ارتقای جایگاه "عبدالرشید دوستم" با توافق غنی و عبدالله

به نقل از گاردین، روز یکشنبه اشرف غنی که به عنوان نامزد پیروز انتخابات ریاست جمهوری سپتامبر افغانستان معرفی شد و عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی سابق این کشور سرانجام با امضای توافق اشتراک قدرت به چندین ماه اختلاف بر سر نتایج انتخابات مناقشه برانگیز مذکور پایان دادند.

توافق مذکور به شکلی مناقشه برانگیز عبدالرشید دوستم، معاون رئیس جمهور سابق را که متهم به دستور دادن به شکنجه و تجاوز جنسی علیه یک رقیب سیاسی خود است به رتبه مارشالی در نیروهای مسلح افغانستان ارتقا داده و به عنوان یک مقام ارشد دولتی منصوب ساخته است.

این توافق در پی فشارهای سنگین آمریکا به طرفهای اختلاف در افغانستان به منظور حل بن بست هشت ماهه سیاسی در این کشور و هموار کردن راه برای روی کار آمدن یک دولت جدیدی که مذاکرات صلح را با طالبان شروع کند، منعقد شد.

چندی پیش مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا در واکنش به عدم مصالحه این دو رقیب دیرینه سیاسی در افغانستان و اقدامات موازی آنها در اعلام آغاز ریاست جمهوری خود، جلوی اختصاص مبلغ یک میلیارد دلار از کمکهای آمریکا به افغانستان را گرفت.

بر اساس توافقنامه روز یکشنبه، غنی همچنان رئیس جمهور افغانستان می‌ماند اما عبدالله عبدالله کنترل نیمی از مناصب کابینه را به دست گرفته و به عنوان رهبر شورای عالی مصالحه ملی کشورش که مسئول مدیریت فرآیند صلح با میانجی‌گری آمریکا است، منصوب می‌شود.

عبدالله عبدالله با اشاره به اینکه توافق سیاسی مذکور در زمانی بسیار دشوار و همزمان با مواجهه کشورش با تهدیدات جدی حاصل شده، گفت: ما اکنون نیاز داریم به عنوان ملت کنار یکدیگر جمع شویم و راه حلهایی عملی را جستجو کنیم.

اشرف غنی نیز گفت که روز یکشنبه "یک روز بزرگ در تاریخ افغانستان" است که ثابت کرد افغانها می‌توانند بدون کمک میانجی گران خارجی به سمت جلو حرکت کنند.

او بعد از امضای توافق مذکور خاطرنشان کرد: من امیدوارم در روزهای آینده با اتحاد و همکاری ما بتوانیم راه را برای یک آتش بس و در ادامه برای یک صلح بلندمدت هموار کنیم.

در تصاویر منتشر شده از مراسم روز یکشنبه، حامد کرزای، رئیس جمهور سابق افغانستان و تعدادی از مقامهای دولتی سابق و فعلی در مراسم حاضر بودند اما عبدالرشید دوستم جزو آنها نبود هر چند که پسرش در مراسم شرکت داشت.

اعطای درجه مارشالی به دوستم تصدیق قدرت سیاسی او به رغم طرح رسوایی‌ها و اتهامات مربوط به نقض حقوق بشر طی چند دهه گذشته به وی است. او همچنان رهبر یکی از بزرگترین و قابل اتکاترین بلوکهای رای دهنده در این کشور نزد جامعه ازبک تبارهای شمال افغانستان است.

همان رای‌ها، دیگر سیاستمداران را متقاعده ساخت تا تردیدهایشان را به منظور منعقد ساختن توافقاتی با او کنار بگذارند. او در سال 2014 با وجود آنکه اشرف غنی قبلا از او با لفظ "قاتلی شناخته شده" یاد کرده بود، روی بلیت این رئیس جمهور افغانستان سرمایه گذاری کرد.

سه سال پیش احمد ایشچی، یک سیاستمدار اهل استان زادگاه عبدالشید دوستم یعنی استان جوزجان خبر از ربوده شدنش توسط محافظان دوستم و ضرب و شتم و شکنجه شدنش توسط آنها داده و حتی گفت که آنها با لوله تفنگ به او تعرض کرده‌اند. در پی اعلام این موضوع دوستم خاک افغانستان را ترک کرده و برای زندگی در تبعید به ترکیه رفت.

دولت افغانستان بعد از طرح درخواستهای بین‌المللی به منظور تحقیق در خصوص این رخداد، وعده داد که هیچ کس بالاتر از قانون نیست. هر چند که این پرونده هنوز به صورت فنی باز است اما جلوی بازگشت عبدالرشید دوستم به سیاست آن هم این بار به عنوان حامی عبدالله عبدالله را نگرفت.

تمرکز اصلی آمریکا در افغانستان پایان دادن به جنگش در این کشور که دارد عمری تقریبا دو دهه‌ای پیدا می‌کند، است و اوایل سال جاری میلادی واشنگتن با طالبان توافقی بر سر خروج نظامیانش از افغانستان امضا کرد. قرار شده که این توافقنامه راه را برای آغاز مذاکرات صلح بین افغانی هموار سازد.

با این حال بحران سیاسی در افغانستان، تداوم خشونت‌های طالبان در این کشور و ایجاد اختلاف بر سر مساله مبادله زندانی میان این شبه نظامیان و دولت کابل، جلوی تلاشها برای آغاز این مذاکرات را گرفته بودند.

منبع: ایسنا

66