مصرف بنزین ۸درصد افزایش یافت

بنزین به عنوان سوخت فسیلی، کالای سرمایه‌ای و طلای سیاه دنیا این روزها با بهایی اندکی نسبت به سایر کشورها در اختیار مردم قرار می‌گیرد. بهای اندک بنزین موجب شده تا مدیریت مصرف این روزها به فراموشی سپرده شود و قاچاق آن در کشور رواج پیدا کند. در حال حاضر مصرف زیاد و هدررفت این ماده ارزشمند در کشور یک اتفاق معمولی است و در برخی از فصل‌های سال نیز شدت می‌گیرد که به همین خاطر روزهای گرم تابستان به پرمصرف‌ترین روزهای سال معروفند.
میزان مصرف امسال
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون، امسال نیز مصرف بنزین در کشور به دنبال موج دوم سفرهای تابستانی به رقم 104.7 میلیون لیتر در روز رسید که رکورد جدیدی در مصرف این حامل انرژی به شمار می‌آید که در تیرماه با ۸۵ میلیون لیتر به اوج خود رسیده بود. میانگین مصرف بنزین در شهریورماه امسال به دلیل تعطیلات عیدهای قربان و غدیر و همچنین همزمانی با آخرین ماه تابستان و افزایش سفرهای مردم، به حدود 88 میلیون لیتر در روز رسید. به این ترتیب، ایرانیان طی 6 ماه ابتدایی سال به طور میانگین روزانه 81.5 میلیون لیتر بنزین سوزانده‌اند که نشان از رشد 8.4 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته دارد.
به گفته سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در 181 روز ابتدایی سال 96 از اول فروردین تا 26 شهریور به طور میانگین روزانه 81.5 میلیون لیتر بنزین به مصرف رسیده در حالی که در مدت مشابه سال گذشته میانگین مصرف روزانه بنزین 75.2 میلیون لیتر بوده است.
علت افزایش مصرف
با این حال نگاه تک بعدی به این قضیه نمی‌تواند چندان درست باشد و مجموعه عوامل در افزایش مصرف بنزین نقش دارند. تعطیلات و موج مسافرت‌های تابستانی، افزایش ناوگان خودرویی، جولان خودروهای فرسوده، ترافیک شهری و جاده‌ای از جمله عواملی هستند که سبب صعودی شدن آمار مصرف بنزین می‌شوند که این موضوع درتعطیلات شدت می‌گیرد.
برای مثال افزایش مصرف بنزین در تابستان با الگوهای مصرف سوخت ارتباط دارد، به طور نمونه استفاده مداوم از کولر اتومبیل، بی‌توجهی نسبت به تنظیم بموقع موتور خودرو، عدم تنظیم فشار باد لاستیک‌ها و بالانس چرخ‌ها می‌تواند از دیگر دلایل افزایش مصرف بنزین باشد.
اما به طور معمول پس از پایان تطعیلات میزان مصرف رو به کاهش می‌رود، به طوری که آمار مصرف بنزین در نیمه دوم سال نسبت به نیمه اول، کاهش خواهد داشت.
تولید بی رویه خودرو!
در این میان باید به تولید بی رویه خودرو بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌ها نیز اشاره کرد. تولید خودرو در کشور نسبت به سال گذشته 37 درصد رشد و واردات خودرو نیز با افزایش 21 درصدی همراه بوده است. البته این تنها یک روی سکه است؛ متاسفانه سال‌هاست با وجود افزایش بیش از یک میلیون دستگاه خودرو در کشور، خودروهای فرسوده، اسقاط نشده‌اند و از طرفی شاهد افزایش تولید خودروهای غیراستاندارد هستیم که مهم‌ترین عامل هدررفت و اتلاف سوخت به شمار می‌آیند. از این رو، رشد خیره‌کننده مصرف بنزین ارتباط معناداری با کیفیت و کمیت ناوگان خودرویی کشور پیدا می‌کند. شهریور سال جاری بود که سردارتقی مهری رییس پلیس راهور ناجا گفت:‌ سال 84 ، هفت میلیون و 600 هزار خودرو داشتیم که تعداد آن‌ها در پایان سال 95 به 19.5 میلیون دستگاه رسید و تعداد موتور سیکلت هم از چهار میلیون در سال 84 به 11.5 میلیون دستگاه در سال 95 افزایش یافت. به گفته او، سال 95 حدود 2 میلیون و 100 هزار وسیله نقلیه نو شماره‌گذاری شد؛ در سال جدید نیز تاکنون بیش از 600 هزار دستگاه وسیله نقلیه اضافه شده است.
ناصر رییسی فرد، رییس کانون کارفرمایی جایگاه‌داران سوخت در خصوص میزان مصرف سوخت در تابستان امسال می‌گوید: معیار مصرف سوخت در تابستان بین 84 تا 90 میلیون لیتر در روز متغیر است. البته در برخی اوقات نیز به 90 میلیون لیتر رسید. در روزهایی که مصادف با اعیاد فطر و غدیر بود، مصرف به بالای 100 میلیون لیتر در روز رسید.
معضلی به‌نام کارت سوخت
او در ادامه می‌افزاید:‌ از جمله دلایلی که موجب افزایش مصرف بنزین در تابستان امسال شد، افزایش سفرهای تابستانی، تعطیلی مدارس و مصادف شدن تابستان با بسیاری از اعیاد بود؛ البته یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش مصرف بنزین، افزایش دمای هواست. با توجه به اینکه امروز تمامی اتومبیل‌ها مجهز به تکنولوژی کولر هستند، گرمای هوا موجب شده که بیشتر اتومبیل‌ها از کولر استفاده کنند که حدود 20 تا 25 درصد مصرف بنزین را افزایش می‌دهد. دومین موضوع حایز اهمیت نیز مربوط به ترافیک می‌شود که 25 تا 26 درصد، در میزان مصرف تاثیر می‌گذارد و متاسفانه هنوز هم این معضل ادامه دارد.
از سوی دیگر استفاده از کارت سوخت نیز میزان مصرف بنزین و هدررفت آن را افزایش می‌دهد. مدت‌هاست که به نمایندگان مجلس برای حذف کارت سوخت و تعیین و تکلیف آن تاکید می‌کنیم اما آن‌ها توجهی به این موضوع ندارند.
کارت سوخت زمان سوخت‌گیری هر خودرو را 3 تا 4 دقیقه افزایش می‌دهد، این موضوع باعث می‌شود که مردم در صف‌های طولانی بنزین با خودروهای روشن بایستند.
مجموعه این عوامل موجب افزایش مصرف بنزین در تابستان امسال شده است و به نسبت سال گذشته حدود هشت ونیم درصد افزایش مصرف داشته‌ایم که 6 درصد آن طبیعی و به دلیل افزایش تولید خودرو در کشور است.
حذف خودروهای فرسوده از چرخه حمل و نقل
همان‌طور که اطلاع دارید تمام اتومبیل‌های تولید شده در داخل کشور به چرخه حمل و نقل اضافه می‌شود و هیچ‌کدام صادر نمی‌شود. زمانی که سیل عظیمی از اتومبیل به چرخه حمل و نقل اضافه شده و هیچ خودرویی از آن خارج نمی‌شود، به طور طبیعی شاهد افزایش مصرف بنزین خواهیم بود.
سال‌هاست که مسئولان وعده می‌دهند که خودروهای فرسوده از رده خارج شده و خودروهای صفر جایگزین آن‌ها شود؛ اما هیچ زمان این امر مهم، عملی نشده است. مجموع این عوامل، افزایش مصرف بنزین را به دنبال داشته است.
میزان مصرف بنزین
رییس کانون کار فرمایی جایگاه داران سوخت در خصوص آمار امسال و سال گذشته تصریح می‌کند:‌ در اکثر روزهای تابستان، مصرف بنزین میان 84 تا 88 میلیون لیتر در روز متغیر بوده است. در این میان حدود 10 تا 12 روز بالای 90 لیتر و 3 روز به 104 لیتر رسیده است که مربوط به روزهای عید می‌شود. سال گذشته نیز روزانه بین 74 تا 77 میلیون لیتر مصرف داشتیم؛ به این ترتیب، رشد مصرف نسبت به سال‌های گذشته 6تا 9 درصد بوده است. البته علاوه بر تابستان که مصرف بنزین افزایش پیدا می‌کند، مواقع دیگری نیز شاهد این اتفاق بوده‌ایم. برای مثال زمانی که نرخ بنزین آزاد شد، در یک بازه زمانی، مصرف تا حد زیادی افزایش پیدا کرد اما بعد از آن به آرامی متعادل شد و مردم توانستند مصرف خود را مدیریت کنند؛ اما متوسط افزایش مصرف بنزین در هر سال بین 6 تا 9 درصد نسبت به سال‌های قبل است.
