فقیهی که «علی ای همای رحمت» هایده گوش می‌داد

اگر صدای آواز و موسیقی به گونه‌ای باشد که انسان را به مفاسدی تشویق نکند اشکالی ندارد. اینکه چیزی که در اسلام حرام نیست را حرام کنیم، خود گناه بزرگی است. اینکه زنان را در جامعه محدود کرده‌ایم خودش گناه است.

فقیهی که «علی ای همای رحمت» هایده گوش می‌داد

چندی پیش عیسی کلانتری از قول سیدمحمد خاتمی نظر امام خمینی درمورد آواز زن‌ها را بازگو می‌کند و می‌گوید که امام به خاتمی گفته است که «چرا از آواز خواندن خانم ها استفاده نمی کنید؟ خانمهایی که صدای خوبی دارند نه خانمی که صدای خوبی ندارد اما به خاطر قیافه اش بیاوریم تا بخواند و به مردم تحویل دهیم». خاطره‌ای که واکنش‌هایی در پی داشت و دوباره بحث آواز زنان را مطرح کرد. فاضل میبدی و هادی قابل دو روحانی اصلاح طلب به این موضوع پرداخته‌اند.

هردو تأکید می‌کنند که در میان مراجع و فقها تنها آیت الله صانعی، آیت الله منتظری و امام خمینی نبوده‌اند که چنین اعتقادی دارند، بلکه برخی دیگر نیز حرمتی برای آواز زن قائل نیستند اما نظرشان به صورت عمومی مطرح نشده است. میبدی خاطره‌ای از قول فرززند یکی از مراجع نقل می‌کند و می‌گوید آواز «علی ای همای رحمت هایده را می‌شنیده و در پاسخ به سوال فرزندش مبنی بر اینکه ایا حرام نیست گفته است خیر و بیتی از شعر را بازخوانی کرده . هادی قابل نیز می‌گوید اگر چارچوب‌ها رعایت شود، زن‌ها می‌توانند آواز بخوانند حتی اگر آقایان نیز بشوند، اشکال شرعی ندارد .اما اینکه نهادهای فرهنگی مثل وزارت ارشاد به زنان اجازه‌ی خواندن بدهند یا ندهند به قوانین اجتماعی و اما اینکه نهادهای فرهنگی مثل وزارت ارشاد باز می‌گردد و این تصمیمات به فتوا ربطی ندارد.

گفت‌وگو با حجت الاسلام والمسلمین فاضل میبدی مدرس حوزه و حجت الاسلام والمسلمین هادی قابل روحانی نواندیش را در ادامه بخوانید:

هیچ دلیلی نداریم تا اعلام کنیم تک‌خوانی زن حرام است

حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی فاضل میبدی

فاضل میبدی می‌گوید: «از آقای خاتمی شنیدم که مرحوم امام تک‌خوانی زنان را حرام نمی‌دانست؛ با مراجعه به منابع و مراجع فقهی دلیلی برای حرام بودن آن پیدا نکردم، بالاخره صدا، صدا است. اما اگر به‌خاطر مفاسدی که کنار آواز خواندن است آن را حرام بدانند، این بحث دیگری است. در اسلام در هرکاری که مفسده‌ای باشد، حرام اعلام می‌شود؛ چه خواندن زن و باشد و چه مرد. درس فقهی سیدجواد تبریزی را هم در بحث غنا خوانده‌ام؛ ایشان هم نتوانست ثایت کند که صرفاً آواز خواندن زنان حرام است. هیچ دلیلی نداریم تا اعلام کنیم تک‌خوانی زن حرام است. یک زن وقتی اشعاری با محتوا مثل حافظ، اذان، قرآن بخواند، چرا باید حرام باشد؟ اگر اشعار تحریک‌آمیز باشند، چه مرد و چه زن آن را بخواند حرام است.

