کشورهای دیگر توجیه پذیر است یا خیانت و وطن فروشی است ؟

  • عارف
    0

    بازهم قابل توجه سیاتمداران بی سواد کشورمان که ریشه بسیاری از مشکلات کشور روسهای خائن هستند

  • حجت
    0

    الان وقتشه خاک کشورمان راکه یک قرن پیش ازدست دادیم پسش بگیریم.

    نظرات شما -
    • کرجی یال
      0

      اونجا که قسمت نشده بریم ولی شنیدمدهم اب و هوای خوب و مساعد داره هم فرهنگ خوب بگیریم که شورای شهر و شهرداری و دهداری و منابع و جهاد گند بزنند تو اکوسیستمش ویلاسازی کنند ملت هم اشغال خالی کنند توش همونجا هست خوش و خرم

    • کارما
      0

      اگه سازمان ملل این پیشنهاد بده فوری صلح میکنن وروی هم می بوسند و میگن ما هیچ مشکلی نداریم.

    • روح اله
      0

      چی میگی بیخود واسه خودت خیلی عقبی کدوم خاک و پس بگیری وقتی مردمی که روی همین باقیمانده خاک ایران افسرده و مثله مرده هان چرا بیخود وطن دوست میشی..و خاک پرست

  • ابوالقاسم
    0

    سلام ایا وقت حق خواهی ما وباز گرداندن منطقه قفقاز به کشور نیست،کشور قدرتمندی که امریکا بزرگترین واولین دردنیار ا به ذلت کشیده درصورتی که هرگز به خاک کشور مان تجاوز نکردند کار ناجوانمردنه ای که بارها وبارها به وحشی ترین شکل روسها درخاک ما وبا هموطنان ما انجام دادند،عکسها ومدارک موجوداست ، هر مچ پای انسان ایرانی ز نده به یک خودرو روسی بسته ودوخودرو مخالف همدیگر حرکت کنند ویا زنده پوست کندن هموطن ایرانی توحش بالاتر از این ،ایا مشغول کردن ما به ینگه دنیای غرب ،آسودگی وقدرت مند شدن روسیه نیست کشوری که سیصدسال گذشته مخصوصا چهل سال اخیر با نفاق خود هر موقعیت حساسی که به حمایت او نیاز داشتیم وتاثیر گذار بود درجبهه مخالف ما ایستاد ومنافع خود را اصل قرار داد ،افسوس که سالهاست درهمسایگی خود که نه ،به واقع درآستین خود مار پرورش داده به اژدها تبدیل میکنیم .......ازموده را ازمودن خطاست،،،،؟؟؟!!!؟؟؟

  • رامین
    0

    آقایان برادران منطقه قره باغ در بین ما آذری ها به این نام هست ولی در تاریخ اگر دنبالش بگردید و بی طرف باشید منطقه ارمنی نشین بوده و هست و حق دارند طی یک رفراندوم کما اینکه قبلا هم انجام شده اعلام گنند به کدام دولت می پیوندند.اردوغان فعلا یک سوم ترکیه کرد هست باید مشکل اونهارو حل کنه وگرنه اینجا بحثش فرق میکنه و دولت های روسیه و مسیحی به هیچ وجه اجازه نمیدهند منطقه ارمنی نشین به آذربایجان سپرده بشه.

    نظرات شما -
    • بهروز
      0

      درست است وقتی اکثریت ارمنی هستند باید با اکثریت جمعیت و به حقوق انسانها احترام گذاشته شود و این و کمبود ها رو نباید با خون مردم قره باغ تامین کرد همسایگان باید با کمک سازمان ملل هرچه زودتر میان جگری کنند و این خون ریزی و اتش بازی رو تمام کنند

    • علی
      0

      دوست عزیز تا جایی که من میدونم و مطالعه کردم، فقط منطقه قره باغ کوهستانی دارای اکثریت ارمنی هست، مابقی مناطقی که در جنگ ده نود توسط ارمنستان اشغال شده و در واقع متعلق به خاک آذربایجان هست، آذربایجانی هستند، لازم به ذکره که وسعت این منطقه، دوبرابر منطقه قره باغ کوهستانی است. مردم مسلمان و شیعه این منطقه توسط ارمنستان و به اجبار کوچانده شده اند. پس کمی علمی تر و با مطالعه بیشتری نظر دهید.

  • ali
    0

    لطفا الکی نظر ندین ما که سواد لازم رو نداریم بهتره وارد این مسایل نشیم من نمیخوام ایران وارد جنگ بیخود بین اذربایجان و ارمنستان بشه زودتر صلح کنن بره از بیکاری جنگ بازی میکنن

  • علی
    0

    مزخرف بود.اگر روسیه کوچکترین انگیزه ای برای درگیری با ترک ها داشت بعد از سرنگونی جنگنده خود توسط ترکیه اینکار را انجام میداد ضمن اینکه ترکیه هم امکان دخالت مستقیم در این جنگ را ندارد و اصولا این کشور در اندازه ای نیست که در حیاط خلوت روسیه ماجراجویی های نظامی انجام دهد.

  • حسن
    0

    به نظرم خبر فوری به بولتن ضد تورک تبدیل شده و کل خبراش بر علیه اونهاست چرا نگفتی ارمنی ها علاوه بر قره باغ پانزده درصد دیگه از خاک آذربایجان رو اشغال کرده چرا نگفتی چهار قطعنامه سازمان ملل میگه قره باغ متعلق به آذربایجانه

  • حامد
    0

    خیلی مسخره نوشتین ۹۵درصد ارمنی از کجا درآوردین؟؟!!؟؟ ساکنان قره باغ مسلمان شیعه هستن اینو همه میدونن از نسل کشی و جنایات فجیع ارامنه هم چیزی بنویسین البته اگه بهتون اجازه بدن همین کامنت منم نمیزارین

  • جلال
    0

    قره باغ خاک اسلام اما برهمه واجب شرعی در پس گرفتن ان جهادکنند والسلام

  • مجید م
    0

    مزخرف ترین متنی بود که کاملا مبتدیانه بیان شده بود چرا در مورد کوهستانهای قره باغ گفتی اما از نخجوان نگفتی آقای نویسنده که جدا شدن قره باغ باعث شد که نخجوان که کاملاترک زبان هستن از آذربایجان کاملا جدا شد؟!!!!چرا از بلوچستان تو کشور خودمون نمیگی که همین الان رفراندوم بزارن نه ترکها نه کردها و نه بلوچها وحتی عربها حاضر نیستن زیر پرچم ج ا باشن کاملا مشخصه که از ترس دارین از ارمنی ها حمایت میکنین

  • داروغه
    0

    ما باید حمله کنیم و دو کشور را در بیست وچهار ساعت بگیریم

  • محتاج دانستن
    0

    ایران بخاطر بی تدبیری و فساد و بی انگیزه بودن مسئولان تنبل و دشمنی بسیار شدید ترامپ و تحریمهای سخت آمریکا و حیله گری کشورهای بزرگ مثلا دوست مانند روسیه و کرونا در شرایط وحشتناکی قرار دارد.و این جنگ مشکوک میتواند به مشکلی بزرگتر برای ایران تبدیل شود.مسئولان دقت کنند تحریک احساسات آذریهای ایران توسط دشمنان در این شرایط خاص برای کشور بسیار خطرناک است.ایران باید مراقب باشد تا در دام جدیدی گرفتار نشود.

  • ایمان
    0

    بخدا اگ این‌خمپاره ها ک میخوره تو ایران مربوط ب امریکا یا یکی از متحدانش بود جنگ جهانی راه میافتاد،ولی چون ب روسیه وصله....

  • نیما
    0

    ترکیه خیلی دور برداشته،به لطف پولای ایرانیا که رفتن ریختن اونجا خودشو قوی کرده ازونورم خودشو گم کرده،به هر کی میرسه یه شاخ میزنه،شمال عراق،سوریه،یونان حالا هم ارمنستان،به نفع مردم ترکیه هست اردوغان رو به زیر بکشن وگرنه بشدت اسیب میبینن از تحریم و یا حتی جنگ،دو رو ترین کشور منطقه همین ترکیه است،اولین کشور مسلمان که اسرائیل رو به رسمیت شناخت و مخالفشه!!!!

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها