گفتگوی اختصاصی خبر فوری با استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران / قدرت ایران، عامل محدود  سازی  سیاست های تهاجمی ترامپ

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا مواضع پارادوکسیکالی درباره برجام اخذ می کند. یک روز آن را بدترین توافق تاریخ می نامد و روز دیگر با تمدید فرمان لغو تحریم های هسته ای ایران، نشان می دهد که نمی خواهد در عمل گامی برخلاف توافق هسته ای بردارد.

در رابطه با این موضع گیری ها با دکتر ابراهیم متقی استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران به گفتگو نشسته ایم:

***

دکتر ابراهیم متقی استاد علوم سیاسی درباره مواضع متناقض ترامپ درباره برجام گفت: سیاست خارجی ترامپ براساس نشانه‌هایی از تغییر و تداوم در مقایسه با سیاست خارجی باراک اوباما مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی در گفتگوی اختصاصی با خبر فوری، با بیان اینکه ترامپ تلاش دارد تا نشانه‌هایی از قدرت عینی،‌ ابزاری و محدودکننده آمریکا را در حوزه‌های مختلف جغرافیایی و ارتباط با کشورهای مختلف به کار گیرد افزود: به همین دلیل است که بخشی از اندیشه و تلاش ترامپ را باید پیگیری آن دسته از اهداف سیاست خارجی آمریکا دانست که منجر به ارتقای موقعیت و جایگاه آمریکا شود. در حالی که هر کشوری در سیاست جهانی با محدودیت ها و قیود مشخصی روبرو است.

این تحلیل گر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه هشدارهای جنگ طلبانه دونالد ترامپ در ارتباط با کره شمالی به این دلیل پاسخ نداد که کره از قابلیت لازم برای مقاومت در برابر تهدیدات و هشدارهای آمریکا برخوردار بود، ابراز داشت: این امر نشان می‌دهد که قدرت می‌تواند عامل موثری برای محدودسازی سیاست تهاجمی سایر بازیگران از جمله آمریکا در دوران ترامپ محسوب شود.

متقی درباره الگوی سیاست تهاجمی ترامپ در قالب سیاست اعلامی در ارتباط با ایران گفت: ترامپ تلاش دارد تا محدودیت‌هایی را در ارتباط با قدرت هسته‌ای و قابلیت‌های تاکتیکی ایران به کار گیرد. در دوران رقابت های انتخاباتی ترامپ به این موضوع اشاره داشته است که ایران را با محدودیت اقتصادی و راهبردی بیشتری ملزم و مجبور می سازد. در حالی که ایالات متحده فاقد ابزارهای حقوقی،‌ساختاری و نظامی لازم برای تحقق چنین الگوهایی خواهد بود. به این ترتیب رویکرد ترامپ در ارتباط با موضوعاتی همانند برجام و یا قدرت تاکتیکی ایران با نشانه هایی از محدودیت بین المللی روبرو خواهد شد.

وی با اشاره به این موضوع که الگوی بکارگرفته شده از سوی وزارت امور خارجه آمریکا در دوره ریک تیلرسون کاملا با الگوهای دوران جان کری مشابهت دارد، تاکید کرد: محدودیت‌های ساختاری را باید در زمره عواملی دانست که امکان تحقق اهداف را محدود می‌سازد.

متقی با بیان اینکه ترامپ در ارتباط با قابلیت هسته‌ای ایران به این موضوع اشاره دارد که کارشناسان آمریکایی تلاش می کنند تا برجام را بازبینی نموده و نشانه ای که قدرت ملی آمریکا را با محدودیت روبرو می سازد مورد بازنگری قرار دهد ابراز داشت: به همین دلیل است که از ادبیات دیگری برای نادیده گرفتن الگوهای همکاری جویانه ایران بهره می گیرد.

استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران با اشاره به این اینکه ترامپ در دیدار با نخست وزیر ایتالیا و در فرایند مصاحبه مطبوعاتی همانند کارشناسان آماتور به تبیین مواضع آمریکا پرداخت که با گزاره های سیاسی و کنش سیاستی هیچ گونه هماهنگی و همگونی ندارد، ابراز داشت: پارادوکس‌های ترامپ را می‌توان ناشی از دو انگاره درهم تنیده تلاش برای هژمونی و مرور واقعیت های راهبردی دانست. ترامپ درصدد است تا زمینه های گسترش تحریم های جدید علیه ایران را فراهم آورد. از آنجایی که ایران به تمامی تعهدات خود در حوزه برجام متعهد بوده و از همه مهمتر آنکه اجرای این تعهدات را اآژانس بنن المللی انرژی اتمی نیز تایید کرده است ترامپ به شعارهای سیاسی مبادرت می کند. متقی افزود: دستورالعمل ترامپ برای تمدید تعلیق تحریم های اقتصادی مربوط به برنامه جامع اقدام مشترک را می توان بخشی از سیاست عملی آمریکا دانست . اقدامی که در 17 آوریل 2017 انجام پذیرفت. بنابراین آنچه را که ترامپ در مصاحبه مطبوعاتی به همراه نخست وزیر ایتالیا در مورد ایران و روح برجام بیان داشته است را باید بخشی از سیاست اعلامی آمریکا دانست که با واقعیت های تاکتیکی و اجرایی همگونی چندانی نخواهد داشت.

وی با تصریح به این نکته که اگر ایران در روند برنامه جامع اقدام مشترک از الگوهای توافق متوازن بهره می گرفت، در آن شرایط ترامپ نمی توانست از ادبیات تهاجمی علیه ایران استفاده کند، بیان داشت: الگوی رفتاری ترامپ با شخصیت گریز از مرکز و الگوهای تهاجم همه جانبه پیوند یافته است. هر گاه کشوری همانند کره شمالی از قابلیت لازم برای بازدارندگی برخوردار باشد نمایش سیاست تهاجمی ترامپ را بگونه اجتناب‌ناپذیر با بن بست روبرو می سازد. بنابراین روند موجود نشان می‌‌دهد که آمریکا از الگوی سیاست تهدید بهره خواهد گرفت. تناقض ترامپ را باید ناشی از دوگانگی سیاست تهدید با سیاست عملی در حوزه سیاست خارجی آمریکا دانست.

17