بنابراین اگر صدای آواز و موسیقی به گونه‌ای باشد که انسان را به مفاسدی تشویق نکند اشکالی ندارد. من نمی‌دانم جمهوری اسلامی براساس چه مبنای فقهی خواندن زن را حرام اعلام کرده است؟ اینکه چیزی که در اسلام حرام نیست را حرام کنیم، خود گناه بزرگی است. اینکه زنان را در جامعه محدود کرده‌ایم و نمی‌گذاریم بروند و هنر خواندن را یاد بگیرند، خودش گناه است. از چند منبع شنیده‌ام، مرحوم امام خمینی خواندن زن را اگر در کنار آن مفاسدی نباشد حرام نمی‌دانست. مردان هم می‌توانند صدای زنان را بشنوند. صدای زن و مرد تقریبا بهم شبیه است، حالا صدای زنان کمی نازک‌تر است. اینکه به خاطر جنسیت چیزی را حلال و حرام بدانیم، هیچ معنایی ندارد.

مثلا در زمان خلفای عباسی، مغنی‌های زن را برای ترویج فساد دعوت می‌کردند، ائمه هم اینها را حرام می‌دانستند. اکنون بعضی از موسیقی‌هایی که در تلویزیون و رادیوی ما پخش می‌شود و یا موسیقی لس آنجلسی چون محتوایی ندارند، این‌ها واقعا حرام هستند. نمی‌خواهم اسمی ببرم اما مثلا یک خواننده‌ی زن شعری درباره‌ی امام علی « علی ای همای رحمت» را با صدای زیبایی خوانده است، چرا باید بگوییم حرام است. موسیقی و آواز حرام نیستند. وقتی پیامبر به شهر مدینه رفت، زنان مدینه به پشت بام خانه‌ها رفتند، دست می‌زدند و آواز می‌خواندند؛ حتی پیامبر می‌گقت زنان در مجالس عروسی هم آزاد هستند که بخوانند. بنابراین در صورتی موسیقی و آواز حرام است که در جهت ترویج فساد باشد.

برای مثال ام الکلثوم خواننده‌ی مصری بود، اشعار خوبی را برای فلسطینی‌ها می‌خواند، یا یک خواننده‌ی زن دیگری در لبنان در جنگ ۳۳ روزه با اسرائیل یک آهنگی خواند و بسیار معروف شد. صدای زن می‌تواند موثر و مفید باشد. در میان علمای شیعه کسانی هستند که خواندن زن را حلال می‌دانند اما جرئت نمی‌کنند که نظر صریح خود را ابراز کنند. پسر یکی از مراجع تعریف می‌کرد، یک شب به خانه رفتم و از شب‌های قدر در ماه رمضان بود، یکی از رادیوهای خارج شعر مرحوم هایده درباره‌ی حضرت علی را پخش می‌کرد، از پدرش می‌پرسد: «مگر حرام نیست؟» این مرجع تقلید هم می‌گوید چرا باید حرام باشد و یک بیت از شعر را می‌خواند: «علی ای همای رحمت، تو چه آیتی خدا را». به خاطر مرد سالاری زن را از خیلی از مسائل محروم می‌کنند، اما الان کم کم می‌بینیم اوضاع تغییر می‌کند، مثلا الان می‌گویند زن می‌تواند قاضی شود، مسئله‌ی خوانندگی هم همینطور است. قبلا دخترها به مدرسه نمی‌رفتند، اما الان دختران به مدرسه و دانشگاه می‌روند، شرایط تغییر می‌کند.

فقیهی که «علی ای همای رحمت» هایده گوش می‌داد جنیفر گراوت، خواننده آمریکایی تازه مسلمان