غیرواقعی بودن قیمت بنزین
رییسی فرد در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا گرانی بنزین در گذشته موجب کاهش مصرف شده است، می‌گوید: در حال حاضر قیمت بنزین واقعی نیست و باید به قیمت واقعی نزدیک شود. زمانی که قیمت بنزین واقعی شود، مصرف بنزین توسط مردم مدیریت می‌شود و از سوی دیگر، قاچاق سوخت نیز کاهش پیدا می‌کند. اکنون کاروان‌هایی هستند که بنزین را انبار کرده و از مرزها خارج می‌کنند، دلیل آن تفاوت زیاد قیمت بنزین در داخل کشور با کشورهای همجوار است. متاسفانه این موضوع میل به قاچاق و سودجویی را افزایش می‌دهد. عدم همخوانی قیمت‌ها موجب شده که سالانه حجم زیادی از سوخت به خارج کشور منتقل شود. به‌طورحتم باید از این قیمت تفریطی فاصله بگیریم و هرچه سریع‌تر، مصرف بنزین در داخل کشور مدیریت شود. از طرفی روز به روز شاهد افزایش تولید خودرو هستیم؛ روزی هزارو 200 دستگاه اتومبیل از کارخانه‌ها خارج می‌شود و شما توقع دارید مصرف بنزین پایین بیاید؟
نگرانی بی‌مورد برای افزایش قیمت بنزین
او در ادامه می‌گوید:‌ موضوع دیگری که موجب جلوگیری از افزایش قیمت شده، جو روانی حاکم بر جامعه است. زمانی‌که به مردم می‌گویند بنزین گران می‌شود، وحشت می‌کنند و احساس می‌شود که اتفاق بسیار ناگواری خواهد افتاد در صورتی که این‌گونه نیست. باید به صورت دیگری به این موضوع نگاه کرد، افزایش بنزین تنها یک درصد هزینه را به سبد هزینه‌های خانوار اضافه می‌کند اما می‌تواند مسائل ریشه‌ای و آسیب‌ها را از جامعه دور سازد. متاسفانه سیستم نظارتی تام در کشور وجود ندارد و نظارت و برنامه‌ریزی به نوعی نادیده گرفته می‌شود. سیستم نظارتی فعلی قادر نیست تا به صورت دقیق، وضعیت را کنترل کند و جلوی سودجویان را بگیرد.
سیاست جلوگیری از افزایش قیمت
رییس کانون کارفرمایی جایگاه‌داران سوخت تصریح می‌کند:‌ در حالی‌ سه سال و نیم از گران شدن بنزین می‌گذرد که قیمت این محصول استراتژیک از سال 93 تاکنون ثابت بوده است ولی همچنان شاهد گرانی و تورم در سایر اجناس و کالاها‌ بوده‌ایم و بنزین تنها محصولی است که هیچ افزایش قیمتی نداشته و مشخص نیست که چه سیاستی از این موضوع جلوگیری می‌کند؟ در صورتی که بنزین کالایی سرمایه‌ای است و باید برای نسل‌های آینده باقی بماند. بنابراین مسئولان باید بدانند اگر قیمت بنزین واقعی شود، از قاچاق این کالای استراتژیک جلوگیری می‌شود. از طرفی مصرف بنزین در داخل کشور نیز صرفه‌جویی و کنترل خواهد شد و به آرامی شاهد کاهش مصرف خواهیم بود.
ایجاد اشتغال و افزایش تولید
به اعتقاد رییسی فرد شرط اصلی گرانی بنزین این است که مابه‌تفاوت قیمت در زیرساخت‌های اجتماعی برای توسعه رفاه اجتماعی، بهداشت، بیمه و درمان همگانی، توسعه شبکه‌های حمل و نقل عمومی و ریلی هزینه شود نه آنکه مازاد افزایش قیمت فرآورده‌هایی نفتی به بودجه دولت بازگردد و صرف هزینه‌های جاری دولت شود. زیرا این اتفاق هرگز منطقی نیست. مسئولان باید توجه داشته باشند که شرط گرانی بنزین، بهبود زیرساخت‌های اجتماعی و سرمایه‌گذاری در این بخش است. به‌طورحتم با این اتفاق تمامی مردم کشور حتی آن‌ها که اتومبیل ندارند، بهره می‌برند و شاهد ایجاد اشتغال و افزایش تولید خواهیم بود.
قیمت واقعی
او در پاسخ به این پرسش که به اعتقاد شما قیمت واقعی بنزین چه مقدار باید باشد، گفت: قیمت واقعی باید تابعی باشد از متغیر قیمت نفت که روزانه در خلیج فارس اعلام می‌شود. در کشورهای همسایه، این نرخ تابعی از متوسط فوب خلیج فارس یعنی 1300 تومان است؛ بنابراین اگر بخواهیم قمیت بنزین با کشورهای همسایه همخوانی داشته باشد باید تا حدود1500 تومان افزایش یابد. البته نظر من این است که دو برابر شود؛ یعنی دو هزار تومان به فروش برسد و به قیمت جهانی نزدیک شود.

15