بیمن: ترامپ می‌خواست دوستان عربش را خوشحال کند/ پاتز: واژه «خلیج فارس» در عصر یونان باستان هم به کار می‌رفته

ویلیام بیمن انسان شناس، مورخ و کارشناس حوزه خاورمیانه و استاد دانشگاه مینه سوتا است. او تا کنون چند اثر درباره خلیج فارس و منطقه خاورمیانه نوشته است که شاید معروفترین آنها " نگاه انسان شناسی نسبت به تکامل خلیج و شیوه زندگی در آن" باشد.
آقای بیمن در گفتگو با خبر فوری درباره تاریخ خلیج فارس به ما توضیح داد. ما از او پرسیده بودیم:
همانطور که احتمالا می دانید، چند روز پیش دونالد ترامپ ، رییس جمهور آمریکا طی اظهاراتی درباره توافق هسته ای با ایران سخنرانی کرد و در این سخنرانی به جای واژه رایج خلیج فارس از کلمه خلیج ع ر ب ی استفاده کرد. پرسش اصلی ما در این مورد است. آیا اظهارت ترامپ پایه علمی دارد یا صرفا خدعه ای سیاسی است؟
پروفسور بیمن در پاسخ به این پرسش اصرار داشت که خلیج فارس نام واقعی خلیج فارس است و واژه مجعول خلیج ع ر ب ی نامی جعلی است. وی اظهار کرد : "نام صحیح این منطقه ، خلیج فارس است و قدمت آن به زمان یونان باستان باز می گردد. در اواسط قرن بیستم، برخی کشورهای عربی آن را خلیج ع ر ب ی نامیده اند که از لحاظ تاریخی نادرست است. با این وجود، در طول تاریخ، این موضوع تبدیل به یک موضوع سیاسی شده است. در دوران اخیر در کتابهای مدارس شبه جزیره عربستان به دستور حکومت، نام خلیج فارس تغییر کرده است. بنابراین این امر هم به لحاظ تاریخی و هم به لحاظ جغرافیایی ناصحیح است. متأسفانه، زمانی که مسائلی مثل این تبدیل به مسائلی سیاسی می شود، مردم دقت لازم را نسبت به مسائل از دست می دهند و در این مواقع به سادگی نظرات سیاسی خود را بیان می کنند و این واقعا مایه تاسف است. البته همانطور که می دانید دولت ایران و بسیاری از شهروندان ایرانی شکایت هایی را در این باره کرده اند که هنوز به سرانجام نرسیده است..
ترامپ، رئیس جمهورآریکا و رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا، روابط شخصی و اقتصادی طولانی مدتی با کشورهای عربی در شبه جزیره عربستان روابط داشته اند و استفاده ترامپ از خلیج عربی بدون شک محاسبه شده است تا دوستان عرب خود را خوشحال کنند. آنها دلیل خوبی برای خوش حال کردن ایرانیان ندارند همانطور که در اقدامات خصمانه اش در قبال ایران مشخص است. استفاده از خلیج ع ر ب ی طرح آمریکا برای ضربه زدن به ایران بود بود. این مطلب امروزه در عین غم انگیز بودن از نظر سیاسی قابل درک است.

ما در این باره به سراغ یک کارشناس دیگر رفتیم. دانیل پاتز باستان شناس آمریکایی است. آقای پتس همچنین مولف آثاری در رابطه با ایران و خلیج فارس است. کار معروف او در این زمینه "باستان شناسی و تاریخ اولیه خلیج فارس" است.

وی به پرسش ما درباره خلیج فارس پاسخ داد و گفت:
بدون شک، خلیج فارس نامی بسیار قدیمی است که حتی در زمان یونان باستان هم به صورت (Persikos Colpos) کاربرد داشته است. هیچ نام بومی از خلیج فارس در منابع ایلامی و فارسی وجود ندارد. مردم بین النهرین در هزاره سوم قبل از میلاد آین خلیج را دریای پایین تر (در مقایسه با دریای بالایی، یعنی دریای مدیترانه) نامیده اند. استفاده از واژه خلیج ع ر ب ی اما به نظر می رسد که به دوران ناسیونالیسم عرب (دوران جمال عبدا الناصر) باز می گردد. این واژه به خصوص در دوران اخیر در شبه جزیره عربستان (عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین، کویت، قطر) بیشتر به کار رفته است. مطمئنا یک معامله بزرگ در مورد این نام صورت گرفته است اما من در مورد اینکه چرا ترامپ از یک اصطلاح دیگر به جای خلیج فارس استفاده کرده است هیچ نظری ندارم . اما بعید می دانم که در این مورد از وزارت خارجه مشورت گرفته باشد.

38