دهمرده در گفت‌وگو با خبرفوری: در سیستان و بلوچستان آب هست ، مدیریت نیست!

حبیب الله دهمرده، نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبر فوری، در ابتدا به این نکته اشاره کرد که در رابطه با وضعیت آب شرب در استان سیستان و بلوچستان ابتدا باید این استان را به دو بخش تقسیم کرد، یک بخش شمال استان و بخش دیگر جنوب است.

وی ادامه داد: منظور از شمال استان یعنی قسمت سیستان و مرکز استان یعنی شهر زاهدان است. این منطقه از استان آب مصرفی خود را از رودخانه هیرمند درگذشته تامین می کرده است ، ولی درحال حاضر تامین آب رودخانه هیرمند در دست کشور افغانستان است.

دهمرده افزود: در سال 1350 در کشور خشکسالی پیش می آید در هیمن رابطه قرادادی بین دولت وقت با افغانستان شکل می گیرد که این قرداد آنچنان هم عادلانه نبوده است.

او گفت: طبق آن قرارداد کمتر از یک میلیارد متر مکعب آب از افغانستان نصیب کشور ما می شد. این درحالی است که از آن زمان تا به امروز هیچ قرارداد جدیدی با افغانستان در این رابطه تنظیم نشده است. افغانستان هم پیوسته بر روی رودخانه هیرمند سد و بند اضافه کرده است و این رودخانه ای که برای کشور ما آورده ای 10 میلیارد متر مکعب آب شرب داشته است اما دیگر به جز آبی که از سیل و طغیان رودخانه وارد کشور می شود آب دیگری وارد نمی شود، آن هم بخاطر اینکه افغانستان قدرت کنترل را ندارد حال با این وضعیت هیچ آبی در رودخانه هیرمند نخواهیم داشت.

نماینده زابل تاکید کرد: منبع آبی سیستان و شهر زاهدان رودخانه هیرمند و دریاجه هامون بوده است حال این رودخانه خشک و بی حاصل به این روزگار افتاده است و این خود یکی از علتهای خشکی دریاچه هامون است و خشکی رودخانه هیرمند و دریاچه هامون باعث مشکلات متعدد در این منطقه شده است.

دهمرده گفت: یک سری گودال های طبیعی داریم به نام چاه نیمه که برحسب فرسایش خاک ایجاد شده است در سال 1350 یکسری برنامه ریزی هایی برای ذخیره و تامین آب زاهدان صورت گرفت این برنامه ریزی ها از این قرار بود که زمانی رودخانه هیرمند طغیان می کند و سیل جاری می شود آب طغیان شده در این گودال ها ذخیره می شود و همین گودال ها و چاه نیمه ها تامین کننده آب کل شمال استان و شهر زاهدن می باشد از این منبع به عنوان ذخیره آب شرب استفاده می شود.

وی ادامه داد:دو دهه در استان سیستان و بلوچستان با خشکسالی مواجه هستیم و این درحالی است که رودخانه هیرمند و دریاچه هامون به شدت دچار خشکی شده است.

او گفت: مشکل دیگری که در داخل ایران وجود دارد مدیریت آب است. ما کمبود آب داریم. در منطقه غیر از روخانه هیرمند هیچ منبع آب دیگری مثل چاه و یا بارندگی مداوم نداریم . میزان بارندگی در این منطقه 5 میلی لیتر است که این یعنی هیچ.

دهمرده افزود: تنها و تنها مبنع تامین آب در استان رودخانه هیرمند و دریاچه هامون است که این دو خشک شده است و فقط می ماند چاه نیمه ها که این منابع آبی هم دچار مشکلات متعددی است از جمله مسائل و مشکلات ما در این منطقه معظل مدیریت همین چاه نیمه ها است.

وی ادامه داد: این مسئله مدیریت چاه نیمه ها دیگر به خارج ازکشور مربوط نیست این مشکل مربوط به داخل کشور و مدیرت صحیح آن است.

نماینده زابل در ادامه این گفتگو با خبر فوری تاکید کرد: سه عامل این گودال ها و چاه نیمه ها را تهدید می کند.

1- این آبی که در این گودال ها ذخیر می شود حاصل سیلی است که با گل و شن آمده است و این خود به مرور زمان باعث رسوب می شود.

2- طبق آمار وزارت نیرو استان سیستان و بلوچستان در جهان بیشترین فرسایش خاک را دارد، فرسایش خاک سبب می شود که به جای آب در این گودال ها خاک پرشود به همان نسبت که خاک پر می شود میزان ذخیره آب در این گودال ها کم می شود.

3- مسئله آخر بحث تبخیر است، برحسب برآورد وزارت نیرو بین 200 الی 300 میلیون متر مکعب از آب این منطقه در سال تبخیر می شود. این درحالی است که میزان مصرف آب در این منطقه 20 میلیون متر مکعب است بنابراین ده برابر این میزان مصرف در استان درحال تبخیر است که هیچ تدبیری برای آن اندیشیده نشده است.

دهمرده در ادامه گفت: موارد دیگری هم هست که ما را در تامین آب استان دچار مشکل می کند ما از آب موجود هم نمی توانیم درست استفاده کنیم به علت لوله کشی قدیمی و فرسوده در شبکه آب استان به میزان 30 الی 40 درصد از همین آب موجود در چاه نیمه ها از بین می رود.

وی اضافه کرد: مشکل بعدی در سیستم لوله کشی است، چون سیستم لوله کشی کارشناسی نبوده است و لوله ها با قطر کم است به همین علت با کمبود و افت فشار در بیشتر مناطق مواجه می شویم.

استاندار سابق سیستان و بلوچستان گفت: پیشنهاد من این است که قرداد منطقی با افغانستان ایجاد شود تا بتوانیم آب را به روخانه هیرمند و دریاچه هامون بازگردانیم و این دو را از نابودی نجات دهیم.

وی ادامه داد: وقتی رودخانه و دریاچه هامون آب نداشته باشد طبیعتا کشاورزی و دامپروری و فعالیت اقتصادی در این منطقه دچار مشکل می شود درحال حاضر استان سیستان و بلوچستان بیکارترین استان کشور است و مشکل شدید اشتغال دارد. وقتی رودخانه پر آب باشد کشاورزی و دامپروری فعال می شود و ریزگردها هم کم میشود و فعالیت اقتصادی رونق می گیرد اگر بتوانیم قراداد منطقی پیرامون رودخانه داشته باشیم همه معضلات خود به خود حل می شود.

نماینده زابل گفت: اگر این بی آبی حل نشود کوچ نشینی و بی کاری پابرجاست.

استاندار سابق تاکید کرد: موضوع سوء مدیریت آب است، ما الان آب داریم اما این آب مدیریت نمی شود حالا فرض کنیم قراردادی هم با افغانستان ببندیم برای تامین آب اما باز مشکل اصلی ما که همان عدم مدیریت صحیح است پابرجاست.

دهمرده گفت: دولت ها در این استان خیلی کار کرده اند اما این استان یک عقب ماندگی تاریخی دارد روزی که نقاط دیگر ایران را با دلار 7 تومان می ساختند به این منطقه توجهی نشده است.

وی ادامه داد: در گذشته چون روخانه و دریاچه ای وجود داشت و خشک نشده بود، کشاورزی و دامپروری و فعالیت اقتصادی نیز رونق داشته است اما حالا که رودخانه و دریاچه خشک شده است باید دولت دخالت کند که اینجاست به دولت فشار می آید.

نماینده مجلس شورای اسلامی افزود: بعضی دولت ها کارهایی انجام دادند و در دولت احمدی نژاد دهها پروژه انجام شد مثل بزرگراه زابل به زاهدان اما اکثر این پروژه ها نیمه کاره رها شده است.

وی گفت: درحال حاضر دو کار انجام می شود که آن هم به برکت مقام معظم رهبری است، ایشان یک زمانی به آقای جهانگیری گفتند که چرا به سیستان و بلوچستان نرفتید، در راستای توجه مقام معظم رهبری مبلغ 500 میلیون دلار برای انتقال آب تخصیص داده شد که دولت به پیشنهاد اقا درحال اجرای آن شده است.

او ادامه داد: درجنوب استان پتروشیمی و دیگر فعالیت های اقتصادی درحال اجراست اما در شمال استان دچار مشکلاتی هستیم ، نمی توانیم بگوییم که دولت ها به کلی به این منطقه توجه نداشته اند اما می توان گفت در دولت ها میزان توجه به این استان شدت و ضعف داشته است، در تمام دولت ها برای این استان کارهایی شده اما کافی نبوده است.

نماینده مجلس گفت: نمی شود با نگاهی که به اداره تهران دارید این استان را اداره کرد چون بخش خصوصی در این استان سرمایه گذاری نمی کند پس باید دولت بیاید و در این استان سرمایه گذاری کند و وظیفه دولت ها هم همین است.

دهمرده تاکید کرد: قطعا می شود بحران آب در استان را مدیریت کنیم، در چاه نیمه ها امسال به اندازه کافی آب موجود است، اما ما باید این آب را به مردم برسانیم. ما درخاک خودمان این منبع آب شرب را داریم به شرطی که بتوانیم مدیریت کنیم تا این آب را به مردم برسانیم این مربوط به داخل کشور است و هیچ ربطی به خارج از کشور هم ندارد.

نماینده زابل گفت: در سیستان مشکل آب شرب نداریم حتی اگر بادهای 120 روزه بوزد به اندازه کافی آب در چاه نیمه ها داریم فقط نیاز به مدیریت است که با پمپ و لوله کشی و مدیریت صحیح این آب را به مردم برسانیم اگر دولت تصمیم بگیرد و پول این موارد را بدهد به اندازه کافی هم پیمان کار هست که سریع این کار را انجام دهند و یک ماهه آب را به مردم رساند.

در انتها دهمرده گفت هرکسی می گوید نمی شود بهانه ای بیش نیست. مشکل نبود آب نیست مشکل مدیریت و انتقال آب است.

15