در مراسم عروسی حضرت زهرا زنان آهنگ می‌خواندند

هادی قابل

هادی قابل می‌گوید: «این بحث دامنه‌داری میان فقها و مراجع تقلید است، هرکسی از زاویه‌ی دید خود به این مسئله نگاه می‌کند. حضرت امام در ارتباط با تک خوانی زن‌ها گفتند اگر در این تک‌خوانی مفسده‌ای نباشد -یعنی سبب فساد نشود- اشکالی ندارد. این نظر منحصر به ایشان نیست. فقهای دیگری هم همین نظر را دارند. در باب موسیقی و خواندن دلیل متقن و محکمی نداریم، در کتاب خدا به دو آیه تمسک می‌شود: یکی آیه‌ی « وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ» عنوان «اللغو» عام است و نمی‌توان به موسیقی اطلاق کرد. مگر اینکه کسی موسیقی‌ باطلی را گوش می‌کند. اما اگر یک موسیقی باثمر باشد، موضوع متفاوت است؛ کمااینکه حضرت امام وقتی سرودی را برای شهید مطهری خواندند، از آن تعریف کردند. یعنی در آن یک ثمری وجود داشته و وقتی ثمر دارد پس لغو نیست. در موسیقی‌های دیگر هم همینطور است.؛ یعنی اگر اشعار در موسیقی‌ها حکمت‌آمیز باشد و در واقع انسان‌ها را به یک سری از حقایق دیگر متوجه کند. مثل اشعار حافظ، مولوی و سعدی. محتوای اینها باطل نیست، گاهی از تعبیر لهو صحبت می‌کنند، معنای دیگر لغو است و به معنای امر باطل و بیهوده است، مراجعی می‌گویند موسیقی لغو است و چرا گوش می‌کنید و وقت خود را به بطالت می‌گذرانید. واقعیت دنیای امروز غیر از این است و موسیقی بخشی از دنیای مردم است و کارکردهای مختلفی برای افراد دارد، مثلا موسیقی حماسی در صحنه‌های جنگ فوق العاده کارساز بوده. موسیقی‌هایی هم هستند که افراد را متوجه‌ی یک سری از حقیقت‌ها می‌کنند. یا موسیقی‌هایی برای مریض‌ها تجویز می‌شود. بنابراین نمی‌توان موسیقی را مطلقا حرام دانست.

فقهایی که مجوز می‌دهند، مثل آیت الله صانعی یا مرحوم آیت الله منتظری یا حضرت امام، می‌گویند اگر مفسده‌ای نباشد. این مفسده گاهی در خود موسیقی و گاهی در جوانب آن است. مثل اشعار قدیمی و افراد را به شکستن چارچوب و اصول دعوت می‌کند، این مفسده در شعر است و مفسده‌ی دیگر آن جایی است که موسیقی ارائه می‌شود که ممکن است دیگران در آن مفسده ایجاد کنند. مثلا در کنسرتی زن و مرد مخلوط و برهنه بخواهند بزنند و برقصند؛ این فضای باطل و فساد است. در ضمن فرقی ندارد این موسیقی را یک زن و یا یک مرد بخواهند، موسیقی دارای مفسده برای زن و مرد مشکل دارد.

وقتی حضرت زهرا را می‌خواستند به خانه‌ی امیر المومنین ببرند، مردها هم پشت سر زنان حرکت می‌کردند، زن‌ها هم دایره شکل می‌دانند و کف می‌زدند. اشعاری هم می‌خواندند. ام سلمه شعر می‌خواند و دیگران دم می‌گرفتند، طبیعتا ام سلمه شعر حماسی نمی‌خواند، زیرا عروسی است و باید آهنگ شاد بخواند. پشت سر زنان هم اصحاب پیامبر می‌آمدند و صدای آن‌ها را می‌شنیدند. اینکه زنی بخواند، اشکال ندارد، چون اگر مشکلی داشت، حضرت رسول مانع می‌شدند و می‌گفتند نخوانید. هیچ منعی هم در این کتاب بحارالانوار نیامده است. زمانی در دوران خلفای اموی و عباسی صحنه‌هایی می‌دیدند که در مجلس خلفا رقاص‌ها و کنیزهایی از اروپا می‌آمدند و بعد از دیدن آن صحنه‌های کذایی واکنش‌هایی از ائمه دیده می‌شد. این منع واکنشی به این نوع از موسیقی لهوی و فسادانگیز بوده است. اگر چارچوب‌ها رعایت شود، خانم‌ها می‌توانند آواز بخوانند حتی اگر آقایان نیز بشوند، اشکال شرعی ندارد. اما اینکه در داخل حکومت به زنان اجازه‌ی خواندن بدهند یا ندهند به قوانین اجتماعی و تصمیمات حکومت باز می‌گردد، این تصمیمات به فتوا ربطی ندارد.

قابل درباره‌ی خواندن زنان در کشورهای مسلمان دیگری مثل لبنان می‌گوید: «در لبنان و یا کشورهای عربی حاکمیت فقه به این شکلی که اکنون در ایران حاکم است، وجود ندارد. اینجا چون فقه حاکم است قوانین هم باید در چارچوب فقه باشد. وقتی چارچوب فقه را مطرح می‌کنند، براساس فتوای اکثریت آن را نگاه می‌کنند و براساس آن قوانین اجتماعی را تدوین می‌کنند. شرایط اجتماعی ما با آن‌ کشورها متفاوت است، اما باید قوانین اجتماعی منعطف باشد. اگر بناست قوانین ما براساس اسلام باشد، مجلس و شورای نگهبان باید با این دیدگاه پیش برود که اگر جامعه‌ی اسلامی و یک مرجع تقلید بگوید چیزی اشکالی ندارد، چون حکم شرعی است، باید براساس آن قانون وضع شود اما هنوز به اینجا نرسیده‌ایم. کم کم این اتفاق می‌افتد، بعضی از قوانین تغییر کرده است. مثلا بحث دیات و ارث زنان براساس فتوای اکثریت تدوین شد، در حالی که ممکن است فتوای مشهور این نباشد.

در برخی از کشورهای اسلامی داریم که اگر یک مجتهد نظری بدهد و بتوانند قوانین اجتماعی را براساس آن تدوین کنند، آن قانون اسلام است. ولو بقیه فقها نظرشان خلاف آن باشد. اگر اقتضا و مصلحت جامعه باشد، براساس همان فتوای یک نفر کفایت می‌کند و می‌گویند این هم اسلام است. باید چنین انعطافی را در درون حکومت خود شاهد باشیم تا براساس مصلحت جامعه قوانین تدوین شود. فتوای یک فقیه برای قانون‌نویسی کفایت می‌کند. البته این مسئله زمان‌بر است. برخی ممکن است معتقد باشند که زنان باید بخوانند، اما جرئت نکنند این را بگویند؛ آیت الله صانعی صریحا فتوای خود را اعلام کرده، البته دیگران به آقای صانعی به خاطر حریت در بیان فتوای خود، حمله کردند؛ اکنون کسانی دیگر در حوزه از فقهای جوان هستند که چنین نگاهی دارند اما چون مشهور نیستند، فتوا و نظر آنها دیده نمی‌شود.

منبع: انصاف نیوز

72

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 16
  • مهدی
    0

    حوصله خوندن مزخرفات ندارم، فقط از خودتون چیزی از دین خدا کم و زیاد نکنید

  • کاربر ناشناس
    0

    به کجا چنین شتابان حکم مرحوم منتظری و صانعی به کنار اما احکام امام در رابطه با سخن گفتن بانوان با نامحرم و شنیدن صدای زن توسط مردها حضرت امام (س) میفرمایند: حکم، دایر مدار مفسده و عدم آن است. (استفتائات، ج 8، ص495، س 9919 و 9920) در این حکم بین صحبتهای عادی، سخنرانی، تلاوت قرآن، تعلیم و تعلم آن و غیره فرقی نمیباشد. ایشان در پاسخ به سوالی درمورد تلاوت قرآن معمولی بانوان در جایی که نامحرم حضور دارد، فرموده اند: قرآن خواندن خواهران در مجلس مزبور مانع ندارد، ولی نباید طوری باشد که جلب توجه نامحرم کند.(استفتائات، ج 8، ص 500، س 9934) ودر مورد سخنرانی خانمها و شعرخوانی و قرائت قرآن در مجالس مردانه میفرمایند: تظاهرات و سخنرانی بانوان در صورت عدم مفسده، مانع ندارد و از خواندن اشعار و غیر آن با لحن ، بین مردان، اگر موجب مفسده است، باید اجتناب نمایند.(همان ، ص 499،س 9928) و در مورد استماع صدای زن توسط مردها، فرموده اند: شنیدن مرد اجنبی ( نامحرم) صدای زن را در صورتی که بدون مفسده باشد اشکال ندارد. (همان، ص496، س 9923) و نیز فرموده اند: برای مرد اگر تلذذ و ریبه در بین نباشد، شنیدن جایز است.( همان، ص 495، س 9918) البته لازم به ذکر است که ترک صحبت با نامحرم در غیر مقدار ضرورت بهتر است: برای زن صحبت با اجنبی اگر خوف فتنه نباشد اشکال ندارد اگرچه احوط در غیر مقدار ضرورت ترک مکالمه با اجنبی است مخصوصاّ برای زن جوان.(همان ، ص 495،س 9918)

    نظرات شما -
    • علی اصغر
      0

      حتی بعصا خوانندگی و مداحی مرد ها هم مفسده دارد! چه برسد به زن هامفسده دارد. قطعا برگزاری کنسرت تکسط زن مفسده دارد. میخواهید رومیناهای بیشتری درست کنید؟ البته شاید بتوان جلوی حوادث مشابه را گرفت اما برای ان مرحومه حمد و سوره بخوانید.

    • بیطرف۴۷
      0

      آقای ناشناس بجای نوشتن اینهمه اراجیف که متعلق به صدها سال پیشه الان در مصر صدای اذان گفتن خانم ام کلثوم از رادیوهای مصر پخش میشه .بس کنید سرهای خود را از زیر بیرون بیاورید .دیگر کسی برای این حرف ها اهمیتی قایل نیست .هی سختگیری کنید ببنید تتلوها چگونه مثل قارچ بیرون میزنندو مخاطب جمع میکنند تاشماها به خواندن زنان گیر میداید جوانان امروز مرزها را شکستند .

    • به بیطرفی که خیلی هم بیطرف نیست
      0

      زمان لوط نبی هم. همه باید همجنس باز میشدن واگر کسی اطاعت نمیکرد بشدت سرزنش وتنبیه میشد که خدا عذاب رو فرستاد حالا مثل توجیه توست که تومصر فلان بهمان. باید برروز بود یاد قوم لوط افتادم

  • علی
    0

    و حرام خدا را حلال و حلال خدارا حرام نکنید

  • کاربر ناشناس
    0

    فساد ترین جریان اصلاح طلب است که در هر لباسی باشد مایع فساد وانحراف هستند شاید این جریان کمتراز سازمان منافقین ویا مانند حزب بعث عراق فقط

  • کاربر ناشناس
    0

    چرا شما مردم سردر گم می کنید وقتی خدا صدای نامحرم را حرام می کند شما چه کاره هستی حتما جریان اصلاح طلب تاثیر عمیق رویتان گذاشته دوچرخه سواری کشتی آوازه خوانی زمان آخرزمان است

  • مرتضی
    0

    یا این مقاله ذات رسانه ای خبر فوری برام آشکارتر شد چرا می خواهید قبح زدایی کنید و حرام قطعی الهی رو توجیه کنید و عادی جلوه بدید این آقای کلانتری باید بیان جواب بدن در دوران مسئولیت ر محیط زیست و... چه کارها کردند؟ وقت خاطره تعریف کردن نیست دوست عزیز ذهن تا رو منحرف نکن

  • ناشناس
    0

    خاتمی بنگاه دروغ پراکنی

  • روح اله
    0

    خدا ذلیلتون کنه با این حرفای مزخرفتان.

  • بینام
    0

    همه دوستانی که مخالف خوندن زنها هستن ترانه های هایده رو حفظن

  • ناشناس
    0

    خاک بر سر تون با این نظرات کثیفتون که تا همه دنیارو فاسد نکنید دست بردار نیستید این از وضع حکومت اینم از نظرات فقهیتون. ..امیدوارم ریشتون به زودی دربیاد تادنیاازدستتون راحت بشه

  • محمد س
    0

    چقدر بیکار و الاف تشریف دارند که در مورد صدای هایده یا خوانندگی صحبت کردن بخدا از بی مسئولیتی و بی‌عار ی هست

  • فاطمه
    0

    پدر سوخته هامی خوایدحال کنیدچراپای امام ومراجع دروغ می بندید،یاشایدم دخترهاتون ایندفعه دوست دارند خواننده بشن دنبال کلاه شرعی می گردید

  • کاربر ناشناس
    0

    عمو برو کشکت بسو زر زیادی هم نزن شما چه می دانید از دین هرکس از هرکجا پیدا شد خود ش عالم ودانشمند می داند در اصل خفه

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها