وحشتناک‌ترین طاعون‌های عصر صفویه؛ از طاعون قم تا مرگ سیاهی که 100 هزار نفر را به کام مرگ کشاند

چند ده دوره طولانی و کوتاه شیوع طاعون در دوره صفویه در شهرهای مختلف ایران به ثبت رسیده است. در مجموع نزدیک به 100 هزار انسان به علت بیماری های واگیر دار کشته شده اند.

وحشتناک‌ترین طاعون‌های عصر صفویه؛ از طاعون قم تا مرگ سیاهی که 100 هزار نفر را به کام مرگ کشاند

به گزارش خبر فوری ، با افزایش ویروس کرونا در کشورمان بسیاری از افراد به تبع کنجکاوی ذاتی بشر به دنبال دانستن تاریخ بیماری‌های همه گیر در تاریخ کشورمان افتاده اند. یکی از این دوران مورد توجه عصر صفویه و یکی از بیماری هایی که در این دوره منجر به تلفات بسیاری شد طاعون است.

همه می‌دانند که دوران صفویه در ایران همراه با تحولات عمده‌ای در مبانی زندگی مردم بود. هنر و صنایع به اوج شکوفایی خود رسید. در زمینه معماری بناهای باشکوهی برپا گشت که امروزه هم موجب فخر ما ایرانیان است. به لحاظ اقتصادی در سایه امنیت بوجود آمده ، گامهای بلندی برداشته شد و به لحاظ نظامی و سیاسی نیز ایران به پیشرفتهای بسیاری رسید.

با این حال، در زمینه پیشرفت علوم تجربی بخصوص پزشکی وضع به گونه دیگری بود . دوران طولانی حکومت صفویه را به نوعی می توان ادامه دوران رکود علمی دانست که از مدتها قبل شروع شده بود. در زمینه پزشکی و بهداشت نیز وضعیت ایران خیلی خوب نبود.

پزشکان ایرانی بی خبر از زندگی جدید مشابهی که سراسر اروپا را فرا گرفته بود، کتب قدیمی مانند قانون بوعلی سینا و الحاوی زکریای رازی را می‌خواندند. ایرانیان گمان می بردند که دنیای علم هنوز هم در پی کسب معلومات از آنان است و نمی دانستند که تفوق در پزشکی به سرزمین‌های دیگر انتقال یافته است.

جدا از پزشکی وضعیت بهداشت عمومی کشور نیز خیلی خوب نبود. جهانگردان اروپایی وضعیت بهداشت شهرهای بزرگ ایران در آن دوره را توصیف کرده اند. ژان باتیست تاورنیه جهانگرد فرانسوی درباره شهر اصفهان در عصر صفوی چنین می‌گوید:

"اغلب کوچه‌ها پر از زباله و خاکروبه و حیوانات مرده است که سبب عفونت‌ها می‌شوند و اگر هوای آنجا فوق‌العاده خوب و سالم نمی‌بود هیچ‌وقت طاعون نمی‌بایستی از آنجا خارج بشود ... در جلو هر خانه گودالی برای ریختن انواع کثافات هست ... که هر روز دهاتی‌ها با الاغشان آمده کثافت‌ها را بار کرده می‌برند".

همچنین، ژان شاردن، دیگر جهانگرد فرانسوی نیز که مدتی در اصفهان سکونت داشته، وضعیت بهداشتی پایتخت صفویه را چنین توصیف می‌نماید:

"آنچه در خیابان‌های اصفهان ناراحت‌کننده است این است که خیابان‌های اصفهان نیز مانند سایر شهرهای ایران سنگفرش نشده است ولی چون هوا خشک است و مردم هر روز صبح و عصر جلوی خانه‌های خود را آب می‌پاشند، مثل شهرهای اروپا گرد و خاک و زباله ایجاد نمی‌شود ... چاله‌های بزرگی در خیابان‌ها و زیر دیوار خانه‌ها حفر می‌شود که فاضلات و همه‌ی زباله‌ خانه و گاهی زباله‌ی همسایه‌ها در آنجا ریخته می‌شود. اما با این وجود و بر خلاف تصور، تعفن خیابان‌ها را فرانمی‌گیرد، زیرا هوا خشک است و کشاورزانی که برای فروش میوه‌ها و سایر محصولات به شهر می‌آیند، در برگشت زباله‌ها را در خورجین‌های چهارپایان می‌ریزند و به عنوان کود و ازدیاد محصول باغشان می‌برند".

این شرایط باعث شیوع فراوان بیماری های مسری مانند طاعون و وبا در عصر صفویه گردید. بروز و شیوع این یکی از مهم‌ترین دلایل فوت زودرس افراد در عصر صفوی محسوب می‌شد. عدم توجه حکومت به سلامت و بهداشت مردم و کم‌توجهی عامه مردم به برخی مسائل بهداشتی در همه‌گیری بیماری‌های مسری بی‌تاثیر نبود. برای مثال حمل جسد برای دفن در اماکن متبرکه به هنگام بروز وبا و طاعون، یکی از علل شیوع این بیماری بود. گزارش‌هایی این موضوع را تایید می‌کند. در سال ۹۸۵ با صدور فرمانی این کار ممنوع اعلام شد.

همچنین عامل اصلی بروز طاعون سال ۹۸۹ در قم، حمل اجساد تعدادی از فوت‌شدگان طاعون در تبریز برای دفن در قم بود. بدین صورت ملاحظه می‌شود که عدم رعایت بهداشت، موجب بروز طاعون در مناطق دیگر شده، تلفات جمعیتی، قحطی و نابسامانی‌های اقتصادی فراوانی به دنبال داشت.

این شرایط باعث شیوع فراوان طاعون در دوره نسبتا طولانی حکمرانی صفویه در ایران گردید. چند ده دوره طولانی و کوتاه شیوع طاعون در دوره صفویه در شهرهای مختلف ایران به ثبت رسیده است. در مجموع نزدیک به 100 هزار انسان به علت بیماری های واگیر دار کشته شده اند.

در جدول زیر به برخی از مهمترین طاعون های عصر صفویه اشاره می‌کنیم:

منطقه شیوع

سال تقریبی

تعداد نسبی تلفات

فارس

۹۰۸

اطلاعاتی در دست نیست

گیلان

۹۴۳

اطلاعاتی در دست نیست

تبریز

۹۴۶

چند ده هزار

اردبیل

۹۸۱

30 هزار

آذربایجان

۹۸۸

6 هزار

قزوین

۱۰۰۱

10 هزار

اصفهان

۱۰۰۲

10 هزار

اردبیل

۱۰۳۴

100هزار

قزوین وآذربایجان

۱۰۴۵

اطلاعاتی در دست نیست

اردبیل

۱۰۴۶

اطلاعاتی در دست نیست

منبع: خبر فوری

38

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 27
  • م
    0

    پس قم قدیم هم از افتخارات بوده

    نظرات شما -
    • میناحسینی
      0

      اینجورک اینا میگن ان طاعون یا وباهست میگن کرونا

  • سید محمود موسوی اناری
    0

    با سلام خواستم اگر ممکن راهنمایی فرمائید چگونه میتوان خبرنگار افتخاری شد چون یک سوال بسیار مهم من دارم که اگر اجازه آنرا به من خبر گزاری بدهد منهم سوال را پرسیده ارسال کنم میتوان با جواب آن بسیاری از گره ای مردم باز خواهد شد راهنمایی کنید سپاسگزار خواهم شد

    نظرات شما -
    • علی حمودی
      0

      تو قسمت ارتباط با ما برو

    • مهدی
      0

      اصلا خداییش خودتم فهمیدی چی گفتی علامه دهخدا!

  • احمد
    0

    موضوع شهر قم نیست مردم دیگر شهرها برای زیارت می روند ببینید امروز تهرانی‌ها با مازندرانی ها کردند دولت باید این جور افراد بیندازندکونی بر گردانند به خراب شده خودشان اینها کار پرستاران بی ثمر می کنند

  • ن
    0

    آخوند موحد کرمانی:فرمول ساخت واکسن کرونا فقط در دست امام زمان است که متاسفانه بر سر شرکت نکردن مردم در انتخابات دل‌نگران و قابل دسترس نیست.قضاوت با شما...قرنطینه قم الزامی بود که خشک مذهبهای نادان چون شما نذاشتن

    نظرات شما -
    • تت
      0

      این چرت پرت از کجات درتوردی

    • علی
      0

      از پامنبر نشینانی چون شما شنیدم ..پنبه بفشه خوب عمل کرده عزیز برات خوب جواب داده

  • عامل اصلی انگلیس
    0

    عامل اصلی انگلیس

  • بینام
    0

    من نمی‌دانم این آخوند های قمی چطور جان سالم بدر برده اند با اینکه همشون مسن هستند آیا واقعا الان هم ساکن قم هستند یا فقط در هنگام نصیحت ورهنمون کردن مردم به سوی جنت در اونجا حضور دارند مردم همه می‌دانند دین فروشان دنیا پرست دین را وسیله ارتزاق خود قرار دادند

    نظرات شما -
    • ش
      0

      اونا الان تو قرنطینه هستند و به > عمل میکنند. میدانند چگونه جانشان را حفظ کنند مثل ماها که نیستند.

  • فهيمه
    0

    اينهمه گفتيد طاعون قم طاعون قم ولي تو جدول ازش خبري نيسا

  • حامد
    0

    نکنه تلفات یکصدهزار نفری کرونا رو از الان میخوایین توجیه کنید

  • ناشناس
    0

    سلام دوستان من در قم زندگی میکنم به خدا امله اصلی کرونا در قم همین طلبه ها هستن شغل من راننده اسنپ هست خودم به شحصه دیدم که در قم طلاب خارجی که فقط ۷۰۰ تاشون چینی هستن و در قم درس طلبگی میخونن تا چند وقت پیش به گفته خودشون به چین رفت امد داشتن چندتاشونم به خاطر کرونا در قم فوت کردن در شهرک مهدیه قم که فقط طلاب خارجی زندگی میکنن از ۹۹ کشور هستن

    نظرات شما -
    • پوریا
      0

      تو هفتصد تا طلبه چینی دیدی؟ دروغ بزرگتر از این نیست! شایعه پراکنی نکنید! اگر دین ندارید و قیامت رو باور ندارید، انسانیت داشته باشید!

    • ا
      0

      دیدن لازم نیست همین رشد قارچ گونه که سمی بود و الآن سمی تر شده کافیه....و به شهرهای کوچیک و بزرگ با سرعت باد فراری میشه و مردم همچنان فکر می کنند با خوردنشون فیض الهی برده و با حوری محشور میشوند ولی هنوز از پوچ و بی خاصیت و سمی بودن آن آگاه نشدن

    • ل
      0

      نگفت 700 تا دیده گفت 700 تا هست . پس و پیش جمله را دقت کن

    • ناشناس
      0

      تماما شایعه است اصل کرونا از یک تاجر ایرانی و همسر چینی او اشاعه پیدا کرد و اون تاجر هم توی تهران زندگی می کنه بهترین دلیلش هم اینه که آمار بیماران تهران بیش از سه برابرقم است از تو که قمی هستی بعید است

  • تنها
    0

    ما ۴۱ سال طاعون گرفتیم

  • آزاد
    0

    یه طاعون هم سال ۵۷ وارد ایران شد که تا همین الان کشته میده

    نظرات شما -
    • ناشناس
      0

      بجای آزاد بنویسید اسیری در آلبانی

  • بیات
    0

    از بیماری تیفویی کهدر سال۱۳۲۰اتفاق افتاد چیزی نگفته فیلم یتیم خانه ایران به اون سال اشاره شده پیشنهاد میکنم اگه ندیدینش حتما ببینیدش

  • ایرانی
    0

    بنا به گفته شما کرونا از قم به چین صادر کردیم بی کنید بی غیرتی این قدر وطن فروشی تا کجا بعضی اینقدر احمق هستید ما دشمن نمی خواهیم هرچه بخاهی اینجا داریم انقد به ماهواره نگاه کردند نه ابرو مانده و نه غیرت گوشهایشان با سرب پر کردند

    نظرات شما -
    • ح
      0

      از دروغگویانو وطنفروشان چون شما که یه ماه هزاران نفر رو کشتین و انگار نه انگار ..زدین صد و پنجاه نفر رو کشتین انگار نه انگار ...کرونا رو آوردین پخشش کردین و گذاشتین پای افتخارات اسلام ....و خیلی چیزای دیگه که اگه نوشته بشه قلم به التماس میفته و زجه میزنه ....مگه انتظاری بیشتر از این میشه داشت

  • d;d
    0

    الان یعنی چی چرا توش قم رو برجسته می کنین ؟

  • باران
    0

    سلام به جای این حرف ها ببینید میتونید کاری برای هم وطن هاتون انجام بدید . اگه راست میگید دلسوزید و چکار دارید که کی وکیله کی وزیر اگه هرکسی کار خودش رو درست انجام بده این وضعیت کشورمون نیست . به جای توهین به هم بیایید در کنتر هم وطنمان را بسازیم . به نظر من کسی که دلسوز مردم باشه این حرف ها رو نه میزنه نه دنبال میکنه .

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها