راهکار یک ریش سفید برای کنترل نرخ ارز / چرا سیستم توزیع ارز در بازار اشکال دارد؟

طی روزهای اخیر اغلب کارشناسان اقتصادی نسبت به نوسانات نرخ ارز واکنش نشان داده و اظهار نظر کرده اند. یکی از این کارشناسان اصغر سمیعی رئیس اسبق کانون صرافان است که در وبلاگ شخصی خود به ارائه راهکاری برای کنترل بازار ارز پرداخته و از سیستم توزیع ارز توسط صرافی های بانکی انتقاد کرده است.

سمیعی در این یادداشت نوشته است: طی دو - سه روز اخیر باوجود اینکه تزریق چند میلیونی روزانه توسط صرافی های بانک ها ادامه دارد - لیکن در عین حال شاهد فاصله گرفتن نرخ های آزاد و عرضه توسط صرافی های بانکها هستیم .

به همین جهت به نظر می رسد که احتمالا ممکن است در سیستم توزیع اشکالاتی باشد - البته فعلا در این مقال و مجال قصد بررسی واقعی بودن و نبودن نرخ ارز را نداریم و قصد داوری در مورد عوامل توزیع را هم نداریم - و فقط به عنوان یکی از ریش سفیدان این صنف که بیشتر عمرش را در این حرفه سپری کرده - می خواهم پیشنهاد های اصلاحی خود را در مورد توزیع ارز ارائه نمایم - انشاالله که خداوند همه ما را از عمل کننده گان به فرامین الهی از جمله امر به معروف و نهی از منکر قرار دهد .

در حال حاضر مشاهده می شود که صرافی های بانکها در طول روز چند بار نرخ فروش ارز را تغییر می دهند - از طرف دیگر برخی از دلالان با گرفتن وکالت از برخی از همکاران و با به کار انداختن سرمایه ای محدود چند بار در روز از صرافی بانکها خرید کرده و به سرعت در بازار فروخته و با پولش مجددا اقدام به خرید می نمایند - یعنی مثلا با رقمی حدود صد هزار دلار چند با - گاهی تا چهار - پنج بار اقدام به خرید می کنند و با این کار در عمل حجم نقدینگی و در واقع تقاضا را به طور مصنوعی در بازار تا چهار برابر بالا می برند.

راهکاری که حقیر زمانی که افتخار داشتم عضو و رئیس شورایعالی کانون صرافان بودم در سال ۱۳۹۰ مشابه آنرا مطرح نمودم و به تائید اعضای محترم شورای عالی در آن زمان هم رسید - فکر می کنم راهکار خوبی برای این زمان هم باشد .

1- هر روز صبح (مثلا 8 صبح )بانک مرکزی قیمت دلار را بر اساس قیمت در زمان بسته شدن بازار یا میانگین معاملات روز قبل - تعیین می کند .

2-صرافی های بانکها و یا صرافی هائی که توانائی خرید عمده دارند - به مقدار نیازی که دارند (اسکناس و یا حواله ) و بر اساس قیمت تعیین شده - وجه ریال آنرا قبل از باز شدن بازار (مثلا قبل از 10 صبح ) به طور کامل به حساب بانک مرکزی واریز نمایند .

3- صرافان موظف باشند کلیه خرید و فروش های خود را ثبت نموده و با اخذ مدارک و دادن فاکتور به مشتری انجام دهند .

4- حداقل و حداکثر مقدار ارز مورد تقاضا برای متقاضیان توسط بانک مرکزی تعیین شود .

5- موظف بودن فروشندگان ارز به رعایت مقررات بانک مرکزی و شناسائی خریداران و احیانا معرفی معاملات آنها به ادارات مربوطه مانند فرودگاه ها - گمرکات و غیره

البته شاید این پیشنهاد خالی از اشکال یا اشکالات هم نباشد ولی به هر حال با اجرای آن اولا دیگر در یک روز چند بار عوض نمی شود که باعث ایجاد رانت اطلاع برای برخی و رانت ارتباط برای برخی دیگر شود .

و در ثانی دیگر با یک پول محدود کسی نمی تواند بارها خرید فروش انجام دهد و باعث افزایش نقدینگی مصنوعی و تقاضای کاذب در بازار شود .

مواهب دیگری هم حاصل خواهد شد اگر با شیبی آرام و کنترل شده قیمت ها را به سوی واقعی شدن هدایت کنیم .

یک نکته دیگر هم در آخر این مقال عرض کنم و آن اینکه اگر بشود نرخ عوارض خروج از کشور را تعدیل کرد- می توان سالانه از خروج سه چهارم از بیش از بیست میلیارد دلاری که توسط مسافران از کشور خارج می شود جلو گیری کرد و گردشگران را به تفرج در سرزمین پهناور و زیبایمان تشویق کرد.

41